Zdjęcie do artykułu: Koszty legalizacji cudzoziemców w Polsce nie muszą być przychodem podatkowym

Koszty legalizacji cudzoziemców w Polsce nie muszą być przychodem podatkowym


Pracodawcy chcąc zatrudnić specjalistów spoza terytorium Rzeczypospolitej często oferują kandydatom swoje wsparcie w procesach imigracyjnych oraz benefity związane z relokacją. Skorzystanie przez pracownika z takich świadczeń może mieć jednak różne konsekwencje podatkowe. 

Legalizacja pracy i pobytu cudzoziemca 

Dostęp cudzoziemców do polskiego rynku pracy opiera się na zasadzie reglamentacji. Podjęcie pracy jest możliwe po uzyskaniu zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Pracodawcy często nie wiedzą, jak uzyskać zezwolenie na pracę dla cudzoziemca oraz jakie dokumenty są potrzebne do zalegalizowania pracy obckorajowców w Polsce.

Podstawowymi dokumentami pozwalającymi na podjęcie w Polsce zatrudnienia przez cudzoziemca są zezwolenie na pracę oraz oświadczenie pracodawcy o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemca wpisane do rejestru oświadczeń. Uzyskanie takiego oświadczenia może znacząco  przyśpieszyć proces legalizacji zatrudnienia. Najczęściej dokument ten sporządzany jest dla obywateli państw takich jak: Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, czy Ukraina.

Szczególne uregulowania w zakresie zatrudniania cudzoziemców dotyczą obecnie obywateli Ukrainy. Od 24 lutego b.r. z mocą wsteczną obowiązują przepisy specustawy upraszczającej procedury zatrudniania i pobytu obywateli Ukrainy w związku z trwającym w tym państwie konfliktem zbrojnym. Podjęcie pracy umożliwiają również różnego rodzaju zezwolenia pobytowe, w tym najpopularniejsze - zezwolenie jednolite na pobyt czasowy i pracę. Warunki ich udzielenia określają przepisy ustawy o cudzoziemcach, przy czym podstawowym wymogiem jest warunek dotyczący pobytu przekraczającego okres trzech miesięcy. Znaczenie dla stosowanych rozwiązań ma nie tylko kraj pochodzenia cudzoziemca ale także inne okoliczności odnoszące się do rodzaju oraz warunków wykonywania pracy. Zasadniczo cudzoziemiec chcąc zalegalizować swój pobyt w Polsce powinien rozważyć złożenie wniosku o odpowiednie zezwolenie na pobyt lub właściwą wizę.


Okiem eksperta EY

Rafał Rogala, Senior Manager,People Advisory Services EY Polska

Zgodne z obowiązującymi przepisami powierzenie pracy cudzoziemcowi musi spełniać szereg warunków. 

W kontekście imigracyjnym dwa z nich mają szczególne znaczenie:

  • cudzoziemiec musi przebywać legalnie na terytorium Polski,
  • cudzoziemiec musi posiadać stosowne zezwolenie uprawniające go do wykonywania pracy, bądź też być zwolnionym z obowiązku uzyskania zezwolenia na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego. 

Zgodnie z ustawą  o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pracodawca jest zobowiązany do żądania od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dodatkowo, w celu umożliwienia powierzenia pracy pracodawca powinien zadbać o uzyskanie stosownego zezwolenia na pracę bądź dokonać wpisu do rejestru oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi.

Legalizacja pobytu na terytorium Polski stanowi obowiązek cudzoziemca, gdyż wydawana wiza lub zezwolenie na pobyt są decyzjami administracyjnymi, których stroną jest cudzoziemiec. To on sam stanowi podmiot, który mocą tych aktów administracyjnych uzyskuje uprawnienie do pobytu na terytorium Polski. 

Warto zauważyć, że niektóre kategorie aktów administracyjnych nie mogą zostać uzyskane samoistną wolą cudzoziemca. Obcokrajowcy w celu ich otrzymania muszą uzyskać wsparcie pracodawcy. Przykładem może być wiza krajowa w celu wykonywania pracy, której uzyskanie możliwe jest jedynie po uprzednim uzyskaniu zezwolenia na pracę lub wpisaniu do rejestru oświadczeń oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.

W przypadku zezwolenia na pracę oraz oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy adresatami aktów są pracodawcy i to oni czerpią korzyści z nich wynikające. Koszty związane z uzyskaniem przedmiotowych dokumentów stanowią koszty podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, gdyż obowiązek ich uzyskania wynika z przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Przy czym wydatki ponoszone w takiej sytuacji muszą być bezpośrednio związane z procesem legalizacji pracy i pobytu w kontekście powierzenia pracy przez konkretnego pracodawcę.

Koszty legalizacji pracy i pobytu – skutki podatkowe

Cudzoziemcy przyjeżdzający do Polski w celu podjęcia pracy, otrzymują od pracodawców różnego rodzaju świadczenia, np. zakwaterowanie, samochód służbowy. Nierzadko pracodawcy ponoszą także koszty związane z legalizacją zatrudnienia oraz pobytu pracownika, np. koszty pozwolenia na pracę, koszty legalizacji pobytu, tłumaczenia dokumentów czy wsparcia doradców imigracyjnych. Na gruncie przepisów podatkowych mogą powstać wątpliwości czy pokrywanie przez pracodawcę takich kosztów stanowi dla pracowników przychód z nieodpłatnych świadczeń.  

Zagadnieniem tym zajmował się już wcześniej Trybunał Konstytucyjny. W uzasadnieniu do wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) TK wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

  • zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), 
  • zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci zwiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
  • korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich pracowników). 

Z orzeczenia TK wynika, że jednym z kryteriów ustalenia czy dane świadczenie stanowi przychód pracownika jest ocena czy świadczenie zostało spełnione w jego interesie.

W niedawnym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny  (wyrok z 27 września 2022 r. o sygn. II FSK 49/20) również potwierdził powyższe stanowisko. Z orzeczenia NSA wynika, że  pokrywanie przez spółkę kosztów procedur legalizacji pracy obcokrajowców nie stanowi dla nich nieodpłatnego świadczenia, a tym samym nie powoduje powstania z tego tytułu przychodu. Sąd w wyroku odniósł się także do polskiej ustawy o cudzoziemcach, której przepisy nie przewidują procedury umożliwiającej cudzoziemcowi samodzielne ubieganie się o pozwolenie na pracę. O zgody musi wystąpić podmiot powierzający wykonywanie obowiązków, gdyż jest to związane z podjęciem pracy u konkretnego pracodawcy.

Wyrok NSA w przedmiotowej sprawie należy uznać za zasadny. Jest on z pewnością korzystny zarówno dla pracodawców, jak i dla kandydatów z zagranicy. Pokrycie kosztów legalizacji cudzoziemca przez pracodawcę pozwala znacząco minimalizować wydatki, które musiałby ponosić sam pracownik. Ponadto wsparcie w procedurach imigracyjnych może stanowić zachętę dla obcokrajowców do zatrudnienia się u danego pracodawcy. Warto jednak zwrócić uwagę, że NSA w rozpoznawanej sprawie nie odniósł się w żaden sposób do kosztów obsługi imigracyjnej ponoszonej na rzecz rodziny zatrudnianego cudzoziemca. O ile istnieją argumenty, aby przyjąć, że w przypadku samego pracownika - obcokrajowca, koszty legalizacji ponoszone przez pracodawcę nie powinny stanowić dla niego dodatkowego przychodu, to nie jest to jednak takie oczywiste w przypadku pokrycia kosztów imigracyjnych dla najbliższych członków jego rodziny.


Podsumowanie

Pracodawcy mogą mieć wątpliwości, w jakich przypadkach dane świadczenie będzie dla zatrudnionych cudzoziemców skutkowało powstaniem przychodu. W artykule podjęte zostały najważniejsze kwestie związane z zatrudnieniem obcokrajowców oraz skutki podatkowe kosztów legalizacji pobytu i zatrudnienia w Polsce.  


Kontakt
Chcesz dowiedziec sie wiecej? Skontaktuj sie z nami.

Informacje

Autorzy

Współautorzy

Polecane artykuły

Zatrudnienie pracowników w krajach UE – co warto wiedzieć?

Coraz więcej pracodawców rozważa możliwość wprowadzenia modelu pracy polegającego na zatrudnieniu osoby, która będzie świadczyła pracę dla polskiej firmy bezpośrednio z innego kraju.

Rozliczenia ukraińskich zarobków mogą przejść do Polski

26 sierpnia 2022 r. upłynie 183 dni, od kiedy z objętej wojną Ukrainy przybyli do nas pierwsi uchodźcy. To właściwy moment na weryfikację ich statusu podatkowego w Polsce. Upływ terminu może bowiem znacząco wpłynąć na rozliczanie podatków w naszym kraju.