Nowelizacja specustawy jądrowej

Co przyniesie nam COP28?


Przed nami kolejny globalny szczyt klimatyczny – tym razem w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Od 30 listopada do 12 grudnia teren centrum EXPO w Dubaju wypełnią negocjatorzy z całego świata. Co chcą osiągnąć?

Międzynarodowa odpowiedź na zmiany klimatu formułowana jest na forum ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych ws. zmian klimatu, której strony w tym roku spotkają się na 28. konferencji (28th Conference of the Parties to the UNFCCC, COP28). Jednak ramowa konwencja klimatyczna, jak sama nazwa wskazuje, ma charakter ogólny. Oznacza to, że jej cel – tj. stabilizacja poziomu GHG (gazów cieplarnianych, od ang. greenhouse gas) w atmosferze na poziomie, który zapobiegnie niebezpiecznemu wpływowi człowieka na system klimatyczny – wymaga przyjęcia szczegółowych rozwiązań prawnych. Doprecyzowanie takie zapewniło porozumienie paryskie, które w 2015 r. określiło bieżący cel globalnej polityki klimatycznej: spowolnienie wzrostu temperatury do mniej niż 2 st. Celsjusza w porównaniu z erą przedprzemysłową, a najlepiej o dalsze 0,5 st. C.

Zgodnie z porozumieniem mobilizacja globalnych wysiłków na rzecz ochrony klimatu odbywa się na podstawie określonych przez państwa ambicji. Te z kolei, zgłaszane w ramach porozumienia paryskiego jako „krajowe wkłady redukcyjne” (ang. Nationally Determined Contributions, NDCs), wciąż nie sięgają ustalonego w Paryżu celu spowolnienia wzrostu temperatury do znacznie mniej niż 2 st. C względem ery przedprzemysłowej, a aspiracyjnie o dalsze 0,5 st. C. Tymczasem ostatnie dane Międzynarodowej Agencji Energii wykazują, że emisje CO2 związane z energią osiągnęły w 2022 r. najwyższy poziom w historii – wynik niepozostawiający złudzeń, że od osiągnięcia celu temperaturowego z Paryża jesteśmy bardzo daleko.



Dlaczego ten szczyt jest tak ważny?

COP28 skupia w sobie jak w soczewce dwa ważne wymiary współczesnej polityki klimatycznej. Z jednej strony uwagę zwraca fakt, że w tym roku rotacyjne przewodnictwo w pracach konwencji UNFCCC objęły Zjednoczone Emiraty Arabskie występujące jako reprezentant grupy państw Azji i Pacyfiku. W naturalny sposób zwraca to uwagę na agendę klimatyczną państw, których gospodarka opiera się na paliwach kopalnych.

Z drugiej strony tegoroczny szczyt klimatyczny przynosi pytania o stan dotychczasowych wysiłków. Głównym punktem programu COP28 będzie pierwszy globalny przegląd postępów w osiąganiu celów porozumienia paryskiego (ang. global stocktake). Odbywa się on co pięć lat i obejmuje trzy kluczowe wymiary globalnej polityki klimatycznej, tj. łagodzenie (mitygację) zmian klimatu, dostosowanie (adaptację) do niej oraz dostęp do finansowania działań związanych z klimatem. Jego wyniki stanowić będą podstawę kolejnej rundy określonych na szczeblu krajowym NDCs, która ma nastąpić w pierwszym kwartale 2025 r. Techniczna faza przeglądu trwała od czerwca 2022 r. do czerwca 2023 r., a jej wyniki pozwoliły na sformułowanie podstaw dla dalszych politycznych deklaracji na temat następnych kierunków działań, w które obfitować będzie tegoroczna konferencja klimatyczna.

Jak COP28 wpłynie na naszą codzienność?

Z technicznej fazy przeglądu ambicji płynie prosty wniosek: klimatycznego spowolnienia nie będzie. Jej podsumowanie zawiera 17 ustaleń, które przyznają, że choć porozumienie paryskie stanowiło motor rozwoju globalnych polityk klimatycznych, to wciąż potrzebny jest wzrost ambicji i dalsza transformacja systemów, aby zlikwidować lukę między potrzebnym a spodziewanym poziomem redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dokument zwraca także uwagę na lukę w adaptacji do zmian klimatu, podkreślając znaczenie rozwoju finansowania, sprawiedliwej transformacji do zielonej gospodarki oraz włączenia społecznego i równości. Dokument podkreśla także potrzebę większego uwzględnienia w głównym nurcie debaty klimatycznej kwestii odporności na zmiany klimatu i dywersyfikacji gospodarczej.

Jak powyższe przekłada się na konkretne działania istotne z perspektywy Polski? W ramach globalnych negocjacji polskie stanowisko negocjacyjne reprezentowane jest z poziomu UE. Konkluzje ws. COP28 przyjęte przez Radę w październiku 2023 r. wyraźnie podkreślają możliwości płynące z ambitnej polityki klimatycznej i znaczenie sprawiedliwej transformacji. Ministrowie państw UE poparli także postulat prezydencji COP28, aby do 2030 r. osiągnąć potrojenie globalnych mocy OZE i podwojenie rocznego globalnego wskaźnika poprawy efektywności energetycznej – w ślad za postulatami Międzynarodowej Agencji Energii i grupy G20.

Wysoka aktywność UE w kształtowaniu kierunku globalnych dyskusji nie jest niczym nowym. Jednak w tym roku kierunek jej działań jest tym bardziej istotny, że określa horyzont działań nie tylko dla kolejnego cyklu ambicji w ramach porozumienia paryskiego, lecz także wewnątrz samej UE. Nie zapominajmy bowiem, że kolejny szczyt klimatyczny w 2025 r. odbywać się będzie już pod nowym mandatem politycznym KE. COP28 staje się zatem idealnym miejscem dla wczesnego rozpoznania nowych priorytetów. Zespół centrum kompetencyjnego Europejskiego Zielonego Ładu EY będzie z bliska śledzić dynamikę tych zmian.


Centrum Kompetencyjne Europejskiego Zielonego Ładu

Globalny lider w zakresie kompleksowego doradztwa regulacyjnego Europejskiego Zielonego Ładu i centralny punkt kontaktowy wokół działań EZŁ. 


Podsumowanie

Od 30 listopada do 12 grudnia teren centrum EXPO w Dubaju wypełnią negocjatorzy z całego świata. Co chcą osiągnąć podczas szczytu klimatycznego COP28?

Tekst został opublikowany w Rzeczpospolitej z dnia 4 grudnia 2023 r. 



Kontakt
Chcesz dowiedziec sie wiecej? Skontaktuj sie z nami.

Informacje

Współautorzy


Polecane

Future changes in non-financial reporting

Mnogość regulacji ESG wymusza stałe monitorowanie ich statusu. Raportowanie niefinansowe staje się coraz istotniejszym środkiem, poprzez który Komisja Europejska chce zweryfikować realizację celów określonych przez Europejski Zielony Ład. Publikowanie danych ESG ma zapewnić porównywalność oraz transparentność informacji przekazywanych przez spółki oraz umożliwić inwestorom podejmowanie świadomych decyzji o zrównoważonych inwestycjach.

Nowelizacja specustawy jądrowej

Nadchodząca nowelizacja ma uprościć i umożliwić przyspieszenie inwestycji w duży i mały atom, ze szczególnym uwzględnieniem ułatwień dla małego atomu. Czytaj więcej o nowelizacji.

Fundacja Rodzinna – wszystko o nowej instytucji w polskim prawie. Jakie zmiany w prawie wprowadzają fundacje rodzinne?

Jakie zmiany wprowadzają w polskim prawie fundacje rodzinne? Celem wprowadzenia nowej instytucji jest przede wszystkim wsparcie rodzinnych przedsiębiorstw i ich właścicieli w międzypokoleniowym zarządzaniu majątkiem. Co to jest fundacja rodzinna i jaki jest jej statut? Więcej informacji w artykule, którego tematem są fundacje rodzinne.