Sygnaliści po raz szósty – Rządowe Centrum Legislacji publikuje kolejny projekt ustawy o sygnalistach

10 stycznia br. na stronach RCL ukazała się szósta wersja projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa [1]. Najnowsza wersja projektu proponuje pewne zmiany, nie jest jednak ostatecznie przesądzone czy wejdą one w życie.

Przypomnijmy, w związku z przyjęciem przez Parlament Europejski dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii państwa członkowie zostały zobligowane do przyjęcia krajowych aktów prawnych implementujących wytyczne europejskie w przedmiotowej sprawie. Pomimo, że termin implementacji dyrektywy upłynął 17 grudnia 2021 r., Polska – obok kilkunastu innych państwa członkowskich – jak dotąd nie dokonała transpozycji przepisów. Prace nad ustawą trwają.

Najnowszy projekt w zasadzie zachowuje treść piątej wersji projektu, wprowadzając zaledwie kilka zmian. Jedną z szerzej dyskutowanych propozycji jest wprowadzony w art. 6 wymóg, by informacja będąca przedmiotem zgłoszenia (i) była prawdziwa w momencie zgłoszenia, (ii) dotyczyła naruszeń wymienionych w projekcie ustawy regulacji prawnych oraz (iii) spełniała przesłankę interesu publicznego. Jednocześnie projekt ustawy nie definiuje bezpośrednio pojęcia „interes publiczny”. Wprowadzenie tak nieostrej przesłanki może spowodować, że litera prawa zostanie doprecyzowana przez pierwsze wyroki sądów w sprawach dotyczących sygnalistów, co przełoży się bezpośrednio na praktykę polskich przedsiębiorstw. Otwartym pozostaje też pytanie jaka powyższa modyfikacja może wpłynąć na zachowania sygnalistów, a w szczególności na ich skłonność do dokonywania zgłoszeń.

 

Zmiany zaszły również w zakresie dokonywania zgłoszeń zewnętrznych, które mogą dotyczyć przestępstw. W myśl szóstego projektu, tego typu zgłoszenia będzie przyjmować policja, a nie jak wcześniej proponowano, poszczególni komendanci wojewódzcy policji.

 

Co do pozostałych kategorii zgłoszeń zewnętrznych ustawodawca utrzymał zaproponowany wcześniej zdecentralizowany system przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych. Oznacza to, że organem do którego należy dokonać zgłoszenia zewnętrznego będzie ten, w dziedzinie którego leży przedmiot zgłoszenia. Jeżeli sygnalista będzie miał problem z określeniem właściwego organu, wówczas może dokonać zgłoszenia do Państwowej Inspekcji Pracy, która przekaże zgłoszenie do odpowiedniego organu.

 

Nowa wersja projektu doprecyzowuje także, że organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia zewnętrznego wystawi sygnaliście – wprowadzone w poprzedniej wersji ,– zaświadczenie potwierdzające, że podlega on ochronie prawnej w związku ze zgłoszeniem. Zaświadczenie zostanie wydane na wniosek sygnalisty.

 

Aktualnie pozostaje niewiadomą, czy szósta wersja projektu będzie wersją finalną, a tym bardziej jak w praktyce będzie wyglądać stosowanie ustawy. Tymczasem, z uwagą będziemy śledzić prace nad aktem prawnym i na bieżąco informować Państwa o ich postępie.

Zobacz również

Compliance Roadmap: Regulacyjny sprint czy maraton zgodności? Okiem praktyka o wyzwaniach Compliance Officera

Weź udział w bezpłatnym webcaście z cyklu Compliance Roadmap. Regulacyjny sprint czy maraton zgodności? Okiem praktyka o wyzwaniach compliance officera".

Dyrektywa o ochronie sygnalistów, a postępowania wyjaśniające

Jednym z nowych obowiązków nakładanych przez dyrektywę o ochronie sygnalistów jest konieczność prowadzenia wewnętrznych postępowań wyjaśniających. Sednem tego zagadnienia, a jednocześnie kluczowym wyzwaniem dla spółek i organów zarządczych będzie kwestia wykazania, że przy podejmowaniu działań następczych dochowano należytej staranności. W przeciwnym razie spółka może narażać się na negatywne konsekwencje.

Trzy linie obrony - kto jest odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem?

Model trzech linii obrony, do którego odwołują się m.in. Dobre praktyki spółek notowanych na GPW, wskazuje, że za zarządzanie ryzykiem odpowiedzialni są (w różnym stopniu i zakresie): pracownicy operacyjni jako właściciele ryzyk, ich przełożeni, czyli menedżerowie ryzyk, którzy stoją na drugiej linii obrony oraz audyt wewnętrzny będący trzecią linią obrony, który podobnie jak w przypadku pozostałych procesów pełni funkcję stricte kontrolną.

Ochrona sygnalistów przed odwetem

Najistotniejszym celem dyrektywy o ochronie sygnalistów, jest uniemożliwienie stosowania działań odetowych wobec sygnalisty zgłaszającego przypadki naruszenia prawa Unii Europejskiej.

Kto to jest sygnalista?

Polska jest w gronie państw, w których obowiązek wdrożenia rozwiązań umożliwiających zgłaszanie nieprawidłowości jest uregulowany tylko częściowo. Wynika to np. z ustaw regulujących działalność instytucji finansowych.

Ochrona sygnalistów (whistleblowing)

Prawo dotyczące ochrony sygnalistów zobowiązuje firmy do udostępnienia kanałów umożliwiających poufne zgłaszanie naruszeń, wdrożenie mechanizmów praktycznie chroniących sygnalistów przed odwetem oraz wypracowanie zasad rozpatrywania zgłoszeń w ściśle określonych terminach. Sprawdź jak możemy pomóc w dostosowaniu firmy do nowych przepisów.

Sankcje gospodarcze - sklep on-line

Od lutego 2022 firmy z obszaru Unii Europejskiej muszą przestrzegać sankcji gospodarczych nałożonych w bezprecedensowej skali na Rosję i Białoruś. Nasz zespół ma unikalne doświadczenie w tematach sankcyjnych – edukacji, weryfikacji kontrahentów oraz wdrażaniu odpowiednich procedur. Pomagamy ograniczyć ryzyko kar finansowych i odpowiedzialności karnej wynikające z naruszeń przepisów sankcyjnych.

Polska ustawa sankcyjna

16 kwietnia 2022 r. weszła w życie polska ustawa sankcyjna. Dotyczy szczególnych rozwiązaniań w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. Jakie zmiany wprowadza?

Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję z perspektywy polskich przedsiębiorstw. Co zmienia zakaz eksportu do Rosji?

UE, USA i Wielka Brytania wprowadzają kolejne pakiety sankcje gospodarcze nałożone na Rosję., m.in. zakaz eksportu do Rosji i Białorusi. W konsekwencji zostały wprowadzone sankcje odwetowe Rosji. Co to oznacza dla polskich przedsiębiorców?

Ryzyko sankcyjne. Co oznaczają sankcje gospodarcze dla przedsiębiorców?

Jak działają sankcje gospodarcze? Co to są listy sankcyjne i ryzyko sankcyjne? Sprawdź, jak wprowadzane sankcje wpływają na prowadzenie biznesu i jak bronić się przed ryzykiem sankcyjnym?

Klapki na oczach czy szerokie horyzonty?

Światowe Badanie Uczciwości w Biznesie 2022 ukazuje jak usprawnienie ładu korporacyjnego może zwiększyć uczciwość biznesu

Zarządzanie ryzykiem nadużyć

Dowiedz się więcej o Dziale Zarządzania Ryzykiem Nadużyć oraz o tym, jak pomagamy firmom realizować cele z zakresu uczciwości w biznesie.

Czas na ochronę sygnalistów - badanie EY

W przeddzień wejścia w życie Dyrektywy UE o ochronie sygnalistów* zapytaliśmy polskie spółki, które od 17 grudnia 2021 r. będą podlegały jej wymogom, o ich stopień gotowości oraz wyzwania, z którymi się zmagają. Wyniki naszego badania zbiegają się w czasie z zamieszczeniem w wykazie prac legislacyjnych polskiego projektu** ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, którego przyjęcie planowane jest w IV kwartale 2021r.

Jak skuteczna struktura sygnalizowania o możliwych naruszeniach może pomóc w tworzeniu trwałej wartości?

Skuteczne systemy sygnalizowania możliwych naruszeń są istotne nie tylko z punktu widzenia prawa i etyki, ale także pomagają firmom zyskać przewagę konkurencyjną. Dowiedz się więcej.

Zapobieganie nadużyciom finansowym i ich wykrywanie: wzmocnienie roli przedsiębiorstw, biegłych rewidentów i organów regulacyjnych

Dowiedz się, dlaczego konieczne jest ponowne zbadanie, w jaki sposób tradycyjne procedury kontroli podchodzą do ryzyka nadużyć finansowych.


         Kontakt

    Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.