Zamieszanie powstałe wokół nowej ulgi dla klasy średniej i obliczania miesięcznej zaliczki na podatek PIT po wejściu w życie Polskiego Ładu doprowadziło do powielania wielu błędnych tez. Poniżej wyjaśniamy istotę ulgi, prezentując zasady jej działania w oparciu o kilka scenariuszy.
Do czasu wejścia w życie Polskiego Ładu wydawało się, że przygotowanie się firm do wdrożenia tzw. ulgi dla klasy średniej podatkowej sprowadzi się głównie do zaktualizowania systemów kadrowo-płacowych. Jednak już po pierwszych wypłatach wynagrodzeń według nowych zasad okazało się, że ulga nie spełniła swojej roli, a pracownicy otrzymali niższe wynagrodzenia nawet o kilkaset złotych. By naprawić ten błąd, Ministerstwo Finansów wydało 7.01.2022 r. rozporządzenie zmieniające sposób obliczania zaliczek na PIT (dalej: rozporządzenie z 7.01.2022 r.), które zamiast pomóc, wprowadziło dodatkowe wątpliwości. Zgodnie z nim bowiem zaliczki na PIT trzeba liczyć podwójnie, tj. według nowych i starych zasad i jeśli okaże się, że nowe zasady powodują obniżkę wypłaty, należy zastosować stare.
Próbując pomóc Państwu zrozumieć zasady działania nowej ulgi wskazujemy na dwa istotne zagadnienia z nią związane - czym jest ulga dla klasy średniej oraz czy ma coś wspólnego z PIT-2. Polecamy również artykuł: Kwota zmniejszająca podatek w 2022 i 2023 roku. Co to jest PIT-2? Jak wypełnić formularz?
Ulga dla klasy średniej
To nowa ulga, która w założeniach ma zrekompensować niektórym osobom brak możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku. Należy pamiętać, iż ulga dla klasy średniej jest dla podatników uzyskujących przychody z tytułu umowy o pracę oraz podatników prowadzących działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, pod warunkiem, że suma uzyskanych przez nich w roku podatkowym przychodów wynosi co najmniej 68.412 zł i nie przekracza kwoty 133.692 zł brutto (miesięcznie odpowiednio 5 701 zł – 11 141 zł brutto).
Przy czym, jeśli chodzi o pracowników, warto pamiętać, że są to wszystkie przychody uzyskane w danym zakładzie pracy, czyli także np. premie, nagrody, nieodpłatne świadczenia, wynagrodzenia za nadgodziny. Nie bierze się pod uwagę zarobków pracownika w innych zakładach pracy ani jego dochodów z działalności gospodarczej, czy np. z najmu prywatnego.
Prawa do ulgi nie mają więc np. zleceniobiorcy czy osoby osiągające przychody z umów o dzieło czy kontraktów menedżerskich. Warto jednak dodać, że rząd zapowiedział zmiany przepisów o uldze dla klasy średniej. Zgodnie z nimi ulgą mają zostać objęci emeryci, renciści i zleceniobiorcy o przychodach do 12.800 zł.
Pracodawca ma obowiązek naliczać ulgę w każdym miesiącu, jeśli wynagrodzenie brutto miesięczne pracownika mieści się w przedziale 5 701 zł brutto, a 11 141 zł brutto, chyba że pracownik złoży wniosek o nienaliczanie ulgi dla klasy średniej. Ulga daje możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania (uwaga! nie od podatku) kwoty określonej według skomplikowanych wzorów wynikających z ustawy PIT. O tym, który zastosować, decyduje wysokość przychodu.
Warto podkreślić, że ostatecznie w rozliczeniu rocznym o prawie do ulgi przesądza wysokość rocznych przychodów. Wskazany miesięczny limit przychodów służy jedynie potrącaniu przez niego miesięcznej zaliczki na PIT.
PIT-2
Kwota zmniejszająca podatek to rozwiązanie, które funkcjonuje już od wielu lat. Pracownik, który złożył swojemu pracodawcy oświadczenie PIT-2 (co do zasady – składa się z chwilą rozpoczęcia zatrudnienia) wyraża zgodę, by pracodawca przy wyliczaniu zaliczek na podatek PIT potrącał kwotę wolną od podatku. W skali miesiąca jest to 425 zł, a w skali roku 5100 zł. Kwoty te są uzależnione od kwoty wolnej od podatku, która w tym roku wynosi 30.000 zł. Od 2022 roku ma zastosowanie w każdym progu podatkowym, czyli również dla pracowników, którzy płacą 32% podatku.
Podatnik, który składa pracodawcy PIT-2 oświadcza w nim, iż:
- nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika, który z mocy ustawy stosuje zmniejszenie zaliczki od tego świadczenia;
- nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
- nie osiąga dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, od których sam jesteś zobowiązany obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy (np. dochody z najmu lub działalności gospodarczej);
- nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek w sytuacji, gdy podatnik osiąga dochody z innego tytułu niż zatrudnienie na umowę o pracę, może spowodować konieczność dopłaty PIT przy składaniu zeznania rocznego za 2022 rok.
Często kwota zmniejszająca podatek jest mylnie łączona z ulgą dla klasy średniej. Przypomnijmy, że ulga to zupełnie inne i nowe rozwiązanie, obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. Nawet dokonując rozliczeń, kwota zmniejszająca podatek i ulga są odejmowane w różnych miejscach w systemie kadrowo-płacowym.
Mając na uwadze powyższe zobaczmy jak działa ulga dla klasy średniej na konkretnych przykładach.
Uwaga!
Sejm przyjął nowelizację ustawy o PIT, w której zawarto m.in. mechanizm przedłużonego terminu poboru i wpłaty zaliczek wprowadzony dotychczas rozporządzeniem. Rozstrzyga też ona, że płatnik ma stosować kwotę zmniejszającą podatek również wtedy, gdy pracownik złoży oświadczenie PIT-2 w trakcie roku podatkowego.
