Jak firmy mogą pozyskać oszczędności?

Na wysokość zobowiązania wobec PFRON będą miały wpływ:

• stan aktualnego zatrudnienia;
• liczba pracowników z niepełnosprawnością;
• wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością w 2023 r.

Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, który podwyższa dopłaty do ich pensji. Dofinasowanie wynagrodzeń pracowników z orzeczonym stopniem niepełnosprawności od początku 2023 r. wzrasta. Szczegółowy zakres podwyżek w stosunku do 2022 r. przedstawia poniższa tabelka.

Nowe kwoty dofinansowania będą stosowane począwszy od  wynagrodzeń za styczeń 2023 r.

Podsumowując, pracodawca, który osiąga 6 procentowy wskaźnik i już korzysta ze zwolnienia od wpłat na PFRON może ubiegać się o dodatkowe wsparcie. Wartości dofinansowania wynoszą od 1 100 zł do 3 600 zł miesięcznie w zależności od stopnia niepełnosprawności u pracowników z udokumentowanym schorzeniem specjalnym oraz od 500 do 2 400 zł dla pozostałych. 

Przedsiębiorstwo zwolnione z konieczności dokonywania wpłat na PFRON 

Zgodnie z ustawą, z wpłat na PFRON zwolnieni są przedsiębiorcy:

• Zatrudniający mniej niż 25 pracowników;
• Prowadzący zakłady pracy będące w likwidacji;
• U których wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych jest równy bądź wyższy 6%;
• Prowadzący zakłady pracy, co do których ogłoszono upadłość.

Przykład

Firma XYZ rozważa zatrudnienie specjalistów m.in. z obszaru rekrutacji, marketingu oraz specjalistycznego doradztwa. Dodatkowo przedsiębiorstwo postanowiło uruchomić dedykowany program wsparcia, w ramach którego zaprasza do współpracy osoby z niepełnosprawnościami.  W wyniku podjętych działań w firmie utworzony został nowy zespół, w skład którego wchodzą specjaliści z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Czy takie działania mogą przynieść korzyści firmie?

Odpowiedź brzmi: TAK. Doświadczenie pokazuje, że zespoły zbudowane z pracowników o różnych kompetencjach i zdolnościach zyskują na swojej różnorodności. Nierzadko mają one więcej pomysłów i realizują projekty bardziej efektywnie. Sami pracownicy zaś najczęściej doceniają fakt, że wdrożenie programu pozwala im rozwijać swoje plany zawodowe, a ich niepełnosprawność nie wpływa na relacje z zespołem. 

Składka wypadkowa 

Firmy oraz członkowie zarządów poszukując oszczędności szczególną uwagę powinni zwrócić także na obszar ubezpieczeń społecznych. Dynamiczne zmiany wprowadzone przez Polski Ład, jak choćby składka zdrowotna w zakresie wynagradzania członków zarządu na podstawie uchwały – znacznie ograniczyły możliwości generowania lub odzyskiwania efektywności kosztowej w obszarze ubezpieczeń społecznych.

Pracodawcy zatrudniający co najmniej 10 ubezpieczonych i podlegający wpisowi do rejestru REGON zobowiązani są do składania co roku dokumentu ZUS IWA, określającego m.in. liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego, rodzaj działalności według PKD, liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem, liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich oraz liczbę zatrudnionych osób w warunkach zagrożeń. Prawidłowe raportowanie wszystkich powyższych danych ma wpływ na ustalenie odpowiedniego wskaźnika korygującego dla danej grupy działalności.

Ważne!

Wysokość wskaźnika korygującego waha się od 0,5 do 1,5.

Składka na ubezpieczenie wypadkowe ustalana jest w okresie rocznym, którego bieg trwa od kwietnia danego roku do końca marca roku następnego. Wpływ na wysokość mają dane zadeklarowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w trzech kolejnych latach następujących po sobie, poprzedzających dany rok składkowy.  

Wskaźnik korygujący 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala wskaźnik dokonując porównania kategorii ryzyka ustalonego dla danego przedsiębiorstwa (na podstawie deklarowanych w informacjach ZUS IWA danych) z kategorią ryzyka dla grupy działalności, do której należy dane przedsiębiorstwo według dominującego rodzaju działalności wg PKD. Wskaźnik korygujący jest zależny od danych zadeklarowanych przez przedsiębiorców wraz  z kategorią ryzyka działalności odpowiednią dla niego. 

Kategoria ryzyka dla grupy działalności

– to nic innego jak określenie rodzaju wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności, którą określa się na podstawie załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. 

Rodzaj działalności określany jest zgodnie z wpisem do bazy rejestru REGON na dzień 31 grudnia poprzedniego roku. W związku z powyższym, do ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na dany rok składkowy, bierze się pod uwagę rodzaj przeważającej działalności według PKD deklarowanego w ZUS IWA za poprzedni rok. 

Więcej o rozwiązaniach, które pozwolą skorygować stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe można przeczytać w artykułach ekspertów EY.

Dofinansowanie działań płatnika składek na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy 

W ramach pozyskiwania dodatkowych środków finansowych warto rozważyć udział w konkursie organizowanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.  Organ rentowy już od kilku lat organizuje konkursy dla pracodawców na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej. W ramach konkursu płatnik może otrzymać dofinansowanie działań związanych z poprawą bezpieczeństwa i higieny pracy. Projekty biorące udział w konkursie nie tylko powinny dotyczyć poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy, zmniejszenia zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi ale także mogą dotyczyć zredukowania niekorzystnego oddziaływania czynników ryzyka. 

Tegoroczna edycja konkursu "Dofinansowanie działań płatnika składek na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy" (konkurs nr 2022.01) była przełomowa. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie nałożył ograniczeń procentowych ani kwotowych na maksymalną wysokość dofinansowania w zależności od wielkości przedsiębiorstwa, tak jak to miało miejsce w poprzednich edycjach konkursu. Maksymalna wysokość dofinansowania projektu wynosiła 80% szacowanej wartości inwestycji, nie więcej niż 300 000 zł. Dodatkowo przewidziano dofinasowanie dla niektórych działań, np. na zakup i instalację urządzeń i elementów sygnalizacji, ostrzegania i informacji o zagrożeniach. Maksymalna kwota takiego wsparcia wyniosła 20 000 zł. Wnioski mogły dotyczyć dofinansowania kilku działań, o ile wnioskowana kwota nie przekraczała ww. limitu.

Przedsiębiorcy, którzy wzięli udział w konkursie powinni pamiętać, że wniosek złożony w roku n będzie dotyczył dofinansowania działań w roku n+1. Wnioski złożone w edycji konkursu z 2022 r. dotyczą zatem działań dofinansowanych w 2023 r.

Jakie działania mogą skorzystać z dofinansowania ?

Zasady konkursu ulegają zmianom każdego roku. Warto jednak podkreślić, że dotychczasowe edycje konkursu dotyczyły działań w następujących obszarach technicznych:

• bezpieczeństwo instalacji technicznych, maszyn, urządzeń i miejsc pracy;
• urządzenia chroniące przed hałasem i drganiami mechanicznymi oraz promieniowaniem elektromagnetycznym;
• oświetlenie miejsc i stanowisk pracy oraz ochrona przed promieniowaniem optycznym;
• ochrona przed energią elektryczną i elektrycznością statyczną;
• urządzenia oczyszczające i uzdatniające powietrze, urządzenia mechanicznej wentylacji powietrza;
• sprzęt i urządzenia służące poprawie bezpieczeństwa pracy na wysokości, w zagłębieniach i innych strefach pracy;
• sprzęt i urządzenia służące ograniczeniu obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego;
• sprzęt i urządzenia służące poprawie bezpieczeństwa pracy w przypadku narażenia na czynniki chemiczne i szkodliwe czynniki biologiczne;
• środki ochrony indywidualnej.

W ramach powyższych obszarów technicznych, ZUS opracowuje katalog działań inwestycyjnych oraz doradczych, które mogą zostać objęte dofinansowaniem, jak również wyklucza pewne działania spoza zakresu dofinansowania. Szczegółowe informacje publikowane są wraz z ogłoszeniem konkursu.

Przedsiębiorcy rozważający pozyskanie dodatkowych środków finansowych poprzez udział w konkursie powinni rozpocząć prace związane z przygotowaniem wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem. Przebieg konkursu jest bowiem procesem wieloetapowym. Pierwszym krokiem jest decyzja płatnika o udziale w konkursie i przygotowanie kompleksowego wniosku. Po pozytywnej ocenie formalnej, eksperci Centralnego Instytutu Ochrony Pracy (CIOP) dokonują oceny merytorycznej wniosków. 

Wnioski są weryfikowane pod kątem:  

• zgodności rozwiązań ujętych we wniosku z obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• zgodności czy wskazane cele są szczegółowo opisane, mierzalne, realne, określone w czasie,
• adekwatności proponowanych działań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy do poziomu czynników ryzyka występujących u wnioskodawcy;
• kryterium niezbędności i efektywności wydatków projektu;
• weryfikacji sposobu osiągnięcia celów projektu oraz jego przełożenia na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy u wnioskodawcy.

Wnioski, które otrzymają pozytywną ocenę formalną i merytoryczną, zostają umieszczone na liście rankingowej, którą ZUS publikuje na swojej stronie internetowej najpóźniej do końca roku kalendarzowego, w którym konkurs został ogłoszony.

Polski Ład i system ulg proinnowacyjnych

System ulg proinnowacyjnych

Polski system podatkowy przewiduje dla przedsiębiorców inwestujących w działalność innowacyjną korzystne preferencje podatkowe. W 2022 r. system dotychczasowych ulg został wzbogacony o nowe możliwości. Rozwiązania przyjęte w Polskim Ładzie wraz z funkcjonującymi już wcześniej to m.in.:

• ulga B+R,
• ulga na prototyp,
• ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników, 
• ulga na robotyzację.

Ustawodawca przewidział możliwość łączenia preferencji co oznacza, że podatnicy mogą zatem skorzystać zarówno z ulgi B+R jak i ulgi IP Box. 

Wprowadzenie zmian w systemie ulg proinnowacyjnych zapisanych w Polskim Ładzie  doprowadziło do pojawienia się licznych wątpliwości odnośnie stosowania preferencji w praktyce. Problemy interpretacyjne i analityczne związane z funkcjonowaniem tych preferencji występują niemal w każdej z przewidzianych możliwości wsparcia. Ich zastosowanie wymaga uprzedniej i dokładnej analizy planów inwestycyjnych firmy oraz aktualnych rozwiązań prawnych. 

Ulgi na innowacje – kwestie problematyczne

Dotychczasowa praktyka wskazuje, że przedsiębiorcy powinni zwracać szczególną uwagę na detale związane z wdrożeniem innowacji. Odnosząc się do przykładu ulgi na prototyp można zauważyć, że podatnicy borykają się z dużym problemem, jakim jest choćby wyodrębnienie granicy pomiędzy pracami badawczo-rozwojowymi a działaniami prototypowymi. 

Ważne!

Ulga na prototyp nie obejmuje wyłącznie samych prototypów, które powinny być rozliczane w uldze na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R). Wątpliwości podatników wynikają m.in. z różnorodnych sposobów opisywania działań kwalifikowanych do ulg. Przedstawiamy je poniżej.