Przyszłe zmiany w zakresie raportowania niefinansowego

Nowe cele środowiskowe

Kolejne istotne zmiany regulacyjne dotyczą Taksonomii, czyli narzędzia, poprzez które inwestorzy mają zyskać przejrzyste informacje dotyczące udziału działalności zrównoważonej środowiskowo podejmowanej przez spółki. 

Taksonomia określa sześć celów środowiskowych (łagodzenie zmian klimatu; adaptacja do zmian klimatu; zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich; przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym; zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola; ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów), do których realizacji powinna przyczyniać się działalność zgodna z Taksonomią, czyli zrównoważona środowiskowo. 

Komisja Europejska bardzo szczegółowo określiła, jak definiować działalność zrównoważoną środowiskowo. W tym celu wskazała m.in. techniczne kryteria kwalifikacji, czyli specjalistyczne wytyczne dla poszczególnych rodzajów działalności określające, jakie przesłanki musi wypełnić działalność zgodna z Taksonomią. Kryteria określono osobno dla każdego celu środowiskowego. W pierwszych latach ujawnień (w roku 2021 i 2022) podmioty zobowiązane raportowały na podstawie dwóch pierwszych celów środowiskowych (łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do zmian klimatu), ponieważ kryteria dla pozostałych celów nie zostały przyjęte. Jednak już w przyszłym roku może się to zmienić, ponieważ 27 czerwca Komisja Europejska przyjęła projekt aktu delegowanego określającego techniczne kryteria kwalifikacji dla czterech pozostałych celów środowiskowych . 

Obecnie, podobnie jak w przypadku rozporządzenia delegowanego dotyczącego ESRS, trwa okres kontrolny dla Parlamentu Europejskiego i Rady. W przypadku aktów delegowanych wydawanych na podstawie Taksonomii, okres kontrolny dla PE i Rady trwa zasadniczo cztery miesiące od dnia przekazania aktu przez KE do tych organów. Termin czteromiesięczny może zostać przedłużony o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu lub Rady.

Dla podmiotów zobowiązanych szczególnie istotne jest określenie, kiedy nowe obowiązki rzeczywiście zaczną obowiązywać.

Nowelizacja przepisów

Obowiązujące już rozporządzenie delegowane dotyczące dwóch pierwszych celów środowiskowych (rozporządzenie delegowane 2021/2139)  wyznaczyło podstawy raportowania na podstawie Taksonomii w pierwszych dwóch latach. Mimo objęcia zakresem tego aktu wielu sektorów, Komisja zauważyła potrzebę dalszego rozszerzenia jego stosowania i objęcia Taksonomią kolejnych rodzajów działalności. Dlatego oprócz aktu delegowanego dotyczącego czterech pozostałych celów środowiskowych, KE opublikowała projekt nowelizacji rozporządzenia delegowanego dotyczącego dwóch pierwszych celów środowiskowych. Znowelizowany akt ma objąć swoim zakresem jeszcze więcej sektorów i rodzajów działalności .

Kolejne kroki procesu legislacyjnego dotyczącego nowelizacji dwóch pierwszych celów środowiskowych powinny być analogiczne do przedstawionego w poprzedniej części aktu delegowanego dotyczącego czterech pozostałych celów środowiskowych. 

Obecnie szczególnie istotne jest określenie, kiedy podmioty zobowiązane będą raportowały nowe rodzaje działalności dodane w nowelizacji aktu delegowanego dotyczącego dwóch pierwszych celów środowiskowych. Zgodnie z obecnym projektem raportowanie nowych rodzajów działalności dodanych poprzez nowelizację rozporządzenia delegowanego 2021/2139 dla przedsiębiorstw niefinansowych za rok obrotowy 2023 (sprawozdanie publikowane w roku 2024) obejmie jedynie wskaźniki kwalifikowalności do Taksonomii. Pełne raportowanie dotyczące kwalifikowalności i zgodności będzie obowiązywało od roku obrotowego 2024 (sprawozdanie publikowane w roku 2025).

Łańcuchy dostaw

Dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju  (ang. Corporate Sustainability Due Diligence, CSDDD) zobowiąże określone największe podmioty w UE do przeprowadzania badania należytej staranności (due diligence) w zakresie przestrzegania podstawowych kwestii środowiskowych oraz dotyczących praw człowieka. 

Jej wejście w życie będzie miało szeroki wpływ na działalność podmiotów zobowiązanych, wymuszając na nich weryfikację własnej działalności, ale również podejścia stosowanego przez ich partnerów biznesowych. Tym samym, CSDDD będzie pośrednio powodowała nowe obowiązki wobec podmiotów, które oficjalnie nie zostały zobowiązane na jej podstawie, ale znajdują się w łańcuchach dostaw jednostek zobowiązanych. Podmioty, które jako pierwsze zastosują się do nowych wymogów mogą zyskać przewagi konkurencyjne, pozycjonując się jako jednostki odpowiedzialne społecznie i środowiskowo.

Początki procesu legislacyjnego CSDDD zaczęły się już w 2020 roku. Jednak dopiero obecnie projekt przedstawiony przez Komisję, może trafić pod finalne obrady Komisji, Parlamentu Europejskiego i Rady, tzw. trilogi. Po zakończeniu tego etapu poznamy prawdopodobnie niemal ostateczną wersję treści dyrektywy. 

Patrząc na obecny plan prac, proces legislacyjny na poziomie unijnym prawdopodobnie zakończy się dopiero w 2024 roku. Następnie dyrektywa będzie musiała zostać zaimplementowana do porządków prawnych Państw Członkowskich. Zgodnie z jej obecnym brzmieniem, Państwa Członkowskie będą miały na to dwa lata od wejścia w życie samej dyrektywy.