Badanie EY - Ryzyko związane z sankcjami gospodarczymi

Ryzyko związane z sankcjami gospodarczymi - badanie EY

Autorzy

3 minute read 26 lut 2023

Pierwsze sankcje nałożone w reakcji na zagrożenie integralności Ukrainy związane z działalnością Rosji i Białorusi przyjęto na szczeblu UE w 2014 roku – obowiązki z nich płynące dotyczyły jednak głównie instytucji finansowych. W rzeczywistości biznesowej polskich firm sankcje gospodarcze pojawiły się później i to dosłownie z dnia na dzień, w momencie ataku Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Przedsiębiorstwa i instytucje miały bardzo mało czasu żeby się dostosować, wdrożyć odpowiednie procedury, przeszkolić pracowników i zweryfikować kontrahentów. 

W drugiej połowie 2023 roku, po 18 miesiącach obowiązywania sankcji, zapytaliśmy firmy działające na polskim rynku jak wpłynęły na nich nowe przepisy, czy dostosowały swoje wewnętrzne procesy do ich przestrzegania, czy robią to samodzielnie czy z pomocą zewnętrznych ekspertów, na jakie problemy napotykają w przestrzeganiu sankcji. 

Ten artykuł wchodzi w skład najnowszego 01/2024 wydania  Biuletynu Ryzyka

firm było zmuszonych do rezygnacji z handlu na rynkach wschodnich
firm było narażonych na ryzyko niezamierzonego naruszenia sankcji

Główne wnioski

Niemal wszyscy respondenci (88%) zdają sobie sprawę z powagi sankcji i surowych kar za nieprzestrzeganie związanych z nimi przepisów (do 20 mln złotych kary administracyjnej, kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata). Trzy czwarte firm (74%) podjęło dodatkowe działania w kontekście zarządzania ryzykiem sankcyjnym. Mimo to, część firm nie była w stanie uniknąć konsekwencji związanych z wprowadzeniem sankcji. Co trzecia firma (31%) była narażona na ryzyko niezamierzonego naruszenia sankcji, a co szósta (16%) przyznaje, że sankcje naruszyła. 

Weryfikacja kontrahentów

Badane firmy weryfikują kontrahentów, jednak w różnym zakresie. Zdecydowana większość przedsiębiorstw deklaruje, że dokonuje analizy kontrahentów pod kątem możliwości realizacji umów lub wypłacalności (odpowiednio 73% i 70% wskazań). Znacznie rzadziej, bo w nieco ponad połowie firm biorących udział w badaniu (56%) procedury weryfikacji kontrahenta oparte są na ryzyku. 

firm podjęło dodatkowe działania w kontekście zarządzania ryzykiem sankcyjnym
firm naruszyło sankcje od początku inwazji na Ukrainę

Jak EY może pomóc

Skuteczna, z punktu widzenia ryzyka sankcyjnego, weryfikacja kontrahentów powinna obejmować ustalenie struktury właścicielskiej i rzeczywistych beneficjentów kontrahentów. Do ich prawidłowej identyfikacji niezbędny jest dostęp do odpowiednich danych i znajomość lokalnych języków. Znajomość języka rosyjskiego nie wystarcza. Stąd zapewne duży odsetek (69%) odpowiedzi twierdzących na pytanie o korzystanie z usług zewnętrznych doradców w tym zakresie. 

 

Wpływ sankcji na działalność przedsiębiorstw

 

Z badania wynika, że wprowadzenie sankcji miało istotny wpływ na działalność przedsiębiorstw. Ponad dwie trzecie firm dokonała zmian w umowach ze swoimi kontrahentami (69%) lub wręcz zrezygnowała z importu lub eksportu towarów lub usług z/do rynków wschodnich (67%). Ponad połowa (54%) zakończyła współpracę z którymś z swoich kontrahentów.  

 

Najczęściej wprowadzane modyfikacje w umowach to tzw. „klauzule sankcyjne”. Zawierają one zapisy stwierdzające nieważność umów w przypadku naruszenia przez kontrahentów przepisów sankcyjnych i oświadczenia, że kontrahent nie narusza sankcji. Jest to rozpowszechniona metoda współdzielenia lub wręcz przerzucania odpowiedzialności za przypadki naruszenia sankcji na kontrahentów. Z tego punktu widzenia dziwić może fakt, że jedna piąta (20%) respondentów przyznaje, że nie zmodyfikowała umów z kontrahentami. 

 

"Ryzyko związane z sankcjami gospodarczymi" - badanie EY

  

Pobierz opracowanie wyników badania
Badanie EY - Ryzyko związane z sankcjami gospodarczymi

Sankcje gospodarcze - sklep on-line

Sprawdź produkty do zarządzania ryzykiem sankcji gospodarczych   

Dowiedz się więcej

Zobacz również

Czy sankcje naprawdę dotyczą wszystkich przedsiębiorców w Polsce?

„Nie produkuję broni ani amunicji, więc sankcje mnie nie dotyczą.” „Sprawdzam swoich kontrahentów i ryzyko sankcji mam pod kontrolą.” „Urządzenie, które produkuję nie jest towarem sankcyjnym, więc bez problemu mogę je sprzedawać do Rosji.” „Moi pracownicy na bieżąco sprawdzają listy sankcyjne i nie da się tego zrobić lepiej i taniej.” Współpracując z przedsiębiorcami, zdarza nam się spotkać z takimi właśnie stwierdzeniami. Obejrzyj nagrania i sprawdź dlaczego ryzyko sankcyjne dotyczy też Ciebie i Twojej firmy.

Tomasz Dyrda + 3

Sankcje gospodarcze - Frequenty Asked Questions

Przy pomocy jakich narzędzi możemy zweryfikować UBO? Czy żywność może zostać uznana za wyrób podwójnego zastosowania? Jak często należy sprawdzać swoich kontrahentów? - to tylko kilka z wielu pytań, które zadali uczestnicy naszych webcastów. Zebraliśmy je wszystkie i odpowiadamy na nie w formie wygodnego FAQ. Zapraszamy do lektury!

Tomasz Dyrda

Sankcje gospodarcze - sklep on-line

Od lutego 2022 firmy z obszaru Unii Europejskiej muszą przestrzegać sankcji gospodarczych nałożonych w bezprecedensowej skali na Rosję i Białoruś. Nasz zespół ma unikalne doświadczenie w tematach sankcyjnych – edukacji, weryfikacji kontrahentów oraz wdrażaniu odpowiednich procedur. Pomagamy ograniczyć ryzyko kar finansowych i odpowiedzialności karnej wynikające z naruszeń przepisów sankcyjnych.

    Podsumowanie

    O badaniu

    Badanie zostało przeprowadzone na zlecenie EY przez firmę Cube Research w połowie 2023 roku na próbie 204 spółek prowadzących działalność w Polsce.

    Kontakt

    Informacje

    Autorzy

    Powiązane tematy
    Forensic & Integrity Services
    Doradztwo audytowe
    EY

    Polecane artykuły

    Czy sankcje naprawdę dotyczą wszystkich przedsiębiorców w Polsce?

    „Nie produkuję broni ani amunicji, więc sankcje mnie nie dotyczą.” „Sprawdzam swoich kontrahentów i ryzyko sankcji mam pod kontrolą.” „Urządzenie, które produkuję nie jest towarem sankcyjnym, więc bez problemu mogę je sprzedawać do Rosji.” „Moi pracownicy na bieżąco sprawdzają listy sankcyjne i nie da się tego zrobić lepiej i taniej.” Współpracując z przedsiębiorcami, zdarza nam się spotkać z takimi właśnie stwierdzeniami. Obejrzyj nagrania i sprawdź dlaczego ryzyko sankcyjne dotyczy też Ciebie i Twojej firmy.

    Tomasz Dyrda + 3

    Ryzyko sankcyjne. Co oznaczają sankcje gospodarcze dla przedsiębiorców?

    Jak działają sankcje gospodarcze? Co to są listy sankcyjne i ryzyko sankcyjne? Sprawdź, jak wprowadzane sankcje wpływają na prowadzenie biznesu i jak bronić się przed ryzykiem sankcyjnym?

    Michał Piekarczyk

      EY oznacza globalną organizację i może odnosić się do jednej lub więcej firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi odrębny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie świadczy usług na rzecz klientów.