Podatkowe odpisy amortyzacyjne nie mogą przekroczyć odpisów rachunkowych
Stanowisko prezentowane przez organy podatkowe skutkuje istotnym zwiększeniem obciążeń podatkowych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że dla podmiotów czerpiących przychody z wynajmu nieruchomości odpisy amortyzacyjne są bowiem jedną z ważniejszych pozycji w ich rachunku kosztów podatkowych.
Niestety, w świetle jednolitej linii interpretacyjnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, podatkowa amortyzacja nieruchomości inwestycyjnych (kwalifikowanych na gruncie ustawy o CIT jako środki trwałe) pozostaje bez wpływu na wynik podatkowy. Co istotne, dzieje się tak nawet w sytuacji, w której wartość godziwa nieruchomości z roku na rok spada, a zatem ich wartość ekonomiczna maleje (czego odzwierciedleniem są, co do zasady, właśnie odpisy amortyzacyjne).
W treści wydawanych rozstrzygnięć podkreśla się, że językowe brzmienie przepisu nie pozostawia miejsca na kontynuowanie dotychczasowej praktyki w zakresie amortyzacji podatkowej. Co za tym idzie, limit odpisów amortyzacyjnych, które mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, jest ściśle powiązany z wartością odpisów obliczonych według przepisów o rachunkowości. W konsekwencji, jeśli spółki nie dokonują odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości zakwalifikowanych do grupy 1 KŚT dla celów prawa bilansowego, nie mogą one uznać odpisów podatkowych za koszty uzyskania przychodów.
Wyroki sądów korzystne dla podatników
Odmienne stanowisko można odnaleźć w rozstrzygnięciach wydawanych przez sądy administracyjne. Podkreślają one, że ograniczenie wynikające z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT ma zastosowanie tylko w sytuacji, gdy spółka nieruchomościowa także na gruncie przepisów rachunkowych traktuje dane aktywa jako środki trwałe podlegające amortyzacji.
Co istotne, w wydawanych rozstrzygnięciach sądy podkreślają, że literalne brzmienie przepisu – wbrew twierdzeniom organów podatkowych – dopuszcza różne interpretacje. Jednakże, z uwagi na powszechnie akceptowaną konieczność precyzyjnego definiowania instrumentów nakładających na podatników nowe obowiązki, czy też obciążenia (tutaj: poprzez wprowadzenie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów) oraz istotność ekonomiczną tego zagadnienia dla spółek nieruchomościowych, konieczne jest zastosowanie zasady rozstrzygania ewentualnych wątpliwości na korzyść podatnika, zgodnie z art. 2a Ordynacji Podatkowej (in dubio pro tributario). Potwierdzenie takiego stanowiska można odnaleźć m.in. w treści wyroków WSA w Warszawie z 28.03.2023 r. (sygn. III SA/Wa 2480/22) i z 31.01.2023 r. (sygn. III SA/Wa 1788/22), czy też wyroków WSA w Poznaniu z w Poznaniu z 10.02.2023 r. (sygn. I SA/Po 789/22) i 1.02.2023 r. (sygn. I SA/Po 752/22).
Warto dodać, iż znane są nam również orzeczenia o treści niekorzystnej dla podatników, zbieżne ze stanowiskiem prezentowanym w analizowanym obszarze przez organy podatkowe (np. wyrok WSA w Warszawie z 4.04.2023 r., sygn., III SA/Wa 2425/22, nieprawomocny).
Analizowane przepisy niewątpliwie budzą wątpliwości interpretacyjne. Nie jest z pewnością tak – jak chciałyby organy podatkowe – że wykładnia językowa analizowanych regulacji prowadzi do jednoznacznych rezultatów. Tym samym wydaje się, że widoczne rozbieżności będą musiały zostać ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Podsumowanie
Do czasu rozstrzygnięcia sporu przed NSA spółki nieruchomościowe powinny rozważyć zastosowanie podejścia ostrożnościowego i wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od nieruchomości inwestycyjnych. Potencjalne, pozytywne rozstrzygnięcie sporu przed NSA może z kolei otworzyć drogę do uzyskania pozytywnej interpretacji podatkowej i wymiernych korzyści podatkowych związanych ze wstecznym ukosztowieniem limitowanych do tej pory odpisów amortyzacyjnych.
