Obowiązki płatnika podatku u źródła wypłacającego odsetki od obligacji na rzecz nierezydenta

Wyrokiem z 16 listopada 2022 r. o sygn. II FSK 598/20, Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że obowiązek poboru i wpłaty podatku u źródła do urzędu skarbowego ciąży na podmiocie wypłacającym odsetki z tytułu emisji obligacji na rzecz nierezydenta. Ma to miejsce również wtedy, gdy odbiorca płatności jest jedynie podmiotem pośredniczącym, a finalna transakcja jest dokonywana za pomocą izby rozliczeniowej, wskutek czego tożsamość rzeczywistego właściciela należności nie jest znana.

W przedmiotowej sprawie chodziło o sytuację, w której polska spółka (emitent obligacji) wypłacała z ich tytułu odsetki na rzecz nierezydenta, który zakupił tzw. obligacje wewnętrzne ze środków pozyskanych z emisji tzw. obligacji zewnętrznych notowanych na giełdzie (euroboligacje). Wskutek powyższego, nierezydent był zobowiązany do przekazywania uzyskiwanych należności innym podmiotom, a rozliczenia z tytułu euroobligacji dokonywane były za pośrednictwem izby rozliczeniowej. Tym samym zarówno polska spółka (emitent obligacji wewnętrznych) jak i nierezydent (emitent obligacji zewnętrznych) nie byli w stanie zidentyfikować obligatariuszy obligacji zewnętrznych.

W opinii sądu, status podatnika i rzeczywistego właściciela należności nie są tożsame. Ustalenie faktycznego beneficjenta odsetek ma wpływ wyłącznie na ustalenie prawa do zwolnienia przychodów od opodatkowania, nie zaś ustalenie statusu podatnika. Ponadto, NSA potwierdził argumentację sądu I instancji, w myśl której w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy szczególne art. 26 ust. 2a i 2b ustawy o CIT, zwalniające podmiot wypłacający daną należność (emitenta obligacji) z obowiązków płatnika i nakładające ten obowiązek na podmioty prowadzące rachunki zbiorcze, za pośrednictwem których należność jest wypłacana. Przytoczone wyżej regulacje dotyczą bowiem przypadków, gdy podmiot prowadzący rachunek zbiorczy znajduje się w Polsce, a więc przysługuje mu przymiot podmiotu krajowego. Tym samym rolę płatnika podatku u źródła w Polsce pełni podmiot wypłacający odsetki od obligacji wewnętrznych na rzecz nierezydenta.