EY oznacza globalną organizację i może odnosić się do jednej lub więcej firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi odrębny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie świadczy usług na rzecz klientów.
Zobacz wszystkie wyniki dla
'
'
Brak wyników wyszukiwania
Ogólne
Zobacz wszystkoPeople
Zobacz wszystkoOstatnie wyszukiwania
Kwestia odpowiedzialności za wystawianie tzw. pustych faktur jest nieustannie przedmiotem szczególnej uwagi organów podatkowych w kontekście zwalczania oszustw podatkowych oraz zabezpieczania wpływów do budżetu państwa – zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii.
O
rzecznictwo sądów krajowych od lat wskazuje jednolicie, że odmowa skorzystania z praw przysługujących podatnikowi, takich jak odliczenie VAT, może mieć miejsce nie tylko w przypadku, gdy podatnik jest bezpośrednio zaangażowany w oszustwo lub nadużycie systemu, lecz także wtedy, gdy miał świadomość bądź powinien był mieć świadomość takich praktyk. W sytuacji gdy podatnik wiedział lub mógł wiedzieć, że występuje oszustwo lub nadużycie prawa, istotnym czynnikiem staje się ocena, czy podjął wystarczające środki ostrożności.
W takim przypadku kluczowe staje się określenie stopnia zachowania przez podatnika należytej staranności. Jeśli podatnik nie zachował należytej staranności, co oznacza, że nie podjął odpowiednich działań, aby zapobiec ewentualnemu oszustwu lub nadużyciu prawa, ograniczone mogą zostać jego prawa, takie jak odliczenie VAT.
Kontrowersje wokół art. 108 ustawy o VAT
Coraz częściej podnosi się jednak, że polska praktyka, zakładająca prowadzenie postępowania zarówno wobec nabywcy, czyli odbiorcy faktury wystawionej w trybie przewidzianym w art. 108 ustawy o VAT, jak i wystawcy takiej faktury, budzi pewne kontrowersje z uwagi na sprzeczność z celem tego przepisu, który powinien się sprowadzać do uszczelnienia systemu podatkowego, a nie pobierania podwójnych opłat od obu stron transakcji.
Newsletter VAT
Trzymaj rękę na pulsie. Raz w miesiącu otrzymuj najważniejsze informacje o zmianach w przepisach o VAT, akcyzie i cle.
Odpowiedzialność przedsiębiorców za działania pracowników
W ostatnich miesiącach dyskusja na temat odpowiedzialności za błędnie wystawione faktury jest coraz częściej podejmowana w firmach z uwagi na zbliżający się obowiązek korzystania z e-Faktur ustrukturyzowanych od 1 lipca 2024 r. oraz nowe sankcje za niewywiązanie się z ciążących na podatniku obowiązków związanych z prawidłowym dokumentowaniem transakcji za pomocą nowego formatu faktur. Jednocześnie wiele firm obawia się, że nowy kanał wymiany faktur, który będzie dostępny dla bardzo szerokiego grona użytkowników, może sprzyjać nasileniu prób wyłudzeń ze strony oszustów za pomocą fikcyjnych faktur. Szczególnym przypadkiem takiego procederu jest wystawianie fałszywych dokumentów przez pracowników firmy – szczególnie jeśli pracodawca nie miał wiedzy o działaniach pracownika. Budzi to oczywiście pytanie o realną granicę odpowiedzialności za nielegalne działania, biegnącą między pracodawcą a zatrudnionym przez niego zespołem.
Ciekawym głosem w dyskusji nt. odpowiedzialności przedsiębiorców za działania pracowników uczestniczących w wystawianiu faktur w firmach, jest wydana we wrześniu tego roku opinia rzeczniczki generalnej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), Juliane Kokott (sygn. C-442/22).
Zgodnie z powyższą opinią pracownik, który wystawia taką fakturę w imieniu pracodawcy, ale bez jego wiedzy i przyzwolenia, odpowiada za VAT wykazany na fakturze. Z kolei pracodawca ponosi odpowiedzialność za podatek, jeśli działał w złej wierze, nie zachował należytej staranności w nadzorze nad pracownikiem, a istnieje zagrożenie dla wpływów podatkowych.
Opinię rzeczniczki – choć nie jest ona jeszcze potwierdzona wyrokiem w tej sprawie – można uznać za stanowczy krok w kierunku zreformowania dotychczasowej praktyki, poprzez postawienie pracodawcy w roli „pozornego wystawcy”, wyłączając go z kategorii wystawcy faktury w rozumieniu przepisów dotyczących VAT. Pracodawca ponosi więc odpowiedzialność tylko w przypadku złej wiary i braku należytej staranności w nadzorze nad pracownikiem. Opinia uwzględnia, że pracodawca może ufać dobrze dobranej kadrze i stosować proste wewnętrzne systemy zarządzania, pod warunkiem że podejmuje działania w razie pojawienia się określonych symptomów wskazujących na możliwe nadużycia. Ponadto nie można mówić o dobrej wierze, jeśli pracodawca widział taki proceder lub w łatwy sposób mógł się o nim dowiedzieć i nie starał się go ukrócić mimo takiej możliwości. Można nawet mówić tu o tolerowaniu fikcyjnych faktur wystawianych przez pracowników.
Podsumowanie
W sprawie C-442/22 TSUE nie wydał jeszcze wyroku, ale już sama opinia rzeczniczki może mieć istotny wpływ na praktykę polskich organów podatkowych, gdyż otwiera nowe perspektywy w zakresie odpowiedzialności za wystawianie fałszywych faktur. Wprowadza jasne wytyczne dotyczące roli pracownika i pracodawcy, eliminując nieuzasadnione obciążenia dla obu stron transakcji. Sama opinia nie jest wiążąca dla TSUE, ale bardzo często uwzględnia się ją w rozstrzygnięciu sprawy, dlatego pozostaje mieć nadzieję, że przełoży się ona na praktykę polskich organów podatkowych.
Jak EY może pomóc
-
Podatki pośrednie - dowiedź się więcej co EY może dla Ciebie zrobić w kwestii VAT, akcyzy i cła. Skorzystaj z doświadczenia specjalistów i doradców podatkowych EY.
Przeczytaj więcej -
Nasz cyfrowy zespół podatkowy robi głębokie nurkowanie, aby spojrzeć na Twoją funkcję podatkową pod każdym kątem, od opodatkowania po operacje związane z funkcjami podatkowymi. Dowiedz się więcej.
Przeczytaj więcej -
Specjaliści EY świadczą usługi w zakresie rachunkowości podatkowej oraz zarządzania ryzykiem podatkowym. Dzięki doświadczeniu i szerokiej praktyce rynkowej oraz obsłudze klientów z wielu gałęzi biznesu, EY precyzyjnie pomaga przedsiębiorstwom w podatkowych procesach raportowych, procedurach nadzoru wewnętrznej rachunkowości i sprawozdawczości podatkowej.
Przeczytaj więcej
Polecane artykuły
Należyta staranność w VAT a orzecznictwo podatkowe
Zachowanie należytej staranności jest dla firm kluczowe z uwagi na potencjalne istotne negatywne konsekwencje prawne i finansowe. Związane są one m.in. odmową prawa do rozliczenia VAT. Na co jeszcze wpływa należyta staranność?
Okiem eksperta EY: Brak prawa wystawienia faktury do paragonu niezawierającego NIP-u nabywcy
Nabywca usługi, który nie podał NIP i otrzymał paragon fiskalny nie może skutecznie żądać wystawienia faktury po tym fakcie. Przypomniał o tym sąd administracyjny wskazując, że niebudzący wątpliwości polski przepis regulujący tę kwestię nie potrzebuje dodatkowej interpretacji w oparciu o prawo unijne. Nie narusza bowiem praw przewidzianych dla podatników VAT.