Planowane zmiany – praca platformowa oraz dyrektywa o równości i przejrzystości wynagrodzeń
Praca platformowa
Unijny legislator w 2024 r. planuje wprowadzenie przełomowej dyrektywy dotyczącej pracy platformowej. Dyrektywa ma na celu uregulowanie warunków pracy osób zatrudnionych za pośrednictwem aplikacji takich jak Uber czy Glovo. Unijne raporty prognozują, że do 2025 r. pracę za pośrednictwem platform świadczyć będą nawet 43 miliony pracowników w całej UE. W odpowiedzi na tę rosnącą liczbę pracowników platformowych nowe prawodawstwo unijne zakłada, że będą oni domyślnie traktowani jak osoby pracujące na etacie. Problemem w tej kwestii może okazać się trudne do zrealizowania rozszerzanie tego domniemania także na zleceniobiorców lub samozatrudnionych.
Europejscy legislatorzy dążą do stworzenia zestawu wyróżników, które pomogą w klasyfikowaniu statusu pracowników działających za pośrednictwem platform. Co więcej, państwa członkowskie będą miały możliwość dostosowania tych kryteriów podczas implementacji dyrektywy.
Nietrudno zauważyć podobieństwo do tzw. testu przedsiębiorcy, który planowano wprowadzić w Polsce. Jego zadaniem miała być weryfikacja, czy osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą działają w sposób tożsamy z pracownikami na etacie, a nie jako niezależni wykonawcy.
Dyrektywa o równości i przejrzystości wynagrodzeń
Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęły przepisy o przejrzystości wynagrodzeń w postaci dyrektywy w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania. Opierając się na wymaganiach przedstawionych w dyrektywie, pracodawcy będą zobowiązani do zapewnienia jawności informacji dotyczących wynagrodzeń oraz do informowania pracowników o poziomach płac. Jest to istotne dla utrzymania zgodności i przejrzystości w systemie wynagrodzeń.
Praca zdalna
Pandemia koronawirusa wymusiła pracę zdalną. By podążać za trendem, konieczne były zmiany legislacyjne. Przyjęty z końcem 2022 r. model pracy zdalnej, uregulowany przez polskie prawo pracy, dostarcza pracownikom szereg praw i gwarantuje pewne obowiązki pracodawcy.
W 2023 r. Państwowa Inspekcja Pracy regularnie przeprowadzała kontrole związane z pracą zdalną. Celem tych działań było zidentyfikowanie i wyeliminowanie błędów, które mogą naruszać prawa pracowników, oraz zapewnienie, że działalność przedsiębiorstw jest zgodna z przepisami prawa pracy.
W przypadkach gdy luka płacowa ze względu na płeć przekroczy 5%, pracodawcy będą zobowiązani do sporządzania szczegółowych sprawozdań oraz podejmowania konkretnych działań zmierzających do rozwiązania problemu. Dyrektywa przewiduje wypłatę odszkodowań lub zadośćuczynień dla pracowników poszkodowanych nierównością wynagrodzeń, co stanowi istotne wzmocnienie praw pracowniczych.
Dyrektywa objęła również obszar rekrutacji, wprowadzając obowiązek umieszczania w ogłoszeniach o pracę informacji o wynagrodzeniu lub widełkach wynagrodzenia. Powinno to przyczynić się do większej transparentności procesu rekrutacji i pomóc potencjalnym kandydatom w podejmowaniu decyzji o złożeniu aplikacji.
Państwa członkowskie mają czas na wdrożenie wymaganych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych do 7 czerwca 2026 r.