4 min. czytania 24 cze 2024
Mechanizm podzielonej płatności VAT

Unijny pakiet ViDA – najnowszy harmonogram prac

Autor Katarzyna Wróblewska

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Partner

Ekspert w zakresie kompleksowego doradztwa podatkowego z wieloletnim doświadczeniem w zakresie implementacji rozwiązań podatkowych i technologicznych.

4 min. czytania 24 cze 2024

Fakturowanie elektroniczne, raportowanie cyfrowe (DRR), nowe zasady gospodarki platform krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego oraz jednolita rejestracja w podatku VAT – to jedne z najważniejszych celów zawartych w pakiecie "VAT in Digital Age" (dalej: ViDA), który 21 czerwca 2024 r. był omawiany na posiedzeniu Rady ECOFIN, podczas którego ponownie państwa członkowskie nie osiągnęły kompromisu.

Pakiet ViDA to odpowiedź Unii Europejskiej na postępujący rozwój gospodarki cyfrowej. Ma on zapewnić skuteczny pobór podatku VAT od przedsiębiorstw sprzedających towary lub usługi online klientom w UE, niezależnie od tego, gdzie znajduje się ich siedziba. Pakiet został opublikowany przez Komisję Europejską w grudniu 2022 r. i od tego czasu był przedmiotem ożywionej dyskusji między państwami członkowskimi (Czytaj także: VAT w epoce cyfrowej – istotne zmiany zaproponowane przez Komisję Europejską).

W dniu 21 czerwca br. Rada ECOFIN po raz kolejny zajęła się najnowszą wersją pakietu ViDA przedstawioną przez Komisję Europejską, która w porównaniu z pierwotną wersją projektu znacząco zmienia niektóre obszary. Z uwagi jednak na sprzeciw Estonii wobec zaproponowanego w pakiecie modelu „podmiotów uznawanych za dostawcę”, który miałby zastosowanie również do realizowanych za pomocą platform cyfrowych usług krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego, nie udało się osiągnąć kompromisu. Być może uda się to na kolejnym posiedzeniu Rady ECOFIN zapanowanym na 14 lipca br.

Poniżej przedstawiamy przybliżony harmonogram wejścia w życie zmian zawarty w najnowszej wersji pakietu, nad którym będą się toczyły dalsze prace. 

Newsletter VAT

Trzymaj rękę na pulsie. Raz w miesiącu otrzymuj najważniejsze informacje o zmianach w przepisach o VAT, akcyzie i cle.

Zapisz się

W 2024 obowiązkowe e-fakturowanie możliwe bez zgody UE

Jeśli pakiet ViDA zostanie przyjęty w 2024 r., to przedsiębiorców czekają ważne zmiany w zakresie e-fakturowania. Zgodnie bowiem z jego najnowszą wersją już po 20 dniach od opublikowania przepisów w Dzienniku Urzędowym UE państwa członkowskie będą mogły wprowadzić obowiązek wystawiania e-Faktur w transakcjach krajowych przez zarejestrowane przedsiębiorstwa bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody Komisji Europejskiej. O taką zgodę musiała wystąpić Polska w 2021 r. [1]

Ponadto, wystawianie e-Faktur nie będzie już uzależnione od zgody klienta, dlatego jeśli państwo członkowskie wprowadzi system krajowy e-Faktur, to przedsiębiorcy muszą być przygotowani na ich akceptację i przetwarzanie.

W 2026 drobne zmiany w pakiecie e-commerce

Obecnie przedsiębiorcy z UE w przypadku transgranicznej sprzedaży towarów i usług elektronicznych B2C muszą naliczać podatek VAT w kraju klienta. Jednak firmy, których sprzedaż nie przekracza progu 10 000 euro, mogą pobierać podatek VAT w kraju siedziby. Po zaproponowanych zmianach do tego progu będą wliczane wyłącznie towary wysłane z państwa członkowskiego, w którym sprzedawca ma siedzibę.

Dodatkowo, od 2026 r. za pośrednictwem OSS (One Stop Shop) będzie można raportować transgraniczne dostawy gazu ziemnego oraz energii cieplnej i chłodniczej.

Warto podkreślić, że w najnowszej wersji pakietu ViDA nie uwzględniono planowanych pierwotnie zmian mających na celu rozszerzenie instytucji tzw. uznanego dostawcy (deemed supplier, czyli de facto dokonującego dostawy dla celów VAT) w odniesieniu do platform sprzedażowych.

W 2027 nowe zasady gospodarki platform krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego; jednolita rejestracja VAT

Platformy krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego

Platformy umożliwiające krótkoterminowy wynajem obiektów noclegowych i drogowy transport pasażerski będą zobowiązane do działania w roli uznanych dostawców do celów podatku VAT. Oznacza to, że będą musiały naliczać i pobierać podatek VAT w imieniu dostawcy, chyba że dostawca przekaże operatorowi platformy ważny numer identyfikacyjny VAT i zadeklaruje zamiar samodzielnego rozliczania podatku VAT.

Wprowadzono jednak wyjątek, który umożliwia państwom członkowskim wyłączenie tych zasad wobec sprzedawców krótkoterminowego wynajmu zakwaterowania i usług drogowego transportu osób świadczonych przez małe i średnie przedsiębiorstwa uczestniczące w programie MŚP 2025.

Zasadzie uznanego dostawcy nie będą podlegać także biura podróży.

W porównaniu z pierwotną wersją pakietu ViDA zawężono definicję „zakwaterowania krótkoterminowego” z 45 do 30 dni i zapewniono państwom członkowskim elastyczność w zakresie dodawania większej liczby warunków.

Jednolita rejestracja VAT

Pakiet ViDA ma ograniczyć obowiązki posiadania przez jeden podmiot wielu rejestracji na potrzeby VAT w poszczególnych krajach UE. Zostanie to zrealizowane poprzez:

  • rozbudowę procedury OSS tak, aby uwzględnić różne scenariusze, w tym sprzedaż towarów między przedsiębiorcami a konsumentami (B2C) przez dostawców niemających siedziby w państwie członkowskim, w którym rozpoczynają się lub kończą transport towarów, sprzedaż towarów wraz z instalacją i montażem oraz dostawy gazu, energii elektrycznej, ciepła, energii chłodniczej i towarów na statkach, samolotach i pociągach;
  • wprowadzenie nowego reżimu OSS w zakresie transgranicznych transferów towarów własnych, który umożliwi przedsiębiorcom zgłaszanie tych transakcji w jednym państwie członkowskim, niezależnie od tego, skąd towary są transportowane;
  • poszerzenie zakresu obowiązkowego odwrotnego obciążenia na wszystkie dostawy towarów i usług między przedsiębiorstwami (B2B) realizowane przez przedsiębiorstwa, które nie mają siedziby ani nie są zarejestrowane w kraju, w którym należny jest podatek VAT, jeżeli klient jest zarejestrowany w tym państwie członkowskim.

W 2030 raportowanie cyfrowe i fakturowanie elektroniczne

Fakturowanie elektroniczne

Wszyscy przedsiębiorcy dokonujący transakcji objętych wymogami w zakresie raportowania cyfrowego (DRR - Digital Reporting Requirements) będą mieć obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Faktura elektroniczna będzie musiała mieć ustrukturyzowany format i być zgodna z europejską normą dotyczącą e-fakturowania (EN16931). Inne formaty, w tym papierowy, będą mogły być stosowane w przypadku innych transakcji, np. dostaw krajowych lub dostaw do krajów trzecich.

Faktury będą musiały zostać wystawione nie później niż 10 dnia po dokonaniu transakcji (w pierowtnej wersji pakietu zakładano termin dwudniowy). Co ważne, w odróżnieniu od pierwotnej propozycji, zaktualizowana wersja pozwala państwom członkowskim uznać posiadanie faktury elektronicznej za istotny warunek odliczenia podatku VAT.

Raportowanie cyfrowe

Cyfrowe raportowanie transakcji wewnątrzwspólnotowych do organów podatkowych będzie obowiązkowe w przypadku:

  • sprzedaży towarów z zerową stawką VAT klientom będącym podatnikami VAT w innych państwach członkowskich,
  • wewnątrzunijnego nabycia towarów,
  • transgranicznej sprzedaży i zakupie towarów i usług, w przypadku której klient jest odpowiedzialny za zapłacenie podatku VAT w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Każde państwo członkowskie będzie miało jednak swobodę opracowania własnych protokołów sprawozdawczych i specyfikacji technicznych.

Nowy system DRR zastąpi funkcjonujące obecnie informacje podsumowujące (VAT-UE). Ma to stanowić ułatwienie dla przedsiębiorców, a jednocześnie, przyczynić się do ograniczenia skali oszustw mających na celu wyłudzenie podatku VAT, ci będzie konsekwencją przekazywania danych w czasie rzeczywistym (w praktyce w ciągu 10 dni od daty faktury).

W 2035 ujednolicenie raportowania transakcji krajowych i wewnątrzwspólnotowych

Do 1 stycznia 2035 r. państwa, które wdrożyły już krajowe obowiązkami w zakresie raportowania cyfrowego będą musiały dostosować swoje systemy do nowego DRR.

 

Okiem eksperta EY

Wprowadzenie pakietu VAT w erze cyfrowej to z jednej strony niezbędna modernizacja systemu podatkowego, a z drugiej wsparcie wzrostu gospodarczego i wzmocnienie integracji rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Mimo, że temat ten był wysoko na agendzie Belgii, która do końca czerwca sprawuje prezydencję w Radzie UE niestety na ostatnim w tej kadencji posiedzeniu Rady ECOFIN (21 czerwca 2024 r.) nie został osiągnięty kompromis, a bezsprzecznie coraz istotniejsze staje się to, aby proces wprowadzania tych i innych zmian podatkowych na szczeblu unijnym znacząco przyśpieszył. Duże nadzieje są w zw. z tym wiązane z kolejnym posiedzeniem – w dniu 14 lipca br. Ogromne tempo zmian w gospodarce, przejawiające się m.in. powstawaniem nowych branż i usług, technologicznymi innowacjami, cyfryzacją czy globalizacją jednoznacznie wskazuje, że zmiany w prawie muszą następować szybciej, by właściwie spełniać swoje cele. 

Podsumowanie

W artykule podsumowane zostały najważniejsze zmiany, jakie zawarto w najnowszej wersji pakietu ViDA wraz z przybliżonym harmonogramem ich wdrożenia. Mimo tego, że w porównaniu z pierwotną wersją czas na jego wdrożenie uległ wydłużeniu, przedsiębiorcy powinni uważnie śledzić postęp prac legislacyjnych i odpowiednio wcześniej przygotować się do zmian.

  • Pokaż przypisy#Ukryj przypisy

    1. Na wniosek Polski wydana została decyzja Rady Unii Europejskiej z dnia 17 czerwca 2022 r. (2022/1003) pozwalająca na odstąpienie od niektórych przepisów dyrektywy VAT i wprowadzenie obowiązku stosowania Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 stycznia 2024 r. Termin wdrożenia obowiązkowych e-faktur był jednak kilkukrotnie przekładany przez polskiego ustawodawcę i jest on aktualnie wyznaczony na 1 lutego 2025 r. (dla większych podmiotów) oraz 1 kwietnia 2025 r. (dla pozostałych podmiotów). 

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autor Katarzyna Wróblewska

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Partner

Ekspert w zakresie kompleksowego doradztwa podatkowego z wieloletnim doświadczeniem w zakresie implementacji rozwiązań podatkowych i technologicznych.

  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)