Ile wynosi składka wypadkowa w 2024 r.? Jak ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe?

Ubezpieczenie wypadkowe chroni ubezpieczonych, którzy ulegli wypadkowi w trakcie wykonywania obowiązków służbowych lub u których stwierdzono tzw. chorobę zawodową. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych definiuje chorobę zawodową jako taką, która:

• jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych (stanowi część rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych);
• została spowodowana przez szkodliwe czynniki występujące w miejscu pracy lub przez sposób wykonywania pracy.

Ubezpieczeni objęci ubezpieczeniem wypadkowym mogą liczyć na wypłatę świadczenia w momencie, gdy ulegną wypadkowi w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych (w tym także w trakcie podróży służbowych) lub na polecenie przełożonego.

Podstawą do wypłaty świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego jest uprzednie odprowadzenie składki wypadkowej. Jej regulowanie należy do obowiązków płatnika składek, a wysokość jest zależna od kilku czynników.

Składka wypadkowa – zmiany od 1 kwietnia 2024 r.

Dnia 1 kwietnia 2024 r. weszły w życie zmiany, które mają istotny wpływ na wysokość stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe dla podmiotów zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego ponad 9 ubezpieczonych. W odniesieniu do 33 grup działalności obowiązują nowe kategorie ryzyka i stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe:

• dla kategorii „wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego (lignitu)” stawka wzrośnie z 3,06 do 3,33%;
• dla 32 grup działalności obniżono stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe; w zależności od kategorii stawki zostaną zmniejszone z 0,27 do 1,06 p.p.;
• dla pozostałych 31 grup działalności stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe pozostają bez zmian. 

Składka na ubezpieczenie wypadkowe – najważniejsze informacje

Składka wypadkowa jest w całości finansowana przez płatnika składek.

Jej wysokość ustala ZUS dla płatników składek na podstawie informacji ZUS IWA za poprzednie trzy lata kalendarzowe przed danym rokiem składkowym. W przypadku braku tych informacji płatnik składek ustala stopę na ubezpieczenie wypadkowe samodzielnie.

Sposób ustalenia stopy procentowej zależy od tego, czy płatnik składek podlega wpisowi do rejestru REGON oraz ilu ubezpieczonych zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego.

• W przypadku płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego do 9 pracowników stopa procentowa wynosi 50% najwyższej stopy, czyli 1,67%. Taka sama stawka obowiązuje w przypadku płatników składek niepodlegających wpisowi do rejestru REGON.
• Dla płatników składek zatrudniających powyżej 10 osób zostaje obliczona jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie danej grupy działalności i wskaźnika korygującego dla tego płatnika. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje tego obliczenia na podstawie przesłanych informacji ZUS IWA przez samego płatnika składek. 
• Płatnicy, którzy za poprzednie trzy lata kalendarzowe nie przekazywali informacji ZUS IWA, muszą samodzielnie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, która będzie właściwa dla danej grupy działalności.

Składka na ubezpieczenie wypadkowe – w jaki sposób ustalić stopę procentową?

Podstawę składki wypadkowej stanowi podstawa na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składka wypadkowa jest ustalana na cały rok składkowy, który trwa od 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku następnego.

W 2024 r., podobnie jak w roku ubiegłym, składka na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 1,67% w przypadku płatników składek zatrudniających do 9 osób oraz niepodlegających wpisowi do rejestru REGON. 

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych dzieli płatników składek na dwie grupy:

• zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,
• zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych.

Należy też uwzględnić sytuację, w której płatnik nie składał do ZUS-u informacji ZUS IWA przez trzy następujące po sobie lata. Przeanalizujmy te przypadki.

Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez płatnika, który zgłasza nie więcej niż 9 ubezpieczonych lub nie podlega wpisowi do rejestru REGON

Stopa zryczałtowana 1,67% obowiązuje płatników składek, którzy zgłaszają nie więcej niż 9 ubezpieczonych lub gdy płatnik składek:

• podlega wpisowi do rejestru REGON i zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych lub
• nie podlega wpisowi do rejestru REGON (liczba ubezpieczanych zgłaszanych do ubezpieczenia wypadkowego jest w tej sytuacji bez znaczenia).

Stopa zryczałtowana na ubezpieczenie wypadkowe odpowiada 50% najwyższej stopie procentowej ustalanej na dany rok składkowy dla danej grupy działalności.

Ustalanie stopy procentowej przez ZUS dla płatnika, który do ubezpieczenia wypadkowego zgłasza co najmniej 10 ubezpieczonych

Jeżeli płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 pracowników, to ZUS ustala stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe. Dzieje się tak wyłącznie w sytuacji, gdy pracodawca przekazał „Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe – ZUS IWA” za trzy kolejne lata kalendarzowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy określaniu stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe weźmie tu pod uwagę grupę działalności deklarowanej w informacji ZUS IWA oraz wskaźnik korygujący.

Wskaźnik korygujący jest ustalany poprzez porównanie kategorii ryzyka ustalonej dla danego płatnika (na podstawie wspomnianych danych z ZUS IWA) z kategorią ryzyka dla grupy działalności, do której należy ze względu na rodzaj wykonywanej przeważającej działalności wg PKD. W celu ustalenia wskaźnika korygującego należy odjąć wartość kategorii ryzyka od wartości ryzyka dla grupy działalności.

Wskaźniki korygujące określone są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2022 r. poz. 740).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje pracodawcę o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na dany rok składkowy w terminie do 20 kwietnia danego roku.

Kiedy płatnik zgłaszający ubezpieczonych do ubezpieczenia wypadkowego samodzielnie ustala stopę procentową na składkę wypadkową?

Płatnik składek, który podlega wpisowi do rejestru REGON, samodzielnie ustala stopę procentową na składkę wypadkową, gdy:

• zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 pracowników oraz
• nie przekazał do ZUS-u informacji ZUS IWA za poprzednie trzy lata.

W takim wypadku stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest równa wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności płatnika (por. załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r.).

Składka na ubezpieczenie wypadkowe – kto płaci?

Składka wypadkowa jest w całości finansowana przez płatnika składek.

Deklarowane przez płatnika składek odpowiednie podstawy wymiaru stanowią podstawę do wypłacenia świadczeń w razie wypadku lub stwierdzenia choroby zawodowej. Wypłata świadczenia nie następuje automatycznie. Konieczne jest przeprowadzenie postępowania powypadkowego i przedłożenie do ZUS-u stosownej dokumentacji.

Katalog świadczeń, o które może ubiegać się ubezpieczony, który uległ wypadkowi, jest szeroki i obejmuje, w zależności od potrzeb:

• zasiłek chorobowy,
• świadczenie rehabilitacyjne,
• zasiłek wyrównawczy,
• jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy,
• rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• dodatek pielęgnacyjny,
• pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Kto wypłaca świadczenie pracownikowi, który uległ wypadkowi w czasie pracy?

Jeżeli płatnik składek jest podmiotem uprawnionym do wypłaty zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, to również wypłaca świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. W sytuacji zaś gdy pracodawca nie posiada uprawnienia do wypłaty zasiłków, płatnikiem świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego jest ZUS.

Jak sprawdzić wysokość składki wypadkowej?

Na przełomie marca i kwietnia każdego roku ZUS przesyła do płatników składek zawiadomienie o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na dany rok składkowy.

W celu zapoznania się z zawiadomieniem należy:

• zalogować się do swojego konta na PUE ZUS,
• wybrać w zakładce „Płatnik” opcję „Dokumenty i wiadomości”, a następnie wejść w skrzynkę odbiorczą,
• wybrać „Pismo z ZUS” z „Listy dokumentów odebranych”.

Zawiadomienie dostarczane jest jako załącznik pod tytułem: „Zawiadomienie o stopie procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe”.