Raportowanie ESG – praktyczne wyzwania. Dlaczego ESG powinno znaleźć się na liście priorytetów każdego CFO?

Od czego zacząć raportowanie ESG? Analiza podwójnej istotności

Do jednego z pierwszych kroków, w ramach skomplikowanego procesu, jakim jest raportowanie obszarów zrównoważonego rozwoju, należy przeprowadzenie analizy podwójnej istotności. Analiza obejmuje m.in. identyfikację, pomiar i ocenę ryzyk i szans w obszarach środowiskowych i społecznych, w tym ryzyk klimatycznych oraz tego, jak organizacja reaguje na zidentyfikowane zagrożenia. Ponadto bada ona wpływ czynników ESG na przepływy pieniężne, rozwój, wyniki, pozycję, koszt kapitału lub dostęp do finansowania w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej.

Prawidłowo i kompletnie przeprowadzony proces analizy podwójnej istotności będzie stanowił podstawę do dalszych ustaleń i działań w zakresie zarządzania zrównoważonym rozwojem oraz komunikacji z rynkiem w tym obszarze. Praktycznie będzie to miało wymierny wpływ na kwestie biznesowe, takie jak np. dostęp do finansowania czy rozwój współpracy
z obecnymi i potencjalnymi klientami.

Proces można w uproszczeniu podzielić na cztery etapy:

• analiza kontekstowa: wstepna lista istotnych tematów, benchmark, analiza procesów biznesowych, analiza przepisów w odniesieniu do działalności,
• ocena istotności wpływu - walidacja istotnych rzeczywistych lub potencjalnych, pozytywnych lub negatywnych oddziaływań jednostki na ludzi lub środowisko w perspektywie krótko-, średnio- lub długoterminowej,
• ocena istotności finansowej - identyfikacji informacji uznanych za istotne dla pierwotnych użytkowników sprawozdań finansowych do celów ogólnych przy podejmowaniu decyzji dotyczących zapewnienia podmiotowi zasobów,
• konsolidacja i walidacja danych, finalna lista istotnych obszarów oraz punktów danych do ujawnień. 

Analiza podwójnej istotności a ryzyka klimatyczne

W ramach analizy podwójnej istotności oraz z punktu widzenia zarządzania organizacją, istotnym wyzwaniem jest również analiza ryzyka klimatycznego. Identyfikacja tych ryzyk jest wymagana w ramach standardu raportowania ESRS.

W związku z tym, że zmiany klimatu stwarzają również potencjalne zagrożenia odnośnie płynności finansowej i niewypłacalności kredytobiorców dla sektora finansowego – instytucje finansowe identyfikują i zbierają dane od swoich potencjalnych klientów. Na tej podstawie określają poziom ryzyka w swoim portfelu, co ostatecznie wpływa na warunki udzielanego finansowania i oprocentowanie. 

Zarządzając ryzykiem klimatycznym w danej organizacji warto podejść do tematu w oparciu o:

• usystematyzowany proces obejmujący identyfikację, ocenę i monitorowanie ryzyka oraz
• ustalenie polityk, działań i celów w tym zakresie. 

Stawką takiego efektywnego zarządzania jest zapewnienie lepszej stabilności i przewidywalności biznesu oraz transparentnej komunikacji z otoczeniem.

Przykładowy, uproszczony model może wyglądać w poniższy sposób:

• identyfikacja ryzyk i szans związanych ze zmianami klimatu (operacje bezpośrednie, łańcuch wartości, perspektywa krótko-/średnio-/długoterminowa),
• zrozumienie i oszacowanie właściwych scenariuszy klimatycznych (ryzyka fizyczne
  i przejścia), 
• kwantyfikacja potencjalnego wpływu finansowego,
  
• identyfikacja już wdrożonych działań adaptacyjnych i ryzyka rezydualnego,
• rozwój i rekomendacje w zakresie tzw. “quick-wins” oraz długofalowych działań, aby wzmocnić model biznesowy organizacji, 
• prezentowanie wyników w prosty i czytelny sposób oraz wsparcie najwyższego kierownictwa w stałym podnoszeniu kompetencji i kwalifikacji w obszarze zmian klimatycznych.

Jak rozpocząć proces raportowania ESG?

Wszystkie powyżej omówione zmiany będą miały wpływ także na dostawców i partnerów biznesowych przedsiębiorstw objętych raportowaniem oraz będą stanowiły istotne wyzwanie dla całego rynku. Raportowanie ESG to nie tylko spełnienie obowiązujących wymogów prawnych, ale również uniknięcie ryzyka wykluczenia przez partnerów biznesowych oraz wdrożenie, w ramach własnych modeli biznesowych, konkurencyjnych rozwiązań generujących biznesową wartość dodaną oraz obniżających koszty działalności operacyjnej.

ESG w firmie jest zadaniem wymagającym zaangażowania całej organizacji ze względu na odpowiedzialność wielu obszarów organizacji za różne aspekty ESG. Tym samym, proces powinien uwzględniać osoby odpowiedzialne za zarządzanie większością funkcji biznesowych: od Działu Prawnego i Compliance przez działy Zakupów, Sprzedaży, Produkcji czy HR, aż po Dział Finansowy i Zarządzania Ryzykiem.

Układając i planując optymalne kolejne kroki kompleksowego podejścia do wdrożenia ESG w organizacji warto pamiętać, aby w pierwszej kolejności: 

• przeanalizować otoczenie prawno-regulacyjne i łańcuch wartości swojej organizacji,
• przeprowadzić analizę trendów rynkowych, działań konkurencji oraz liderów branżowych,
• przeprowadzić proces i przeanalizować wyniki analizy podwójnej istotności.

Dysponując takim pakietem informacji można przejść do inicjującego etapu, czyli do budowania - na poziomie zarządczym - świadomości kwestii ESG w swojej organizacji, w tym do:

• omówienia kwestii stworzenia zespołów, 
• pomiaru efektów, 
• wyznaczania celów 
• określenia wpływu na wycenę rynkową 
• dostępu do kapitału inwestycyjnego z perspektywy wdrożenia procedur ESG.

Kolejny krok dotyczy zaprojektowania planu zarządzania i raportowania ESG wraz z oznaczeniem ról i odpowiedzialności. Taki plan będzie tworzony m.in. na podstawie analizy podwójnej istotności. Tutaj rozpoczyna się właściwy etap przygotowania do raportowania ESG.