Jurysdykcyjna efektywna stawka podatkowa obliczana jest poprzez podzielenie sumy skorygowanych podatków kwalifikowanych wszystkich jednostek składowych z danej jurysdykcji przez sumę kwalifikowanych dochodów netto tych jednostek. W sytuacji, w której tak wyliczona jurysdykcyjna efektywna stawka podatkowa będzie niższa niż 15%, należy wyliczyć indywidualną stawkę podatku wyrównawczego – będzie to każdorazowo różnica między 15% (minimalną stawką podatkową) a efektywną stawką podatkową dla danej jurysdykcji.
W celu obliczenia jurysdykcyjnego podatku wyrównawczego należy przemnożyć procent podatku wyrównawczego przez nadwyżkę zysku. Nadwyżkę zysku stanowi kwalifikowany dochód netto pomniejszony o wyłączenie dla jednostek posiadających substrat majątkowo-osobowy, którego wartość kalkulowana jest na podstawie określonego dla danego roku procentu wartości kosztów kwalifikowanych wynagrodzeń kwalifikowanych pracowników oraz określonego dla danego roku procentu uśrednionej wartości rzeczowych aktywów trwałych.
Kwalifikowany dochód netto
Punktem wyjścia do kalkulacji kwalifikowanego dochodu netto jest księgowy zysk (strata) netto dla danej jurysdykcji. Księgowy zysk (strata) netto jednostki składowej za rok finansowy to z kolei zysk (strata) netto tej jednostki spełniający łącznie następujące warunki:
- podlegałby uwzględnieniu w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy;
- został ustalony na podstawie standardu rachunkowości zastosowanego w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy;
- nie uwzględnia korekt konsolidacyjnych z tytułu wyłączenia transakcji wewnątrz grupy.
W przypadku gdy księgowy zysk (strata) netto jednostki składowej za rok finansowy został ustalony na podstawie zatwierdzonego standardu rachunkowości zastosowanego w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy, innego niż akceptowalny standard rachunkowości, księgowy zysk (stratę) netto koryguje się w celu usunięcia istotnej różnicy rachunkowej.
Gdy nie jest racjonalnie zasadne ustalenie księgowego zysku (straty) netto jednostki składowej za rok finansowy na podstawie akceptowalnego lub zatwierdzonego standardu rachunkowości zastosowanego w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy, księgowy zysk (stratę) netto takiej jednostki za ten rok finansowy ustala się na podstawie innego zastosowanego przez jednostkę składową akceptowalnego lub zatwierdzonego standardu rachunkowości, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
- księgi takiej jednostki są prowadzone na podstawie tego innego standardu rachunkowości;
- informacje i zapisy ujęte w księgach są podane w sposób wiarygodny, przy czym jeżeli te informacje i zapisy są niewiarygodne, księgowy dochód (stratę) netto ustala się na podstawie danych, które pozwalają na odzwierciedlenie stanu rzeczywistego;
- trwałe różnice rachunkowe wynikające z ustalenia kwoty przychodów, kosztów lub innych pozycji w odniesieniu do transakcji na podstawie tego innego standardu rachunkowości zostaną skorygowane zgodnie z zasadą lub procedurą określoną w standardzie rachunkowości zastosowanym w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy za ten rok podatkowy.
Warto podkreślić, że polski ustawodawca wskazuje, iż jednostki zlokalizowane w polskiej jurysdykcji powinny stosować jednolity standard sprawozdawczości, tj. kalkulacja krajowego podatku wyrównawczego musi opierać się na danych ze sprawozdań finansowych sporządzonych zgodnie z ustawą o rachunkowości lub MSSF.
Lista korekt
W celu prawidłowego ustalenia kwalifikowanego dochodu netto należy uwzględnić listę korekt zdefiniowanych w przepisach dotyczących podatku wyrównawczego. Korekty te mają zróżnicowany charakter, niektóre z nich nawiązują do przepisów podatkowych, inne do przepisów rachunkowych, a część z nich została wprowadzona wyłącznie na potrzeby kalkulacji podatku wyrównawczego. Celem nadrzędnym wszystkich korekt jest przybliżenie księgowego wyniku netto do podstawy opodatkowania ustalanej w poszczególnych państwach na podstawie regulacji podatku dochodowego od osób prawnych oraz zapobieganie wystąpieniu podwójnego opodatkowania.
Dużym wyzwaniem przy korektach będzie odpowiednia identyfikacja i przygotowanie danych zawartych w systemach księgowych, a następnie ich prawidłowa analiza. Dlatego tak ważne jest, aby spółka już teraz potwierdziła dostępność niezbędnych danych. Rozważyła, czy być może nie zachodzi potrzeba, aby niektóre źródła danych wyodrębnić czy też podzielić. Istotne jest bowiem to, aby dane były dobrej jakości, a cały proces kalkulacji podatku wyrównawczego przeszedł w sposób płynny.
Najczęstsze pytania polskich spółek przy ustalaniu kwalifikowanego dochodu netto
- Jakim standardem rachunkowości będziemy mogli się posługiwać? Jakie są akceptowalne standardy rachunkowości? Odpowiedź znajdziemy w słowniczku projektu polskiej ustawy implementującej postanowienia Dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 o globalnym podatku minimalnym, który w pierwszym punkcie wymienia akceptowalne standardy rachunkowości. Częściej jednak pytanie będzie się sprowadzało do ustalenia, czy spółka może skorzystać ze standardu grupowego czy lokalnego.
- Który podmiot z grupy powinien dokonać kalkulacji podatku wyrównawczego? To powinno wynikać z ustaleń wewnętrznych grupy. Można się spodziewać, że w praktyce na zespoły, które są najbardziej kompetentne, zostanie nałożony dodatkowy obowiązek kalkulacji podatku wyrównawczego.
Podsumowanie
Przygotowanie się do kalkulacji podatku wyrównawczego to skomplikowany proces, który wymaga zebrania danych z perspektywy zarówno podatkowej, jak i księgowej. Jednym z głównych wyzwań będzie to, aby pozyskane dane były kompletne i dobrej jakości. Aby wesprzeć Państwa w tym procesie, stworzyliśmy cykl webcastów Akademia Podatku Wyrównawczego, w ramach którego szczegółowo omawiamy poszczególne elementy konstrukcyjne nowego podatku.