Stałe miejsce prowadzenia działalności w TSUE - kolejna szansa dla podatników

Wyrok TSUE

TSUE w swoim wyroku potwierdził, że:

• konieczna jest ocena, czy struktura, z której korzysta spółka w innym państwie członkowskim, posiada wystarczającą stałość oraz odpowiednią strukturę w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, aby mogła być uznana za stałe miejsce prowadzenia działalności. 
• fakt iż spółki należą do tej samej grupy lub są związane umowa o świadczenie usług nie jest wystarczające do uznania że powstanie stałe miejsce prowadzenia działalności (w myśl wyroku C-547/18 Dong Yang Electronics).
• te same środki nie mogą być wykorzystywane zarówno do świadczenia, jak i odbioru tych samych usług, co powinno wykluczyć możliwość uznania zaplecza usługodawcy za stałe miejsce prowadzenia działalności usługobiorcy (w zgodzie z wyrokiem C-333/20 Berlin Chemie A. Menarini).

Trybunał dodatkowo wskazał, że istnienie struktury w innym kraju nie przesądza automatycznie o zaistnieniu stałego miejsca prowadzenia działalności (i opodatkowania tam usług) nawet jeżeli ta struktura uczestniczy w dostawach produktów uzyskanych w wyniku zakupionych tam usług przetwarzania i nawet jeżeli większości te dostawy są dokonywane poza tym krajem.

Wyrok TSUE szansą dla podatników

Wyrok C‑533/22 potwierdza i rozwija tezy wcześniejszego orzecznictwa TSUE, takie jak wyrażone w sprawach C-605/12 Welmory, , C-931/19 Titanium Ltd, C-232/22 Cabot Plastics Belgium SA, czy wspomnianych wcześniej C-547/18 Dong Yang i C-333/20 Berlin Chemie które wskazywały iż powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie jest jednoznaczne i automatyczne w sytuacji gdy spółka zagraniczna kupuje w kraju członkowskim usługi – a takie interpretacje pojawiały się w niektórych jurysdykcjach, m.in. w Polsce czy Rumunii. 

Najnowsza probiznesowa praktyka na poziomie unijnym stanowi dużą szansę dla podatników rozpoczynających działalność w Polsce i dla tych, którym w przeszłości urzędy potwierdzały zainstnienie FE.

Po pierwsze - aktualnie kwestia analizy i ustalenie, czy dany podmiot zagraniczny posiada stałe miejsce prowadzenia działalności przyciąga większą uwagę za sprawą obligatoryjnych e-Faktur. Do obowiązkowego korzystania z e-Faktur będą bowiem zobowiązane nie tylko krajowe podmioty (czyli te posiadające siedzibę na terytorium Polski), lecz także firmy zagraniczne:

• prowadzące w Polsce działalność za pomocą oddziałów oraz
• zarejestrowane w Polsce na VAT, nieposiadające odrębnej formy prawnej typu oddział, ale jednocześnie spełniające przesłanki posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT w kraju.

Dla firm, które nie mają pewności, czy zaliczają się do którejś z powyższych grup, jest to istotny moment na ponowne przeanalizowanie tej kwestii i ustalenie dalszych działań, które ograniczą ryzyko podatkowe oraz uchronią od negatywnych konsekwencji finansowych, takich jak sankcje. Obecna praktyka pozwala bowiem na nie identyfikowanie FE w wielu sytuacjach - trzeba jedynie dokładnie przeanalizować kontrakty i zbudować argumentację odpowiednio wcześniej.

Po drugie - mimo dostępnego, szerokiego orzecznictwa w tym temacie kwestia ustalenia, czy dany podmiot zagraniczny posiada stałe miejsce prowadzenia działalności dla celów VAT w Polsce, budzi wiele wątpliwości i podatnicy nierzadko rozważają wystąpienie z wnioskiem o udzielenie im indywidulanej interpretacji organów podatkowych, by mieć pewność, jak prawidłowo rozliczać VAT z tytułu transakcji prowadzonych na terytorium kraju. Dotychczas w przypadku błędnego podejścia zazwyczaj jednej ze stron transakcji groziła konieczność skorygowania wystawionych faktur i zapłacenia odsetek od zaległości podatkowych a na pewno dla obydwu oznaczało to korekty deklaracji.

Tym bardziej więc, jeżeli spółka w przeszłości uzyskała intepretację potwierdzającą stałe miejsce prowadzenia działalności (FE) a w świetle obecnej praktyki okaże się, że obecna jej sytuacja nie powinna skutkować stwierdzeniem FE - warto rozważyć jak bezpiecznie zmienić podejście.