Sosyal Güvenlik ve İş Mevzuatı Sirküler No: 62

2023 yılı Temmuz-Aralık ayları/dönemi için uygulanacak asgari ücret desteğine ilişkin esaslar hakkında Kanun yayımlanınca 52 nolu Sirküler sizlerle paylaşılmış idi.

Bu defa uygulamaya ilişkin SGK genelgesi 01.09.2023 tarih ve 2023/25 sayı ile yayımlanmıştır. Genelge’de özetle;

1. Genel olarak

5510/4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2022 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 324 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2023 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için günlük 16,66 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.

Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 647 Türk lirası olarak esas alınır.

2. 01.01.2023 Tarihinden önce tescil edilmiş olan işyerlerine ilişkin iş ve işlemler

2.1.Kapsama giren sigortalılar

Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır.

Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan 5510 sayılı Kanun'un ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır.

Öte yandan uygulama, işsizlik sigortası primleri hariç yapılacağından, işsizlik sigortasına ait sigortalı ve işveren primleri bu destek kapsamında karşılanmayacaktır.

2.2.Destekten yararlanılabilmesi için 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmesi gerekmektedir.

2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ilişkin olmak üzere yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını artıracak mahiyetteki ek aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki (iptal niteliğindeki) aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.

Aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin/beyannamelerin yasal süresinde verilmediği aylar için destekten yararlanılamayacaktır.

2.2. İşverenin Kuruma prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunması hali

2023 yılı öncesi tescil edilmiş olan işyerleri için uygulanacak olan asgari ücret desteğinden işverenler Kuruma vadesi geçmiş borcu olsa dahi yararlanabileceği gibi, aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan prim borçlarının ödenmiş olma şartı da aranmayacaktır.

2.3. 2023 Yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için sigorta primine esas kazancın eksik bildirilmiş veya hiç bildirilmemiş olması

2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2023 Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Bununla birlikte, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2023/Temmuz ila 2023/Aralık döneminde ilgili ayda toplam 2023 yılı ikinci altı aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.341,45 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti durumunda Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2023/Temmuz ila 2023/Aralık aylarında/döneminde asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde sözkonusu işyerinde 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

2.4.2023/Temmuz ila 2023/Aralık aylarında/döneminde bildirilen sigortalı sayısının 2022 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde en az bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısından az olmaması gerekir.

3. 2023 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerlerine ilişkin iş ve işlemler

3.1. Destekten yararlanılabilmesi için 2023 yılının Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi gerekmektedir.

Yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını artıracak mahiyetteki ek aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.

3.2. Aylık prim ve hizmet belgelerinden veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden kaynaklanan sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi gerekir.

2023 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri ile 2022 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2022 yılının en son bildirim yapılan ayından 2022 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri (2022 yılının en son bildirim yapılan ayından sonraki döneme karşılık gelen 2023 yılındaki dönemler) için söz konusu destekten yararlanılması bakımından aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesinin yanı sıra tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla 2023 yılına ilişkin olduğu ayı/dönemi takip eden ayda ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün değildir.

3.3. Destekten yararlanılabilmesi için kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı amme alacaklarının tahsili usulü hakkında kanun'un 48 inci maddesine göre taksitlendirilmiş olması

Destekten yararlanılabilmesi için 2023 yılında Kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun 6183 sayılı Kanun'un 48 inci maddesine göre taksitlendirilmiş olması gerekmektedir. Bu bakımdan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenler, borç ödenmediği veya 6183 sayılı Kanun'un 48 inci maddesine göre taksitlendirilmediği sürece destekten faydalanamayacaktır.

3.4. 2023 Yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmemesi veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmaması

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılardan 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin destekten yararlanması mümkün olmadığından, bu işverenler 2023 yılı Temmuz (Daha sonra tescil edilmiş ise tescil ayı) ila 2023 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde yararlanılmış destek tutarı olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Bununla birlikte, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılardan 2023/Temmuz ila 2023/Aralık döneminde ilgili ayda toplam 2023 yılı ikinci altı aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.341,45 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti durumunda Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde sözkonusu işyerinde 2023 Temmuz ila 2023 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

4. Ortak hükümler

4.1.Devir, intikal ve adres değişikliklerinde asgari ücret desteğinden yararlanılması

İşyerlerinin devredilmesi veya intikal etmesi durumunda işyerini devralan veya işyeri intikal eden işverenler adına yeni bir dosya açılmayıp mevcut işyeri dosyası üzerinden işyeri bildirgesi alınmak suretiyle işlemler yürütüldüğünden asgari ücret desteği uygulamasında, devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işyeri bazında işlemlerin yapılması gerekmektedir.

4.2.Asgari ücret desteğinin sigorta prim borçlarına mahsup edilmesi

Bu genelgede belirlenen usul ve esaslara göre bulunacak asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

4.3. Asgari ücret desteğinden yararlanmak için başvuru şartı yoktur.

5510 sayılı Kanun'un geçici 96 ncı maddesinde yer alan asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin başvuru şartı aranmayacak olup, genelgede belirtilen şartları taşıyan işverenlerimiz Kanun hükümlerinden yararlanacaktır.

4.4. Muvazaalı işlemlerin önlenmesi

Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

Bu Genelge hükümleri 01.07.2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.

Söz konusu Genelge'ye ulaşmak için tıklayınız...

Saygılarımızla.

Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.

Erkan Baykuş

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.