Bezpieczne B2B nadal możliwe

B2B – perspektywa rynkowa

Współpracą opartą na B2B najczęściej zainteresowane są podmioty z branży IT, zarówno rodzime, jak i zagraniczne, które poszukują talentów na rynku polskim. Model ten przeżywa swój renesans także ze względu na relokację wielu programistów i specjalistów IT do Polski związaną z wojną w Ukrainie, gdzie taka struktura współpracy jest standardem rynkowym.

Współpracą B2B często zainteresowane są także spółki aktywne w otoczeniu typu private equity, czyli w takim, gdzie fundusze inwestują kapitał w atrakcyjne spółki z potencjałem wzrostowym, które potem zamierzają sprzedać z zyskiem. Każde potencjalne ryzyko (np. nieprawidłowo wdrożone B2B), które może zostać zidentyfikowane w analizie due diligence poprzedzającej zawarcie transakcji, a w konsekwencji obniżyć zainteresowanie podmiotem wśród potencjalnych interesariuszy czy cenę transakcji, jest dla nich niewskazane.

Rosnącą popularność współpracy z kontraktorami potwierdza także najnowsze badanie EY & GIGLIKE: GIGbarometr 2024. Barometr elastyczności rynku pracy, w którym przedstawiciele firm zadeklarowali większą liczbę zawieranych umów B2B w porównaniu z rokiem ubiegłym. Wzrost jest widoczny zwłaszcza w średnich przedsiębiorstwach (57% vs. 46% w 2023 r.). Co więcej, z badania wynika także, że rośnie nie tylko zainteresowanie współpracą z kontraktorami, lecz także stopień zadowolenia przedsiębiorstw ze współpracy z niezależnymi profesjonalistami.

Prognozujemy dalszy wzrost zainteresowania B2B, związany z zapowiadanym pełnym oskładkowaniem umów-zleceń.

B2B – perspektywa podatkowa

Wraz z rosnącą popularnością B2B na rynku model ten coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowania urzędów skarbowych. Przykładem jest chociażby niedawna odmowa Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) wydania opinii zabezpieczającej, dotyczącej zmiany modelu współpracy z dotychczasowymi pracownikami na model oparty na B2B. Dowodzi to, że organy podatkowe skrupulatnie analizują takie struktury pod kątem zarówno osiągania korzyści podatkowych, jak i ewentualnej pozorności zawartej umowy. W tym celu sięgają po klauzulę ogólną przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR), umożliwiającą kwestionowanie rozwiązań, których głównym celem jest uzyskanie korzyści podatkowej w sposób sztuczny. Co ważne, od 2019 r. klauzula GAAR może być stosowana również wobec płatników PIT, a brak obowiązku pobierania zaliczek może zostać uznany za nieprawną korzyść podatkową płatnika.

Inny przykład, kiedy szef KAS odmówił wydania opinii zabezpieczającej, dotyczy podatnika, który chciał potwierdzić, że jako akcjonariusz i członek zarządu spółki w ramach działalności gospodarczej ma możliwość oferowania firmie usług analogicznych do tych, które wcześniej świadczył jako pracownik. Również w tym przypadku szef KAS, sięgając po klauzulę GAAR, uznał, że głównym celem zmiany umowy o pracę na współpracę B2B jest chęć osiągnięcia korzyści podatkowej.

Oprócz klauzuli GAAR warto mieć także na uwadze przepisy Mandatory Disclosure Rules (MDR), które wprowadziły obowiązek raportowania zidentyfikowanych schematów podatkowych. Może się bowiem okazać, że w pewnych okolicznościach współpraca B2B będzie stanowić schemat podatkowy, który trzeba zgłosić do organów podatkowych.

B2B – perspektywa doradcy i praktyczne wskazówki

Czynności kontrolne ze strony urzędów skarbowych, czy nawet odmowa w indywidualnej sprawie dotyczącej GAAR, nie oznaczają, że model B2B nie może zostać bezpiecznie wprowadzony. Jest on wprost przewidziany w przepisach prawa i zagwarantowany kodeksową swobodą zawierania umów. Wdrożony prawidłowo, po pierwsze, jest bezpieczny dla spółki i kontraktorów, a po drugie, przyczynia się do tego, że nasz kraj nadal pozostaje interesującym rynkiem do poszukiwania talentów IT, specjalistów, doradców, ekspertów.

Ważne jednak, aby już na początku planów wdrożenia struktury B2B w organizacji przygotować faktyczne uzasadnienie biznesowe i zadbać, aby funkcjonowała ona zgodnie z polityką firmy regulującą współpracę B2B. Na te wymogi muszą więc zwrócić uwagę:

• spółki/ grupy współpracujące lub te, które współpracowały z kontraktorami (programistami, specjalistami, ekspertami, doradcami), w szczególności jeśli model B2B został wdrożony przed 2019 r.;
• spółki/ grupy, w których rozważane jest wprowadzenie współpracy na zasadach B2B z osobami dotychczas niezwiązanymi ze spółką/ grupą;
• spółki/ grupy rozważające zmianę zasad współpracy z częścią obecnych pracowników na model B2B.

Aby zapewnić bezpieczeństwo współpracy B2B, firmy powinny m.in.:

• wypracować faktyczne i spójne uzasadnienie biznesowe dla każdej umowy B2B i dokumentować je;
•  regularnie przeprowadzać audyty w celu zapewnienia zgodności z przepisami prawa;
• szkolić zarządzających i pracowników odpowiedzialnych za wdrażanie umów B2B w zakresie aktualnych wymogów prawnych;
• zorganizować wewnętrzną funkcję organizacji współpracy z kontraktorami (contractors’ relationship management) lub outsourcować taką funkcję do ekspertów w tej dziedzinie.