Açık Kaynak İstihbaratı (OSINT), kamuoyuna açık ve erişilebilir kaynaklardan elde edilen bilgilerin toplanması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi sürecidir. İnternet üzerindeki web siteleri, sosyal medya platformları, haberler, bloglar, akademik makaleler, kamu kurumları tarafından yayımlanan raporlar gibi kamuya açık kaynaklardan elde edilen verilere dayanır.

OSINT'in önemi, modern dünyada giderek artarken, nedenlerine detaylıca bakalım;

Geniş ve erişilebilir kaynaklar: OSINT’in kullanıldığı kaynaklar hızla artıyor. İnternet ve sosyal medya gibi platformlar, birçok insanın günlük yaşamının bir parçası ve bu nedenle; insanlar, organizasyonlar ve olaylar hakkında büyük oranda veri mevcut.

Kolay ve düşük maliyet: Diğer istihbarat toplama yöntemlerine kıyasla düşük maliyetli olan OSINT ile genellikle hızlı bir şekilde sonuç elde edilir. İnsanlar ve kuruluşlar, sadece internete erişimi olan bir cihaz aracılığıyla OSINT verilerine ulaşabilir.

İleri analiz imkânı: OSINT verileri, daha kapsamlı istihbarat analizlerine temel oluşturabilir. İleri analiz teknikleriyle birleştirildiğinde, büyük veri kümelerinden önemli içgörüler elde etmek mümkün olabilir.

İstihbarat ve güvenlik amaçları: OSINT, sadece istihbarat ajansları veya siber güvenlik uzmanları tarafından değil, aynı zamanda sivil toplum kuruluşları, gazeteciler, akademisyenler ve hatta bireyler tarafından da kullanılabilir. Terörizm, siber saldırılar, dolandırıcılık ve benzeri tehditleri tespit etmek ve önlemek için de OSINT verileri kritik bir öneme sahiptir.

Rekabet analizi ve ticari amaçlar: OSINT, işletmeler için de önem taşır. Rakipleri ve pazar trendlerini anlamak, müşteri geri bildirimlerini izlemek, ürünlerin veya hizmetlerin itibarını değerlendirmek için OSINT verileri işletmeler tarafından kullanılabilir.

Acil durum ve kriz yönetimi: Siber saldırı öncesi OSINT, olayların hızla anlaşılmasına ve etkin müdahale sağlanmasına destek olur.

OSINT verileri oluşturulurken doğru kaynakları kullanmanın, doğrulamak ve verilerinizi korumak için güvenli yöntemler uygulamanın önem taşıdığını belirtmek gerekir. Ayrıca, OSINT verilerinin her zaman kesin veya doğru olmadığını anlamak ve göz önünde bulundurmak da önemlidir. OSINT, bir veri noktasını bir araya getirmek için diğer istihbarat disiplinleriyle birleştirildiğinde daha güçlü ve güvenilir hale gelir.

Bölüm 2: OSINT kaynakları

·        Çevrimiçi ve çevrimdışı OSINT kaynakları

·        Sosyal medya, web siteleri, haberler, kamu kayıtları vb.

Açık Kaynak İstihbaratı (OSINT), internet üzerinde bulunan geniş veri tabanları, web siteleri (çevrimiçi) ve diğer kamuya açık bilgi kaynaklarını (çevrimdışı) baz alır.

İnternet arama motorları: Google, Bing, Yahoo gibi popüler arama motorları, OSINT için temel kaynaklardır. Doğru anahtar kelimeleri ve arama terimlerini kullanarak, bilgi toplamak istediğiniz kişi, organizasyon veya konu hakkında önemli verilere erişebilirsiniz.

Sosyal medya platformları: Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn ve diğer sosyal medya platformları, bireylerin ve organizasyonların günlük yaşamlarına dair geniş bir veri yelpazesine sahiptir. Profil bilgileri, paylaşımlar, etkinlikler ve bağlantılar OSINT için değerli kaynaklardır.

Meta veri analizi: Dijital belgeler (Örnek: Resimler ve PDF dokümanları), içeriklerine gömülü meta verileri içerir. Meta veri analizi, belgelerin veya görüntülerin oluşturulduğu veya değiştirildiği tarihleri, kullanıcı adlarını ve diğer önemli bilgileri elde etmek için kullanılır.

E-posta analizi: E-posta adresleri hakkında yapılan analizler, kişilerin kimliği ve bağlantıları hakkında bilgi sağlayabilir. E-posta başlıkları ve içeriği incelenerek sahte veya potansiyel tehdit içeren e-postalar tespit edilebilir.

Haber ve medya kaynakları: Gazeteler, dergiler, haber siteleri ve diğer medya platformları, olaylar ve gelişmeler hakkında güncel bilgilere ulaşmak için kullanılabilir. Ancak OSINT analizinde haberlerin güvenilirliğine dikkat edilmelidir.

Kamu kayıtları: Devlet kurumları ve diğer resmi kuruluşların yayınladığı raporlar, belgeler ve istatistikler OSINT verilerine dahil edilebilir. Vergi kayıtları, lisanslar ve diğer kamu kayıtları da OSINT için önemli veri kaynakları arasındadır.

Bloglar ve forumlar: Bloglar, kişisel düşüncelerini ve deneyimlerini paylaşan bireylerin günlüklerini içerir. Forumlar, konu hakkında tartışmaların yapıldığı ve uzman görüşlerinin paylaşıldığı platformlardır. Bu kaynaklar, kişilerin veya organizasyonların bakış açıları hakkında daha fazla içgörü elde etmek için kullanılabilir.

Akademik kaynaklar: Akademik makaleler, tezler ve araştırma çalışmaları, OSINT verilerinin güvenilir ve detaylı analizini yapmak için önemli bir kaynaktır. Üniversitelerin araştırma veri tabanlarına erişerek, konu hakkında uzmanlaşmış içeriklere ulaşılabilir.

Coğrafi bilgi sistemleri (GIS): GIS verileri, coğrafi konum ve haritalandırma bilgileri içerir. Harita servisleri ve coğrafi veri sağlayıcıları, coğrafi konum hakkında OSINT analizleri için değerli bilgiler sunar.

İnternet arşivleri: Wayback Machine gibi internet arşivleri, eski web sitelerine ve içeriklere ulaşmak için kullanılabilir. Bu, geçmişteki bilgilere erişim sağlamak adına önemli bir kaynaktır.

Ticari veri tabanları: Şirketlerin finansal verileri, pazar araştırmaları ve sektör raporları, ticari amaçlı OSINT analizlerinde kullanılabilir.

Unutulmaması gereken önemli bir nokta, OSINT verilerinin güncel ve doğru olması gerektiğidir. Bilgi toplamadan önce kaynakların güvenilirliğini doğrulamak ve bilgiyi çapraz kontrol etmek önemlidir. Ayrıca, kişisel gizlilik ve veri korumasına saygı göstermek amacıyla yasal sınırlamalara dikkat edilmelidir.

Bölüm 3: OSINT araçları ve teknikleri

·        OSINT için yaygın kullanılan araçlar

Açık Kaynak İstihbaratı (OSINT) için çeşitli araçlar ve yazılımlar kullanılır. Bu araçlar, OSINT analizlerini kolaylaştırmak, veri toplama süreçlerini otomatikleştirmek ve verileri daha etkili bir şekilde değerlendirmek amacıyla tasarlanmıştır. OSINT araçlarının bir kısmına göz atalım;

Maltego: Grafik tabanlı bir veri toplama ve analiz aracıdır. Bir konu veya hedef hakkında çeşitli veri kaynaklarından bilgileri toplar ve bu verileri ilişkisel grafikler halinde görselleştirir.

Shodan: İnternet üzerinde bağlanabilir cihazların, web kameralarının ve diğer nesnelerin interneti (IoT) cihazlarının taraması için kullanılır. Ayrıca ağa bağlı cihazların ve sistemlerin güvenlik açıklarını tespit etmek için de kullanılabilir.

theHarvester: E-posta adresleri, alt alanlar, kullanıcı adları ve diğer bilgileri toplamak için kullanılan bir OSINT aracıdır. Açık kaynaklı arama motorları ve sosyal medya platformları gibi kaynakları tarayarak bilgi toplar.

SpiderFoot: Bir hedef veya konu hakkında geniş kapsamlı OSINT analizi yapmak için kullanılır. Sosyal medya, DNS (alan adı sistemi) verileri, WHOIS kayıtları ve daha fazlasını tarayarak çeşitli bilgiler sağlar.

Recon-ng: Web üzerinde OSINT verilerini toplamak ve analiz etmek için modüler bir framework'tür. Sosyal medya hesapları, DNS kayıtları, IP adresleri ve daha fazlasını tarayabilir.

Creepy: Sosyal medya platformlarından ve coğrafi veri kaynaklarından konum tabanlı verileri toplamak için kullanılan bir araçtır. Harita üzerinde hedefin hareketlerini gösteren verileri sunar.

Censys: İnternet üzerindeki cihazları, servisleri ve protokolleri taramanın yanı sıra güvenlik açıklarını belirlemek için kullanılan bir araçtır.

Wayback Machine: İnternet arşivini tarayarak eski web sitelerine erişim sağlayan bir araçtır. Geçmişteki içeriklere ve web sayfalarına erişim sağlar.

Yukarıda sıraladıklarımız, OSINT analizlerinde kullanılan popüler araçlardan sadece birkaçı. OSINT alanı sürekli olarak gelişmekte olup günden güne yeni araçlar düzenli olarak ortaya çıkıyor. Bu doğrultuda, OSINT topluluğu içindeki güncel ve popüler araçları takip etmek, daha verimli ve etkili OSINT analizleri yapmanıza yardımcı olacaktır.

Bölüm 4: OSINT’in etik ve yasal yönleri

·        OSINT sırasında dikkat edilmesi gereken etik kurallar

·        Yasal sınırlamalar ve izin gereklilikleri

OSINT etik kuralları:

Gizliliğe saygı: OSINT çalışmaları yapılırken, bireylerin veya organizasyonların gizliliğine saygı göstermek, kişisel verileri ifşa etmemek ve izinsiz olarak özel bilgilere erişmemek önemlidir.

Hedefe zarar vermeme: OSINT çalışmaları sonucunda elde edilen bilgileri kötü niyetli veya zarar verici amaçlarla kullanmamak gerekir. Bu tür bilgilerin yanlış ellerde zarara neden olabileceği unutulmamalıdır.

Hile ve manipülasyon önlemleri: Elde edilen bilgileri yanıltıcı şekillerde sunmak veya manipüle etmek etik değildir. Bu tür uygulamalar güvenilirliği zedeler ve başkalarının yanıltılmasıyla zarara neden olabilir.

Kaynak doğrulama: OSINT çalışmalarında kullanılan bilgilerin kaynağını doğrulamak önemlidir. Yanıltıcı veya güvenilir olmayan kaynaklardan elde edilen bilgilerin kullanımı, yanlış sonuçlara yol açabilir.

Topluluk kurallarına uygunluk: OSINT uygulanırken, platformların veya web sitelerinin kullanım kurallarına uymak gerekir. İzinsiz veri elde etme veya otomatik bot kullanımı gibi eylemler etik dışı kabul edilir.

OSINT yasal sınırlamalar ve izin gereklilikleri:

Telif hakları ve fikri mülkiyet: İnternet üzerindeki içerikler genellikle telif hakkıyla korunur. İzin almadan veya uygun lisansları kontrol etmeden içerikleri kullanmak yasa dışıdır.

Veri koruma yasaları: OSINT için kişisel verileri toplarken, veri koruma yasalarına uygun davranmak gerekir. İzinsiz veri toplamak veya işlemek yasal sorunlara yol açar.

Özel alanlara izinsiz erişim: İnternet üzerindeki özel alanlara izinsiz erişmek veya gizli bilgileri elde etmek de yasa dışıdır.

Sosyal mühendislik: OSINT çalışmalarında sosyal mühendislik taktikleri kullanmak, kişileri yanıltmak veya manipüle etmek yasal ve etik değildir.

Genel olarak; OSINT çalışmaları yapılırken etik kurallara ve yasal düzenlemelere uygun davranmak, güvenilir ve sorumlu bir şekilde hareket etmek önemlidir. Yasal sınırlamalar ve etik değerler gözetildiğinde, OSINT veri toplama süreci daha güvenilir ve saygın hale gelir.

Bölüm 5: OSINT uygulamaları

·        OSINT'in günlük yaşamda ve iş dünyasında kullanım örnekleri

·        Örnek olaylar ve başarı hikayeleri

Açık Kaynak İstihbaratı (OSINT), günlük yaşamda ve iş dünyasında birçok farklı alanda kullanılabilir. OSINT'in kullanım örneklerini ve bazı başarı hikayelerini şöyle sıralayabiliriz:

Günlük yaşamda OSINT uygulamaları:

Sosyal medya analizi: OSINT, sosyal medya platformlarında kişiler hakkında bilgi edinmek veya çevrimiçi itibar yönetimi için kullanılabilir. İşverenler, çalışan adaylarını araştırmak için OSINT kullanabilir.

Kayıp kişilerin bulunması: OSINT, kayıp kişilerin veya aile üyelerinin bulunma sürecinde kullanılabilir. Sosyal medya, haberler ve diğer çevrimiçi kaynaklar, kayıp kişilerin izini sürmek için önemli bilgiler sağlayabilir.

İzleme ve ihbar sistemleri: OSINT, hava durumu, trafik, doğal afetler gibi olayları takip etmek ve zamanında bilgi sahibi olmak için kullanılabilir. Bu bilgiler, günlük planlamada ve güvenlik önlemlerinde faydalı olabilir.

İş dünyasında OSINT uygulamaları:

Rekabet analizi: İşletmeler, OSINT araçlarıyla rakipleri hakkında bilgi toplayarak, pazarı anlama ve rekabet avantajı elde etme imkânı bulur.

Müşteri analizi: OSINT, müşteriler hakkında demografik bilgiler, tercihler ve alışkanlıkları analiz etmek için kullanılabilir. Bu, pazarlama stratejilerini ve ürün geliştirme süreçlerini yönlendirmede yardımcı olabilir.

İş güvenliği ve tehdit analizi: OSINT, işletmelerin ve kuruluşların güvenlik açıklarını tespit etmek ve tehditleri değerlendirmek amacıyla kullanılabilir. Bu, siber güvenlik, ticari casusluk ve diğer tehlikeleri önlemeye yardımcı olabilir.

Örnek olaylar ve başarı hikayeleri:

Usame bin Ladin’in izinin sürülmesi: Amerikan istihbaratı, Usame bin Ladin'in yerini belirlemek için OSINT kaynaklarını kullandı. Bin Ladin'in izini sürebilmek için sosyal medya ve haberlerden elde edilen veriler önemliydi.

Covid-19 salgını takibi: Covid-19 salgını sırasında OSINT, salgının yayılma hızını ve etkisini izlemek için kullanıldı. Coğrafi veriler, haberler ve sosyal medya platformları, salgınla ilgili güncel bilgilerin toplanmasında önemliydi.

Cinsel saldırganın tespit edilmesi: Sosyal medya ve açık kaynaklar, cinsel saldırganların tespiti ve tutuklanması konusunda kullanılan önemli OSINT kaynaklarıdır.

Bu örnekler, OSINT'in çeşitli senaryolarda nasıl kullanılabileceğini ve başarı sağlayabileceğini gösteriyor. OSINT, güvenlik, istihbarat, pazarlama ve daha birçok alanda önemli bir araç olup doğru kullanıldığında çeşitli avantajlar sağlar. Ancak, OSINT’in etik ve yasal kurallara uygun olarak kullanılması önemlidir.

Bölüm 6: OSINT’in geleceği ve trendleri

·        OSINT alanındaki son gelişmeler ve gelecekteki yönelimler

Açık Kaynak İstihbaratı (OSINT), teknolojik ilerlemeler ve dijital dönüşümle birlikte büyük bir değişim yaşamış ve gelecekte de önemini artırmaya devam edecek gibi görünüyor. OSINT alanındaki son gelişmeleri ve gelecekteki yönelimleri şöyle özetleyebiliriz:

Yapay zekâ ve otomasyon: OSINT alanında, yapay zekâ ve otomasyon teknolojileri giderek daha fazla kullanılmaya başlanıyor. Veri toplama, analiz ve sınıflandırma gibi işlemlerde yapay zekâ, hız ve doğruluk sağlayarak insan faktörü ihtiyacını azaltabilir.

Veri madenciliği ve analitiği: Veri madenciliği ve analitiği, OSINT çalışmalarında daha etkili sonuçlar elde etmek amacıyla kullanılıyor. Büyük veri setlerini analiz ederek örüntüleri ve ilişkileri belirlemek, daha derinlemesine anlayış sağlar.

Sosyal medya izleme ve analizi: Sosyal medya, OSINT çalışmalarında önemli bir kaynak haline geldi. İnsanların çeşitli platformlardaki paylaşımları ve etkileşimleri, toplumsal eğilimleri ve haberleri takip etmek için kullanılıyor.

Görsel ve ses analitiği: Görsel ve ses analitiği, fotoğraf ve video içeriklerinden elde edilen verilerin analiz edilmesini sağlar. Görsel içeriklerdeki nesnelerin, kişilerin veya yerlerin tanınması, OSINT alanında daha fazla kullanılabilir hale geliyor.

Nesnelerin interneti (IoT) verileri: IoT cihazlarından gelen veriler, OSINT alanında yeni bir kaynak olarak ortaya çıkıyor. Nesnelerin interneti sayesinde çeşitli cihazlardan elde edilen veriler, konum bilgileri, sıcaklık gibi bilgiler istihbarat amaçlı kullanılabilir.

Gizlilik ve veri koruma odaklı yaklaşımlar: OSINT çalışmaları yaparken gizlilik ve veri koruma konuları daha fazla önem kazanıyor. Veri toplama ve kullanımı sırasında kişisel gizliliği korumak oldukça önem arz ediyor.

Uzaktan algılama (Remote Sensing) ve coğrafi bilgi sistemleri (GIS): Uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri (GIS) ile entegre edilerek elde edilen verilerin haritalar ve analizlerle görselleştirilmesini sağlar. Bu sayede doğal afetlerin izlenmesi, çevresel değişikliklerin takibi, tarım verimliliği analizi gibi farklı alanlarda kullanılabilir. Uydu görüntüleri ve coğrafi veriler, OSINT alanında yer ve mekân tabanlı istihbaratı güçlendirebilir. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri sayesinde dünya genelindeki olaylar daha iyi anlaşılabilir.

Gelişen teknoloji ve dijital dönüşüm, OSINT alanının da şekillenmesine yol açıyor. İleri analitik yetenekleri, veri madenciliği, yapay zekâ ve daha geniş veri kaynakları, OSINT'in etkinliğini artırabilir. Ancak bununla birlikte, gizlilik, güvenlik ve etik konularına daha fazla dikkat etmek de önemlidir. Gelecekte OSINT, daha güçlü, akıllı ve etik yönelimlere sahip bir istihbarat disiplini olarak varlığını sürdürecektir.

*Bu yazı, Danışmanlık Bölümü Siber Güvenlik Hizmetleri Kıdemli Uzmanı Merve Oral'ın katkılarıyla hazırlanmıştır.

Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.