Celna perspektywa. Nowe cła USA i ich wpływ na biznes w Polsce

Cła wzajemne to opłaty nałożone przez jeden kraj na towary importowane z innego państwa, które również wprowadza podobne opłaty na produkty przywożone z pierwszego kraju. Tego rodzaju działania mają na celu wyrównanie warunków handlowych oraz ochronę krajowych producentów przed konkurencją z zagranicy.

Cła odwetowe są formą reakcji na działania handlowe innego kraju, które uznane zostały za niesprawiedliwe lub szkodliwe. Kiedy jeden kraj wprowadza cła na towary importowane, drugi kraj może odpowiedzieć na to, wprowadzając własne cła na produkty z pierwszego kraju. Cła odwetowe mają na celu wywarcie presji na przeciwnika w negocjacjach handlowych oraz ochronę krajowego rynku przed negatywnymi skutkami takich działań.

W obydwu przypadkach, ceł wzajemnych i odwetowych, celem jest nie tylko ochrona lokalnych przedsiębiorstw, ale także wywarcie wpływu na politykę handlową innych państw.

Prezydent USA Donald Trump 2 kwietnia 2025 r. ogłosił nowe minimalne podstawowe cło w wysokości 10% stosowane wobec wszystkich partnerów handlowych USA. Równocześnie ogłoszone zostały wzajemne opłaty celne wahające się od 11% dla Demokratycznej Republiki Konga do 49% dla Kambodży i 34% dla Chin kontynentalnych (dodatkowo do niedawno wprowadzonych ceł w wysokości 20%). Cła te są wymierzone w gospodarki, które mają największe dwustronne nadwyżki handlowe z USA lub te, które nakładają znacznie wyższe cła na eksport z USA. Prezydent Trump podkreślił "zniżkowe" stawki ceł wzajemnych, w tym: Chiny: 34% Unia Europejska: 20% Tajwan: 32% Japonia: 24%.

9 kwietnia Prezydent Donand Trump zawiesił na 90 dni nowe taryfy dla większości państw i w tym czasie ma obowiązywać stawka bazowa – 10 % m.in. dla Unii Europejskiej, w tym oczywiście Polski. Wyjątkiem są Chiny, wobec których administracja USA podjęła decyzję o stosowaniu podwyższonej stawka 125%.

To 90-dniowe zawieszenie dotyczy tylko tej 20-proc. stawki ryczałtowej i obniża ją o 10 pkt proc., do 10 proc. Sytuacja jest dynamiczna i należy uważnie obserwować kolejne oficjalne decyzje administracji USA.

Od 5 kwietnia zaczęła obowiązywać podstawowa stawka celna w wysokości 10% na import towarów ze wszystkich krajów. Natomiast import towarów z Unii Europejskiej do USA od tego dnia miał podlegać 20% stawce celnej. Dodatkowo, USA wprowadziło 25% cło na import do USA zagranicznych samochodów i części samochodowych.

Unia Europejska ogłosiła wprowadzenie odpowiednich ceł odwetowych na amerykańskie towary. Po zawieszeniu nowych ceł na 90 dni od 9 kwietnia sytuacja się jednak zmieniła. W ciągu tych trzech miesięcy państwa, w tym Unia Europejska oraz Polska, będą musiały zmierzyć się z cłami wynoszącymi 10%.

W odpowiedzi na zawieszenie na 90 dni wprowadzenia nowych taryf celnych, Unia Europejska również zawiesiła zapowiadane odwetowe cła na amerykańskie towary. 

W świetle nowych taryf celnych, istnieje kilka strategii, które mogą pomóc Twojej firmie zminimalizować koszty. Oto niektóre z nich:

• możliwość obniżenia wartości celnej importowanych do UE towarów,
• możliwość dokonania odmiennej klasyfikacji celnej od stosowanej przez Spółkę,
• prawo do skorzystania ze specjalnych procedur celnych np. składowanie celne, uszlachetnianie czynne lub bierne, procedura końcowego przeznaczenia,
• prawo do skorzystania z autonomicznych zawieszeń celnych lub kontyngentów taryfowych,
• prawo do skorzystania z obniżonych stawek celnych,
• możliwość obniżenia kosztów VAT importowego poprzez zastosowanie tzw. procedury 33a ustawy o VAT.

Zastosowanie powyższych strategii może znacząco obniżyć obciążenia celne i poprawić efektywność kosztową Twojej firmy. Warto dokładnie przeanalizować dostępne opcje i wybrać te, które najlepiej odpowiadają specyfice Twojej działalności.

Przykład

Wyobraź sobie, że prowadzisz firmę eksportującą stalowe szyny do USA. Nie wszystkie wyroby stalowe czy aluminiowe będą podlegać nowym taryfom. Na przykład, szyny stalowe używane do pociągów lub tramwajów będą objęte 25% cłem w UE, ale szyny stalowe do pojazdów przemysłowych używanych w magazynach czy na lotniskach – już nie. Weryfikacja, czy Twój produkt podlega podwyższonym cłom, wymaga przeanalizowania tysięcy rekordów, co może być wyzwaniem dla Twojego zespołu.

Dodatkowym utrudnieniem jest to, że nomenklatura scalona UE (CN) podlega stałym zmianom. Opisy poszczególnych kodów CN są regularnie aktualizowane, a wytyczne dotyczące ich stosowania zmieniają się średnio raz do roku. Brak regularnej aktualizacji prawidłowości stosowanych kodów celnych może prowadzić do problemów.

Jeśli masz w swoim portfolio dużą ilość produktów, analiza prawidłowości kodów CN i pochodzenia celnego staje się jeszcze bardziej skomplikowana. Jak ją przeprowadzić taką analizę?

Przeprowadzenie weryfikacji czy wyrób, który kupujesz lub sprzedajesz, podlega podwyższonym cłom w USA lub UE, wymaga dokładnej analizy kodów unijnej taryfy celnej (CN) lub taryfy amerykańskiej (HTS). Nawet drobne różnice w budowie lub przeznaczeniu towaru mogą powodować znaczne różnice w stawce celnej. Przykładowo: diamenty podlegają 25% stawce celnej tylko wtedy, gdy są zamocowane, np. jako część biżuterii.

Międzynarodowe taryfy celne mogą znacząco zakłócać łańcuchy dostaw, wpływając na różne aspekty działalności biznesowej. Wprowadzenie ceł na towary importowane zwiększa koszty dla przedsiębiorstw, które polegają na zagranicznych dostawcach. W rezultacie firmy często zostają zmuszone do podwyższenia cen swoich produktów licząc się ze spodziewanym spadkiem popytu.

Dodatkowo, taryfy celne wpływają na możliwą decyzję danego przedsiębiorstwa dotyczącą zmiany dostawców lub lokalizacji produkcji. To wiąże się z dodatkowymi kosztami i czasem potrzebnym na przystosowanie się do nowych warunków. Zakłócenia w łańcuchu dostaw mogą również prowadzić do opóźnień w dostawach, co negatywnie wpływa na terminowość realizacji zamówień i może zaszkodzić reputacji firmy.

W dłuższej perspektywie, przedsiębiorstwa mogą być zmuszone do przemyślenia swoich strategii zakupowych i produkcyjnych, co może prowadzić do większej lokalizacji produkcji lub dywersyfikacji źródeł dostaw. Takie zmiany mogą być kosztowne i czasochłonne, a także wpłynąć na konkurencyjność firmy na rynku. W rezultacie, międzynarodowe taryfy celne mogą wprowadzać niepewność i ryzyko, które przedsiębiorstwa muszą uwzględnić w swoich planach strategicznych.