Zielone umowy najmu

Moc wiążąca zielonych klauzul

Na polskim rynku nieruchomości zielona umowa najmu nie jest jeszcze obligatoryjna. Ale zgoda na jej zawarcie ma charakter umowy dżentelmeńskiej pomiędzy najemcą a wynajmującym i posiada moc sprawczą. W zależności od rodzaju użytych klauzul strony mogą usankcjonować przestrzeganie zrównoważonego wykorzystywania nieruchomości. W zależności od mocy wiążącej istnieją dwa rodzaje zielonych klauzul – light green clauses oraz dark green clauses. Light green clauses co do zasady są jedynie deklaracją stron o chęci stosowania zielonych postanowień, a ich niewykonywanie nie wiąże się z sankcjami. Natomiast dark green clauses są traktowane jako zobowiązanie stron do realizacji konkretnych obowiązków i obarczone np. ryzykiem kar umownych w przypadku ich niezrealizowania.

Kiedy wprowadzić do umowy zielone klauzule?

W praktyce zielone klauzule można wprowadzić na etapie zarówno budowy czy zagospodarowania terenu, jak i utrzymania nieruchomości i zarządzania nią. W pierwszym przypadku może to być np. zapewnienie odpowiedniej certyfikacji budynku, zgodnej z wymaganiami najemcy, bądź wyposażenie budynku wyłącznie zrównoważonymi materiałami. W drugim – może to być obowiązek zapewnienia w maksymalnym stopniu korzystania ze zrównoważonych źródeł energii czy wybór dostawców dbających o standardy ESG.

Zielone umowy najmu – gotowa czy zindywidualizowana klauzula?

Każda umowa najmu powinna być indywidualnie „skrojona” pod kątem realizowania przez strony swoich strategii w zakresie zrównoważonego rozwoju i uwzględniać typ nieruchomości oraz oczekiwania wynajmującego, najemcy czy innych użytkowników budynku. Zielone klauzule są opracowywane i włączane do umowy najmu z inicjatywy wynajmującego. Zdarza się jednak, że część najemców, zwłaszcza międzynarodowe korporacje, ma wypracowane zasady zgodne z wytycznymi i założeniami grupy kapitałowej, które muszą zostać uwzględnione w umowie. Głównym powodem jest konieczność raportowania niefinansowego, wprowadzonego unijną dyrektywą CSRD w ramach wdrażania unijnego Zielonego Ładu. Ponadto chęć wprowadzania zielonych postanowień do umów wynika nie tylko ze względów sprawozdawczych, lecz także z powodu zwiększonej konkurencyjności i atrakcyjności inwestycji oraz możliwości uzyskania przez wynajmującego tzw. preferencyjnego, zielonego finansowania.

Zalety zielonych klauzul

Zielone umowy najmu są korzystne z perspektywy zarówno środowiskowej, jak i biznesowej. Odgrywają istotną rolę w tworzeniu bardziej zrównoważonego i przyjaznego miejsca życia i pracy. Budynki stosujące zrównoważone rozwiązania osiągają większe zwroty z inwestycji oraz mogą w znaczący sposób ograniczyć koszty użytkowania nieruchomości, w tym eksploatacyjne. Przedsiębiorca decydujący się na wynajem powierzchni biurowej w ekologicznym budynku, dzięki postanowieniom zielonej umowy najmu, może zostać zobowiązany do optymalizowania zużycia energii elektrycznej, rozsądnego korzystania z klimatyzacji i odpowiedniej regulacji temperatury w pomieszczeniach, ograniczania zużycia wody czy stosowania przyjaznych środowisku środków czystości. Z kolei deweloper lub zarządca nieruchomości może zostać zobligowany do realizowania zasad zrównoważonego rozwoju poprzez zapewnienie stacji ładowania samochodów elektrycznych, miejsc na rowery, szatni czy pryszniców.