Endüstriyel kontrol sistemlerinde siber güvenliğin önemi

Günümüzde endüstriyel kontrol sistemleri (EKS); enerji, üretim, su yönetimi ve taşımacılık sektörünün yanı sıra birçok farklı alanda operasyonları yönetmek ve otomatize etmek amacıyla kullanılan kritik öneme sahip teknolojilerdir. Ancak bu sistemlerin dijitalleşmesi ve internetle bağlantı kurabilme yeteneği, siber tehditlerin artmasına ve endüstriyel tesislerin hedef alınabilmesine neden oldu.

1. Kritik altyapıların güvenliği

Endüstriyel kontrol sistemleri; enerji santralleri, su arıtma tesisleri, petrol rafinerileri gibi kritik altyapıların işleyişini sağlar. Bu tesislerin kesintiye uğraması veya kötü amaçlı müdahalelere maruz kalması ciddi sonuçlara yol açabilir. Örneğin siber saldırılar, bu tesislerin faaliyetlerini durdurabilir veya manipüle edebilir. Bunun sonucunda ise ekonomik kayıplar, çevresel felaketler ve hatta insan güvenliğini tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir.

2. Üretim verimliliği ve kalitesi

Endüstriyel üretim tesislerinin verimliliği ve kalitesi, endüstriyel kontrol sistemlerinin doğru ve güvenli şekilde çalışmasına bağlıdır. Siber saldırılar, üretim süreçlerini bozabilir, hatalı ürünlerin ortaya çıkmasına neden olabilir veya üretim hattının tamamen durmasına yol açabilir. Bu durum da hem ekonomik kayıplara hem de marka itibarının zedelenmesine neden olabilir.

3. Veri gizliliği ve bütünlüğü

Endüstriyel kontrol sistemleri, tesislerde üretilen veya işlenen önemli verileri yönetir. Bu verilerin gizliliği ve bütünlüğü, rekabet avantajı ve fikri mülkiyetin korunmasının yanı sıra yasal gereksinimlerin karşılanması açısından da kritiktir. Siber saldırılar bu verilerin çalınmasına, değiştirilmesine veya sızdırılmasına neden olabilir.

4. Tehdit çeşitliliği ve karmaşıklığı

Siber tehditler giderek daha karmaşık hale geliyor ve endüstriyel kontrol sistemlerini hedef alacak şekilde özelleşiyor. Artık sadece bilgisayar virüsleri veya kötü amaçlı yazılımlar değil, özel olarak tasarlanmış saldırılar ve karmaşık kimlik avı girişimleri gibi tehditlerle karşı karşıya kalınıyor. Bu tehditlerin farkında olmak ve bunlara karşı önlemler almak, siber güvenlik stratejilerinin önemli bir parçasıdır.

5. Endüstri 4.0 ve IoT uygulamaları

Endüstri 4.0 ve nesnelerin interneti (IoT) gibi teknolojiler, endüstriyel tesislerin daha akıllı ve esnek hale gelmesine olanak tanırken, aynı zamanda bu tesisler için risk teşkil ediyor. Bu yeni nesil teknolojilerle birlikte, daha fazla cihaz ve sistem internete bağlanabilirken, potansiyel olarak saldırılara daha açık hale gelebiliyor.

Sonuç olarak, endüstriyel kontrol sistemlerinin siber güvenliği; kritik altyapıların işleyişini, üretim verimliliğini, veri gizliliğini ve genel iş sürekliliğini etkileyen temel bir faktördür. Bu doğrultuda, endüstriyel tesisler, siber güvenlik stratejilerini geliştirerek, güvenliğin sağlanması ve olası siber tehditlere karşı etkili bir savunma mekanizması oluşturulması için ciddi çaba harcamalıdır.

Endüstriyel kontrol sistemlerinde yetkinlik modeli ve güvenlik uygulamaları

Endüstriyel kontrol sistemleri, enerji sektöründen üretim tesislerine geniş bir yelpazede kullanılan kritik öneme sahip sistemlerdir. Bu sistemlerin güvenliği, operasyonların kesintisiz devam etmesi, çevresel risklerin yönetilmesi ve nihayetinde toplam üretkenliğin artırılması için hayati bir role sahip. Bu nedenle, endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliği ve uyumluluğu, çeşitli yönergeler, standartlar ve yetkinlik modelleri çerçevesinde ele alınıyor.

4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5/A ve 5/B maddelerine dayanarak hazırlanan,n "Eerji Sektöründe Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli Yönetmeliği" 6 Haziran 2023 tarihli Resmî Gazete'de yayımlandı. Bu yönetmelik; enerji sektöründe faaliyet gösteren kuruluşların siber güvenlik konusundaki yetkinliklerini belirlemek ve geliştirmek amacıyla hayata geçirilen önemli bir düzenlemeyi içeriyor. Ayrıca enerji sektöründeki endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliğini artırmayı hedefleyen ve siber tehditlere karşı etkin bir koruma sağlamayı amaçlayan kapsamlı bir çerçeve sunuyor. Kuruluşların, güvenli altyapı oluşturma, siber tehditleri tespit etme, siber saldırılara yanıt verme ve sürekli iyileştirme gibi temel yetkinlik alanlarını nasıl geliştirebileceklerine dair rehberlik sunan bu yönetmelik, enerji sektörünün siber güvenlik alanındaki standartlarını yükseltmeyi amaçlayan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Yetkinlik modeli ve ana kontroller

Enerji Sektöründe Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli Yönetmeliği, güvenlik gereksinimlerini ve uyumluluğu düzenlemek için tasarlanmış bir çerçevedir. Bu model, çeşitli düzenlemeleri ve standartları adresleyerek endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliğini sağlamayı amaçlar.

Bu yetkinlik modeli çerçevesinde belirlenen ana kontroller ise şöyle;

a) Bilgi ve iletişim güvenliği rehberi: Bu kontrol altında, yükümlü kuruluşların bilişim sistemleri altyapısının uyumluluğunu sağlamak için Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından hazırlanan rehber referans alınır. Bilişim sistemlerinin güvenliği, veri bütünlüğü ve gizliliği bu kapsamda değerlendirilir.

b) Endüstriyel kontrol sistemlerinde güvenlik analizi, test usul ve esasları: Bu kısımda, yetkinlik modeli endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenlik analizlerini ve testlerini kapsar. Enerji sektöründe kullanılan endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliği için analiz ve testlerin nasıl yapılacağı belirtilir.

c) TS ISO/IEC 27001 uyumluluğu: Bu kontrol altında, TS ISO/IEC 27001 standardına uyum sağlanması vurgulanır. Bilgi güvenliği yönetim sistemi standartlarına uyum, endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliğinin devamlılığını sağlamak için önemlidir.

d) TS EN ISO/IEC 27019 kapsamı: Bu kısım, enerji sektörüne özgü olarak TS EN ISO/IEC 27019 standardının yetkinlik modeline entegrasyonunu belirtir. Enerji sektöründeki özel güvenlik gereksinimleri ve odak noktaları bu kapsamda ele alınır.

e) Enerji sektöründe EKS güvenlik kontrolleri: Bu bölüm, yetkinlik modeli kapsamında yer alan güvenlik kontrollerini ayrıntılı olarak açıklar. EKS güvenlik kontrolleri, enerji sektöründeki riskleri yönetmek ve özellikle endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliğini sağlamak amacıyla belirlendi.

Günümüzün dijitalleşen dünyasında enerji sektörü, teknolojinin getirdiği fırsatlarla birlikte siber güvenlik tehditleriyle de karşı karşıya kalıyor. Enerji üretimi, dağıtımı ve doğalgaz üretimi gibi kritik alanlarda faaliyet gösteren organizasyonlar, siber saldırılar kaynaklı riskleri en aza indirgemek ve operasyonel sürekliliği sağlamak adına güçlü bir siber güvenlik stratejisi benimsemelidirler.

Sonuç olarak, endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliği, enerji sektöründen üretim tesislerine kadar geniş bir alanda büyük öneme sahiptir. Yetkinlik modelleri ve bu modellere dayalı ana kontroller, endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliğini sağlamak ve uyumlu bir şekilde işlemelerini sağlamak için kritik bir rol oynar. Bu çerçevede, belirtilen yönergeler ve standartlara uyum sağlanarak, endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliği en üst düzeye çıkarılabilir.

Enerji sektöründeki siber güvenlik düzenlemelerini ve gereksinimlerini anlamak ve bunları uygulamak karmaşık bir süreçtir. Bu noktada, EY olarak özel yetkinlik modelleri ve uygulamaları tasarlayarak, sektörün özgün gereksinimlerine uygun çözümler sunuyoruz. Her bir seviyede gerekli olan kontrolleri ve güvenlik önlemlerini belirleyerek, organizasyonunuzun enerji tesislerini ve endüstriyel sistemlerini siber tehditlere karşı korumaya odaklanıyoruz. Ayrıca enerji sektöründe faaliyet gösteren organizasyonların, enerji üretiminden dağıtımına kadar tüm aşamalarda siber güvenliğin en iyi uygulamalarını benimsemelerini sağlayarak, siber tehditlere karşı güçlü bir savunma mekanizması oluşturmalarına destek oluyoruz.

Siber güvenlik alanındaki hızlı değişimlere ayak uydurmak ve yeni tehditlere karşı önceden tedbir almak için uzmanlık ve inovasyonun gücüne inanıyoruz. Enerji sektöründeki siber güvenlik danışmanlığı hizmetlerimiz, güncel tehditleri ve en son güvenlik çözümlerini içerirken, aynı zamanda geleceğe yönelik siber riskleri de hesaba katıyor.

EY olarak, yönetmelik tarafından belirlenen gerekliliklere tam uyumlu siber güvenlik çözümleri sunarak, endüstriyel altyapıların ve kritik operasyonların korunmalarına destek oluyoruz.

*Bu yazı, Danışmanlık Bölümü Siber Güvenlik Hizmetleri Kıdemli Uzmanı Merve Oral'ın katkılarıyla hazırlanmıştır.

Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.