Restrukturyzacja ratunkiem dla przedsiębiorców

- Wstrzymanie egzekucji prowadzonych przez wierzycieli

Niewątpliwą zaletą restrukturyzacji jest parasol ochronny roztaczany nad dłużnikiem z chwilą otwarcia postępowania – zawieszone zostają egzekucje w toku, a nowe nie mogą być wszczynane. Wyjątek stanowią wierzytelności zabezpieczone rzeczowo, których egzekucja jest zawieszona jedynie w przypadku postępowania sanacyjnego oraz postępowania o zatwierdzenie układu.

Aktualnie dłużnik korzysta z ochrony przez cały okres trwania postępowania, jednak po wdrożeniu najnowszych regulacji unijnych zawartych w Dyrektywie Drugiej Szansy, zawieszenie egzekucji zostanie ograniczone czasowo. 

- Zawieszenie obowiązku płatności za zobowiązania powstałe przed chwilą otwarcia postępowania

Mając na względzie równe traktowanie wszystkich wierzycieli, których wierzytelności objęte są układem, dłużnika obowiązuje bezwzględny zakaz ich spłacania. Oznacza to, że termin płatności zadłużenia powstałego przed otwarciem postępowania restrukturyzacyjnego zostaje zawieszony aż do czasu zakończenia formalnego procesu naprawczego, przy czym wierzyciel nie może domagać się wcześniejszej spłaty swoich należności.

Z drugiej strony, dłużnik zobowiązany jest regulować zobowiązania bieżące, czyli powstałe po otwarciu postępowania, a niestosowanie się do tego obowiązku może być powodem umorzenia restrukturyzacji.

- Utrwalenie istniejących kluczowych umów i utrudnienie ich wypowiedzenia przez kontrahentów

W trakcie postępowania restrukturyzacyjnego wierzyciele są zobowiązani do dalszego wykonywania umów zawartych przed jego otwarciem, nawet mimo braku wynagrodzenia za już zrealizowane prace. Warto podkreślić, że wierzyciel nie tylko nie może rozwiązać łączącej go z dłużnikiem umowy z powodu otwarcia restrukturyzacji, ale już samo uwzględnienie w umowie postanowień zastrzegających możliwość jej zmiany lub rozwiązania w przypadku złożenia wniosku restrukturyzacyjnego lub otwarcia postępowania jest niedopuszczalne - jeżeli w umowie znajduje się taki zapis, jest on nieważny z mocy prawa.

Restrukturyzacja zadłużenia: Ograniczenia nakładane na dłużnika

Mimo wielu zalet, procesowi restrukturyzacji w mniejszym lub większym stopniu (w zależności od rodzaju postępowania) towarzyszy ograniczenie swobody dłużnika w prowadzeniu działalności. Co do zasady, dłużnik nie może obciążać składników swojego majątku ani wyzbywać się ich. Prawo restrukturyzacyjne przewiduje wyjątki, te jednak warunkowane są uzyskaniem zgody np. rady wierzycieli czy sędziego-komisarza. Mimo to, należy pamiętać, że wszelkie ograniczenia mają na celu przeciwdziałanie ewentualnemu uszczuplaniu majątku dłużnika oraz ochronę prawa wierzyciela do otrzymania pełnej spłaty.

Restrukturyzacja firmy jest więc swego rodzaju transakcją wiązaną, w której dłużnik może liczyć na umorzenie części zobowiązań, ale zanim to nastąpi, musi współpracować z wierzycielami oraz organami sądowymi aby zdobyć ich zaufanie i poparcie.

Czy to już czas na restrukturyzację?

Jeżeli spółka spodziewa się, że w najbliższym czasie może utracić płynność finansową i nie będzie w stanie regulować swoich zobowiązań, otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego może okazać się najlepszym środkiem zapobiegawczym. Zachęcamy do skorzystania z naszego bezpłatnego narzędzia – Kalkulatora Wypłacalności, które w łatwy i przejrzysty sposób podpowie czy należy rozważyć podjęcie działań naprawczych.

Niestety praktyka pokazuje, że niejednokrotnie przedsiębiorcy bagatelizują pierwsze sygnały nadchodzących problemów lub są przekonani, że poradzą sobie bez wsparcia z zewnątrz. Takie podejście niepotrzebnie opóźnia moment podjęcia decyzji o zainicjowaniu restrukturyzacji i w konsekwencji już na starcie zmniejsza szanse na zakończenie procedury z sukcesem. Należy podkreślić, że im wcześniej zostaną podjęte działania naprawcze, tym prawdopodobieństwo przywrócenia przedsiębiorstwa do dobrej kondycji jest większe. Przykładów firm, które miały szanse przetrwać jeżeli wcześniej zdecydowałyby się na podjęcie kroków restrukturyzacyjnych jest wiele. Dlatego, aby nie dołączyć do grona niewypłacalnych przedsiębiorstw, kluczowe jest jak najszybsze uchwycenie właściwego momentu na rozpoczęcie programu naprawczego.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Czy istnieje złoty środek na uniknięcie kryzysu? Niestety nie. Natomiast warto wypracować określone mechanizmy kontrolne i procedury, które w pewnym stopniu zminimalizują ryzyko ogłoszenia upadłości, w szczególności:

• regularny monitoring wskaźników płynności. Ocena powinna opierać się na aktualnych informacjach dotyczących organizacji przedsiębiorstwa oraz danych makroekonomicznych (dostosowanych do rodzaju i skali działalności),

• opracowanie strategii działania lub planu naprawy na wypadek nagłego pogorszenia sytuacji biznesowej, przy uwzględnieniu możliwie najszerszego wachlarza potencjalnych ryzyk,

• bieżący monitoring dostępnych mechanizmów wsparcia oferowanych w ramach pomocy publicznej oraz programów wczesnego ostrzegania.

Natomiast w przypadku wystąpienia nawet najmniejszych sygnałów zwiastujących nadchodzące problemy, należy jak najszybciej podjąć adekwatne kroki zaradcze w myśl zasady „przede wszystkim reagować”.

Na koniec warto jeszcze raz podkreślić, że problemy implikujące restrukturyzację nie zawsze wynikają ze złego zarządzania przedsiębiorstwem. Przeciwnie, w wielu przypadkach ich przyczyny należy doszukiwać się w zupełnie innej sferze, np. transformacji technologicznej, zmianach prawnych lub sytuacji makroekonomicznej w kraju i na świecie. Jednak niezależnie od przyczyn problemu, kluczem do sukcesu jest szybkie zidentyfikowanie źródła trudności oraz przygotowanie szczegółowego i realistycznego planu wyjścia z kryzysu. Przygotowując taki plan warto skorzystać z pomocy zewnętrznego doradcy, który patrząc „z boku” może pomóc obiektywniej zdiagnozować przyczyny problemów. Od lat wspieramy przedsiębiorców w obszarze procesów naprawczych, dlatego zapraszamy na rozmowę z ekspertem EY, podczas której wspólnie omówimy dostępne rodzaje restrukturyzacji w kontekście sytuacji konkretnego przedsiębiorstwa oraz zarysujemy możliwe scenariusze na przyszłość – w celu zapisania się na bezpłatną konsultację należy wypełnić formularz kontaktowy.