Oczekiwane kompetencje pracownika – przykłady i prognozy
Obserwacja aktualnych trendów pozwala stwierdzić, że przyszłość należy nie do zawodów, ale do kompetencji a te najbardziej syntetycznie określił Polski Instytut Ekonomiczny w publikacji „Kompetencje pracowników dziś i jutro”. PIE wskazał, że cenionymi kompetencjami w przyszłości będą kompetencje cyfrowe i technologiczne, a także kompetencje społeczne, związane z funkcjonowaniem w grupie (np. inteligencja emocjonalna i przywództwo) oraz kompetencje poznawcze, zwane też kompetencjami myślenia, czyli m.in. innowacyjność, logika i rozwiązywanie złożonych problemów. Ważne są także kompetencje transformatywne, np. pozwalające na godzenie napięć i rozwiązywanie dylematów oraz adaptacyjne (np. działanie w sytuacji niepewności).
Kompetencje pracownika biurowego według pracodawców
Trafność przewidywanych prognoz w tym zakresie potwierdzają wyniki przywołanego badania PIE na grupie 1000 polskich przedsiębiorców. Najbardziej deficytową kompetencją według badania jest kreatywność (kompetencja poznawcza), na którą wskazało aż 48% respondentów. Najmniej deficytową jest kompetencja adaptacyjna, którą stanowi zdolność do myślenia systemowego, czyli postrzeganie przedsiębiorstwa w szerszym kontekście społeczno-gospodarczym. Kompetencją przyszłości i to najbardziej pożądaną okazuje się umiejętność działania w sytuacji niepewności (kompetencja adaptacyjna). Dynamiczne zmiany są już częścią naszej codzienności. Już teraz funkcjonujemy w świecie VUCA (według innej koncepcji funkcjonujemy w świecie BANI), w którym obowiązuje zmienność, niepewność, złożoność i niejednoznaczność. W opinii firm w przyszłości kompetencje miękkie pracownika będą miały większe znaczenie niż kompetencje twarde (cyfrowe i specjalistyczne). Blisko 60% przedsiębiorców uznało, że w perspektywie 2035 r. jest prawdopodobne, że w procesie rekrutacji będą zyskiwać kompetencje społeczne kandydatów. Zaś 55% jest też zdania, że rozwój technologiczny spowoduje w firmie powstanie nowych stanowisk pracy, wymagających zupełnie nowych kompetencji.
Choć trudno w pełni przewidzieć przyszłość rynku pracy, to z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że będzie to środowisko wysoce dynamiczne pod względem powstawania nowych profesji opartych nie tylko na wykorzystaniu sztucznej inteligencji, ale też na wysokich kompetencjach. Warto już dziś inwestować w rozwój osobisty i rozbudowywać kompetencje pracownika, które w przyszłości pozwolą zwiększyć perspektywy na interesujące zatrudnienie.
Trzy wskazówki dla pracodawcy i pracownika
- Warto myśleć o przyszłym rynku pracy nie w kategorii zawodu, ale w kategorii kompetencji.
- Obok kompetencji cyfrowych i specjalistycznych warto rozwijać kompetencje miękkie (społeczne).
- Uczenie się jest jedną z kluczowych kompetencji przyszłości.
Kompetencje miękkie pracownika
Umiejętności miękkie, obok technologicznych, są podstawową kompetencją świata cyfrowego. To jeden z wątków, jaki pojawił się w panelu EY: “ESG Perspektywa i wyzwania HR” w trakcie Europejskiego Kongresu Finansowego 2022. Więcej o perspektywach przyszłości HR można przeczytać w artykule eksperckim. O kompetencjach miękkich i technicznych czytaj również w artykule: Kompetencje przyszłości – jakie kompetencje będą najbardziej cenione w przyszłości przez pracodawców?