Dnia 1 lipca 2023 r. przestaje obowiązywać w Polsce stan zagrożenia epidemicznego. To ważny moment dla firm zatrudniających cudzoziemców, które stosowały przepisy tzw. Tarczy Antykryzysowej. Tarcza zapewniała przedłużenie ważności dokumentów legalizujących pobyt i pracę cudzoziemców w Polsce, gdy termin ich ważności wypadał w czasie obowiązywania w Polsce stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. . 

Dokumenty legalizujące pobyt w Polsce

Zgodnie ze specjalnymi, antycovidowymi przepisami, okres ważności wiz, kart pobytu, zezwoleń na pobyt czasowy, zezwoleń na pracę, oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i innych dokumentów, które legalizują pobyt i pracę cudzoziemców w Polsce, ulega przedłużeniu do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, czyli do dnia 31 lipca 2023 r., jeśli ostatni dzień ważności tych dokumentów przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. 

Pracodawcy powinni więc pamiętać, że przedłużeniu do 31 lipca 2023 r. nie będą już podlegać te dokumenty cudzoziemców, których ważność kończyć się będzie 1 lipca 2023 r. lub później, bo od tego dnia nie obowiązuje już stan zagrożenia epidemicznego, a tylko 30-dniowy okres przejściowy, przeznaczony wyłącznie na uregulowanie legalności pobytu i pracy cudzoziemców, których dokumenty traciły ważność przed 1 lipca. 

W praktyce 31 lipca 2023 r. jest ostatnim dniem legalnego pobytu w Polsce dla tych cudzoziemców, których ważność ruchu bezwizowego, wiz, zezwoleń na pobyt czasowy i kart pobytu kończyła się przed 1 lipca 2023 r. Ostatni dzień legalnego pobytu w Polsce, to zgodnie z art. 108 Ustawy o cudzoziemcach także ostatni możliwy termin, by cudzoziemcy chcący pozostać w Polsce dłużej, złożyli wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt w Polsce. 

Zgodnie ze wspomnianym przepisem, jeżeli termin na złożenie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostaną w przyszłości terminowo uzupełnione, pobyt cudzoziemca na terytorium RP uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

Data złożenia wniosku

Kluczowe jest, by data złożenia wniosku w urzędzie, najczęściej wyznaczana przez sam urząd lub rezerwowana w internetowych kalendarzach, wypadała najpóźniej 31 lipca 2023 r. Jeśli do tej daty spotkanie w urzędzie i osobiste złożenie wniosku pobytowego nie będzie możliwe, cudzoziemiec powinien najpóźniej 31 lipca 2023 r. wysłać wniosek do urzędu wojewódzkiego pocztą, listem poleconym. Data nadania przesyłki zawierającej wniosek będzie uznana za datę złożenia tego wniosku. W przeciwnym razie pobyt cudzoziemca w Polsce stanie się nielegalny. 

Pracodawcy cudzoziemców, którzy nie zdążą złożyć wniosków pobytowych bezpośrednio w urzędzie i wyślą je pocztą, powinni być szczególnie ostrożni – w odpowiedzi na wniosek złożony listownie urząd wojewódzki wezwie cudzoziemca do osobistego stawiennictwa i uzupełnienia braków formalnych, jak choćby do oddania odcisków linii papilarnych. Jeśli cudzoziemiec nie odbierze wezwania lub nie wykona go w terminie, jego wniosek pobytowy zostanie pozostawiony bez rozpoznania, a pobyt w Polsce w czasie od 1 sierpnia 2023 r. będzie uznany za nielegalny, czego konsekwencje poniesie zarówno cudzoziemiec (m.in. zobowiązanie do powrotu, zakaz wjazdu do Polski), jak i pracodawca (m.in. grzywna za powierzanie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy). Zmniejszyć to ryzyko można np. poprzez posłużenie się pełnomocnikiem, który zadba o prawidłowe i terminowe wysłanie wniosku pobytowego cudzoziemca oraz będzie w jego imieniu odbierać korespondencję z urzędu i na nią na czas reagować.