Bezpośredni odbiorca dywidendy nie musi być jej rzeczywistym właścicielem, aby zastosować zwolnienie z WHT

Warunki zastosowania zwolnienia w podatku u źródła w odniesieniu do dywidend wypłacanych udziałowcom mającym siedzibę w Unii Europejskiej wciąż są przedmiotem sporu pomiędzy organami podatkowymi, podatnikami a sądami administracyjnymi. Problematykę tę poruszył w ostatnim czasie również Wojewódzki Sad Administracyjny w Poznaniu w swoim wyroku z dnia 4 lutego 2025 r. (I SA/Po 645/24).

Przedmiotowa sprawa dotyczyła polskiej spółki, która planuje wypłacić dywidendę przekraczającą kwotę 2 mln PLN na rzecz swojego udziałowca z siedzibą w Holandii. Odbiorca planowanej dywidendy pełni rolę subholdingu w stosunku do działalności gospodarczej grupy w Polsce i posiada udziały w spółce nieprzerwanie od ponad dwóch lat. Odbiorca prowadzi także działalność gospodarczą w ramach posiadanego przedsiębiorstwa przy wykorzystaniu niezbędnej infrastruktury adekwatnej do rozmiarów prowadzonej działalności, samodzielnie wykonuje swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających. Na dzień wypłaty dywidendy spółka będzie posiadała aktualny certyfikat rezydencji podatkowej odbiorcy dywidendy oraz oświadczenie, że spełnione zostały warunki, o których mowa w art. 22 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT. W kontekście powyższego spółka chciała potwierdzić, że warunkiem zastosowania zwolnienia z obowiązku poboru podatku u źródła na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy o CIT nie jest aby bezpośredni odbiorca dywidendy był jej „rzeczywistym właścicielem” i w związku z tym, spółka nie ma obowiązku badać, czy odbiorca dywidendy jest jej „rzeczywistym właścicielem”.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze spółką, argumentując, że płatnik, który chce zastosować zwolnienie wynikające z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT i nie dokonywać poboru podatku u źródła, jest zobowiązany do przeprowadzenia pełnej weryfikacji warunków umożliwiających skorzystanie z tego zwolnienia, zachowując przy tym należytą staranność w ramach której niezależnie od kwoty wypłacanej dywidendy należy dokonać weryfikacji, czy odbiorca dywidendy jest jej „rzeczywistym właścicielem”. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreślił także, że w ramach należytej staranności nie można ograniczać się jedynie do weryfikacji warunków zastosowania zwolnienia wynikających z art. 22 ust. 4-6 ustawy o CIT.

WSA w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację, uznając, że stanowisko organu nie odpowiada prawu. Sąd wskazał, że brzmienie przepisów art. 22 ust. 4-4d ustawy o CIT nie pozwala na uznanie, że warunkiem zastosowania zwolnienia jest posiadanie przez spółkę uzyskującą dywidendę statusu jej „rzeczywistego właściciela”. Zdaniem Sądu kluczowe znaczenie ma cel regulacji, a nie literalne brzmienie przepisów.

W swoim rozstrzygnięciu Sąd odwołał się do wyroku TSUE z dnia 26 lutego 2019 roku w sprawach połączonych C-116/16 i C-117/16 (sprawy duńskie). W cyt. orzeczeniach TSUE wskazano, że sporny mechanizm zwolnienia nie może mieć zastosowania, jeżeli rzeczywistym właścicielem dywidendy jest spółka mająca siedzibę do celów podatkowych poza UE. Zdaniem Sądu w świetle tego stwierdzenia TSUE nie można mieć wątpliwości, że jednym z warunków zastosowania zwolnienia jest by „rzeczywistym właścicielem” dywidendy była spółka będąca rezydentem podatkowym państwa UE. Przy czym Sąd podkreślił, iż tym rzeczywistym beneficjentem nie musi być bezpośrednio ta spółka na rzecz której dokonuje się wypłaty.

Sąd zgodził się natomiast z organem, wskazując, że do obowiązków płatnika należy weryfikacja kwestii „rzeczywistego właściciela”. Zdaniem Sądu, skoro trzeba weryfikować, kto jest rzeczonym „rzeczywistym beneficjentem” i czy ma on siedzibę w UE - to z konieczności trzeba także zweryfikować czy czasem tym „rzeczywistym beneficjentem” nie jest bezpośrednio odbiorca. A zatem, zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym przez Sąd, w zakresie należytej staranności płatnik zobowiązany jest ustalić, czy nie zachodzą okoliczności z art. 22c ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT – i tu należy zbadać kto jest „rzeczywistym beneficjentem” i czy ma on siedzibę na terenie UE, a jeżeli tak to z konieczności trzeba zweryfikować również to czy ten status nie przysługuje bezpośrednim odbiorcom.

Omawiany wyrok nie jest prawomocny.