2023 asgari ücreti maaşlara nasıl yansıyacak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol’ un katılımıyla yaptığı açıklama ile 2023 yılında uygulanacak yeni asgari ücreti kamuoyuna duyurdu.

2023 yılında uygulanacak olan asgari ücret tutarı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının (ÇSGB) internet sitesinden net 8.506,00 TL olarak duyurulmuştur. Çalışma hayatında pek çok parametre asgari ücret üzerinden belirlendiğinden, bu minvalde hesaplanan bazı tutarlar aşağıda belirtilmiştir.

1- 2023 yılı asgari ücret parametreleri (TL, AY)

2- 1 Ocak 2023 ve 31 Aralık 2023 tarihleri arasında uygulanacak sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerine esas günlük ve aylık kazançlarının alt ve üst sınırları

3- Prime esas kazançlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk zammı ve aile zammı (yardımı) tutarları

4- 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılacak hizmet borçlanmalarında esas alınacak tutarlar ve ödenecek prim tutarı (askerlik-doğum)

5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılacak hizmet borçlanmalarında borçlanılacak günlük tutar, başvuru tarihindeki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, sigortalıların kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32’sidir.

Buna göre, 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılacak hizmet borçlanmalarında hizmet borçlanılmasında, borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı üzerinden ödenecek prim tutarı:

Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, Kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerinin borçlandırılmasında 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren kalan sürelerinde genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından bu kişilerin genel sağlık sigortası prim borcu olması halinde % 32 oranı üzerinden, borç bulunmaması halinde ise % 20 oranı üzerinden hesaplama yapılacaktır.

Söz konusu kişilerin borçlanacakları her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı üzerinden 2023 yılında ödenecek prim tutarı:

5- 3201 sayılı Kanuna göre yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılmasına esas tutarlar ve ödenecek prim tutarı

Yurt dışı borçlanmalarında borçlanılacak günlük tutar başvuru tarihindeki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, başvuru sahiplerince belirlenecek günlük kazancın % 45‘idir.

Buna göre, yurtdışı borçlanmalarında borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı üzerinden ödenecek prim tutarı:

6- SGK idari para cezaları

5510 sayılı Kanunda öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere, aynı Kanunun 102. maddesi gereğince, fiil tarihinde geçerli olan ve 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen aylık asgari ücret dikkate alınarak idari para cezası uygulanmaktadır.

Buna göre, 1/1/2023 ila 31/12/2023 tarihleri arasında işlenen fiiller için uygulanacak idari para cezaları 10.008,00 TL asgari ücret esas alınarak uygulanacaktır.

7- Kıdem tazminatı tutarı

01.01.2023 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatının alt sınırı brüt asgari ücret olup, 10.008,00 TL olarak belirlenmiştir.

Kıdem tazminatının yıllık tavan tutarı ise 2023 yılı için T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından ilan edilecektir.

8- İşsizlik ödeneği miktarı

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi (binde 7.59) hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

Bu kapsamda en düşük işsizlik maaşı 4.003,2 lira, en yüksek de 8.006,4 TL lira olarak ödenecek. Bu tutarlardan 0,00759 oranında damga vergisi kesilecektir. Buna göre de İşsizlik maaşı yeni hesaplamalarla birlikte şu an net en düşük 3.972,82, en yüksek 7.945,63 lira olarak uygulanacaktır.

9- Askerlik borçlanma tutarı

Askerlik borçlanması başvurusunda bulunulacak yıl geçerli brüt asgari ücretin %32'si en az askerlik borçlanması tutarı olacak şekilde hesaplanmaktadır.

Bu kapsamda 2023 yılında yapılacak 12 aylık askerlik borçlanma tutarı 38.430,72 TL, 18 aylık askerlik borçlanma tutarı 57.646,08 TL ve 24 aylık askerlik borçlanma tutarı 76.861,44 TL olarak uygulanacaktır.

10- İş göremezlik ödeneği miktarı

Hastalık halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisi hesaplama yöntemi ile uygulanmaktadır.

Bu kapsamda en düşük günlük iş göremezlik ödeneği yatarak tedavilerde 166,80 TL ayakta tedavilerde 222,40 TL olarak uygulanacaktır.

*Hakkı Demirci'nin Ekonomist için hazırladığı yazıdan alınmıştır.

Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.