ESG a strategie inwestycyjne

Trzy legislacyjne fale w zakresie zrównoważonego rozwoju uderzają w ostatnich miesiącach w europejskie firmy: poszerzenie obowiązków raportowania niefinansowego, postępująca redukcja emisji gazów cieplarnianych oraz wzmocnienie pozycji konsumenta wobec coraz bardziej zielonej oferty handlowej. Jak te trzy obszary regulacji wpływają na strategie inwestycyjne – zarówno we własne aktywa, jak i poprzez akwizycje?

Zrównoważone inwestycje

Czynniki ryzyka takie jak wojna, efekty pandemii, spowolnienie gospodarcze czy wysoka inflacja nie osłabiły wagi kwestii ESG (ang. environmental, social responsibility, corporate governance). Waga tych obszarów wręcz wzrosła w efekcie unijnych przepisów: przede wszystkim rozporządzenia w sprawie unijnej Taksonomii, którego celem jest wprowadzenie spójnych ram uznawania inwestycji za zrównoważone. Dostrzegając wynikające z nowych rozwiązań szanse na zyskanie przewagi, poza parametrami takimi jak rentowność czy cena, inwestorzy w swoich decyzjach coraz częściej uwzględniają również aspekty środowiskowe. Około 90% badań potwierdza, że standardy zrównoważonego rozwoju obniżają koszt pozyskania kapitału, a 88% opracowań wskazuje, iż utrwalone polityki ESG prowadzą do poprawy efektywności operacyjnej firmy. Kierunek jest zatem jasny i dotyczy w równym stopniu inwestycji własnych, jak i decyzji o sprzedaży aktywów czy akwizycji zewnętrznych. Sprawia to, że ESG policy due diligence staje się standardowym elementem procesu mergers and acquisitions (M&A), ponieważ pozwala najpełniej zidentyfikować i ocenić najważniejsze ryzyka oraz czynniki kształtujące wartość w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju. W wielu przypadkach to właśnie trendy regulacyjne w obszarze zrównoważonego rozwoju prowadzą do powstawania projektów, w które warto zainwestować, a po których po paru latach może pozostać jedynie osierocony majątek wytwórczy.

Nawet sam koszt emisji gazów cieplarnianych może przesądzić o sukcesie lub porażce dużych inwestycji: cena uprawnień do emisji CO2 na początku tego roku przekroczyła historyczną granicę 100 euro za tonę. Uzupełnienie tego obrazu stanowią czynniki geopolityczne, których znaczenie w regionie Europy Środkowej nigdy nie było większe, a które w istotny sposób przekładają się na potrzebę odejścia od importu paliw kopalnych ze Wschodu. W efekcie presja na dokonywanie inwestycji, które potwierdzą swoją środowiskową i ekonomiczną stabilność zarówno w krótko-, jak i długoterminowej perspektywie, jeszcze nigdy nie była tak duża. Unia Europejska nie pozostaje na te trendy obojętna – działania na rzecz zaostrzenia redukcji emisji do 2030 r., zwłaszcza te przyjęte w ostatnich tygodniach w ramach pakietu „Fit for 55”, stanowią przekrojową odpowiedź na te wyzwania.

Rozszerzanie obowiązków dotyczących sprawozdawczości ESG

Równocześnie inwestorzy wciąż napotykają istotne wyzwania w dostępie do informacji umożliwiających podejmowanie decyzji o tym, jak inwestycje odpowiadają na ryzyka ESG. Choć świadomość wagi ujawnień ESG na polskim rynku stopniowo wzrasta, niezbędne jest także przygotowywanie raportów w sposób zapewniający ich wysoką jakość – bez ryzyka oskarżeń o greenwashing, do czego może doprowadzić podejmowanie decyzji bez pełnego rozeznania realnego charakteru inwestycji. Wyzwanie to dostrzega również unijny regulator, który dąży do zapewnienia jak najszerszego dostępu do danych.

Stopniowo wchodzące w życie wymagania raportowe na gruncie dyrektywy Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) w najbliższym czasie rozszerzą obowiązek sporządzania szczegółowych raportów ESG na wszystkie duże jednostki (również te nienotowane na giełdzie) oraz małe i średnie spółki giełdowe. Ściśle powiązane ze sprawozdawczością na gruncie CSRD jest raportowanie poziomu zgodności działalności firmy z kryteriami unijnej Taksonomii, której celem jest zapewnienie korzystniejszych warunków finansowania podmiotom uznanym za najbardziej odpowiedzialne środowiskowo. Rozporządzenie wprowadza system klasyfikowania działalności przedsiębiorstw, który na podstawie szczegółowych parametrów umożliwia stwierdzenie, czy jest to działalność o wysokim poziomie środowiskowych ambicji. Obecnie obowiązują już akty określające kryteria oceny dla dwóch celów środowiskowych, a projekt kryteriów kolejnych czterech został opublikowany na początku kwietnia. Na tym jednak nie kończą się nowe obowiązki: w Brukseli na ostatnią prostą prac legislacyjnych wkraczają właśnie prace nad rozwiązaniami, które zapewnią weryfikację wymagań ESG w ramach całego łańcucha dostaw firmy – również u kontrahentów spoza UE.