Gospodarka o obiegu zamkniętym
Biorąc pod uwagę poruszone kwestie, trudno nie wspomnieć o Circular Economy, czyli o Gospodarce o Obiegu Zamkniętym. To koncepcja dot. produkcji i konsumpcji, w której maksymalnie zmniejsza się zużycie surowców, maksymalnie wydłuża się cykl życia produktu, a co za tym idzie redukcji ulega ilość wytwarzanych odpadów, a także emisji i strat energii poprzez stworzenie zamkniętego obiegu, w których odpady z jednych procesów są wykorzystywane jako surowce w innych. Takie działanie pozwala na minimalizację ilości odpadów produkcyjnych i konsumpcyjnych.
Powszechnie znane koncepcje „Zero Waste” oraz „Less Waste”, nakierowanie na Gospodarkę o Obiegu Zamkniętym, to nie jedyne zadania stojące przed przedsiębiorcami. Aby działać zgodnie ze strategią Europejskiego Zielonego Ładu, zmiany należy zacząć już od etapu projektowania produktu tak, aby był spójny z założeniami Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Coraz częściej firmy decydują się na dokonanie kompleksowej oceny wpływu na środowisko całego procesu wytwórczego danego produktu (Product Life Cycle Assessment). Pozwala ona uzyskać odpowiedź na pytanie, jak produkować, aby jednocześnie minimalizować negatywne skutki produkcji, procesu korzystania i utylizowania danego produktu. Dodatkowo sprzyja też poszukiwaniu oszczędności finansowych.
Europejski Zielony Ład: regulacje prawne
Bardzo ważnym aspektem Zielonego Ładu są przepisy, które będą sukcesywnie wdrażane zarówno na poziomie europejskim, jak również krajowym. Regulacje mające na celu dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej, stosowania zasad Gospodarki o obiegu zamkniętym, doprowadzając tym samym do zmniejszenia ilości odpadów deponowanych na składowiskach, wymuszą zamiany w przedsiębiorstwach.
W 2018 r. na poziomie UE został wdrożony tzw. Pakiet Dyrektyw Odpadowych, z kolei w 2019 r. została wprowadzona tzn. Dyrektywa Plastikowa. W Polsce przepisy te nie zostały jeszcze implementowane, jednak już w tym momencie stanowią ogromne wyzwanie dla przedsiębiorców, przesuwając odpowiedzialność za produkt w opakowaniu i powstające z niego odpady na podmioty wprowadzające je na rynek.
Kolejnym wyzwaniem jest też zwiększanie rocznych poziomów odzysku i recyklingu dla różnych frakcji opakowań na przestrzeni najbliższych lat. Na poziomie krajowym wciąż oczekujemy przepisów w tej kwestii. Z pewnością jednak możemy się spodziewać zwiększenia kosztów zarządzania gospodarką opakowaniową i odpadami w kontekście całego systemu. Może nas również czekać nałożenie nowych obowiązków na przedsiębiorców, trudnych w chwili obecnej do przewidzenia.
To powoduje, że śledzenie zmian prawnych staje się kluczowe, a ich nieprzestrzeganie - kosztowne.
Europejski Zielony Ład - zagrożenie czy szansa?
Dla przedsiębiorstw, które do tej pory swoje działania w ramach strategii zrównoważonego rozwoju skupiały jedynie na działalności CSR-owej czy charytatywnej, nadchodzące zmiany mogą stanowić istotne zagrożenie. Z jednej strony spadek popytu spowodowany wzrostem świadomości konsumentów i rezygnacja z produktów niewpisujących się w koncept „zero waste” lub „less waste” na rzecz tych, mimo że droższych, spełniających te założenia. Z drugiej strony istnieje konieczność spełniania wymagań wspólnoty europejskiej – weryfikowana jest szybkość wprowadzenia zmian i dostosowanie się do nowych obowiązków. Do tego skalę wyzwania potęgują potencjalne sankcje za niespełnianie kryteriów Europejskiego Zielonego Ładu.
Czy zmiana musi oznaczać spadek rentowności firmy? Niekoniecznie. Korzyści i oszczędności z wprowadzenia polityki nakierowanej na zrównoważony rozwój są namacalne. Zaczynając od skupienia się na metodologii Lean , przez ograniczenia w zużyciu mediów, przejścia na zieloną energię, skrócenia łańcuchów dostaw, a co za tym idzie, oszczędności w transporcie, a na racjonalnych wyborach konsumentów skutkujących wzrostem popytu kończąc.
Dodatkowo, innowacyjność i nowe technologie wykorzystane w firmie, które wesprą osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju, będą mogły być finansowane m.in. z budżetu przeznaczonego na po Covid-ową odbudowę gospodarki (Recovery Fund) czy z innych środków europejskich, które będą przeznaczone na zmiany w przedsiębiorstwach. Nie bez znaczenia jest też współpraca między interesariuszami.
