Person analysing the code in Monitor

Nowe zasady podatku u źródła a płatności wewnątrzgrupowe CIT


Zmieniające się przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych oraz nowe zasady rozliczania podatku u źródła (WHT) stanowią duże wyzwanie dla firm. Zwłaszcza w obszarze płatności wewnątrzgrupowych. Prawidłowe rozliczenie tego rodzaju transakcji wymaga od polskich płatników nie tylko znajomości samych przepisów, lecz także odpowiedniego podejścia praktycznego. 

Nowe, bardziej rygorystyczne zasady rozliczania podatku u źródła (ang. Withholding Tax, dalej: WHT) miały obowiązywać pierwotnie już od 1 stycznia 2019 r. Resort finansów zmieniał jednak zdanie i kilka razy odsuwał w czasie ich wejście w życie. Ostatecznie mechanizm pay and refund zaczął obowiązywać od początku 2022 r. Na mocy nowych przepisów polscy płatnicy zobowiązani są do automatycznego poboru podatku u źródła na podstawie standardowej stawki (19% lub 20%) w przypadku, gdy łączna kwota płatności do zagranicznego podmiotu powiązanego z tytułów takich jak dywidendy, odsetki i należności licencyjne przekroczy w ciągu roku 2 mln zł. Zwolnienie z podatku u źródła lub zastosowanie jego obniżonej stawki jest możliwe pod warunkiem spełnienia określonych ustawowych przesłanek (w szczególności złożenia oświadczenia przez zarząd, że polski płatnik posiada wszystkie dokumenty wymagane do skorzystania z tego zwolnienia lub z obniżonej stawki, albo uzyskania opinii organu o stosowaniu preferencji w podatku u źródła). W związku z wprowadzeniem nowego reżimu WHT polscy płatnicy stanęli przed trudnym wyborem.

Wiele firm musiało podjąć decyzję, czy:

  • zapłacić podatek w przypadku, gdy płatność przekracza 2 mln zł, na rzecz tego samego odbiorcy z tytułu dywidend, odsetek lub należności licencyjnych, i wnioskować o jego zwrot do urzędu;
  • złożyć oświadczenie przez zarząd i zastosować preferencję w podatku u źródła;
  • wybrać alternatywne rozwiązanie i wystąpić z wnioskiem o opinię organu podatkowego w celu zastosowania preferencji, czyli niepobrania podatku u źródła w ogóle lub pobrania go w obniżonej stawce. 

Perspektywa polskiego płatnika – o czym warto pamiętać?

W przypadku gdy zarząd polskiej spółki zdecydował się na złożenie oświadczenia w odniesieniu do płatności powyżej 2 mln zł, taka decyzja powinna zostać poprzedzona analizą odbiorcy płatności. Dodatkowo zarząd powinien mieć pewność, że odbiorca płatności spełnia wszystkie formalne warunki, w tym w szczególności warunek posiadania statusu rzeczywistego właściciela tych płatności. Wypełnienie ustawowych wymogów i sporządzenie analiz aktualnych na 2022 r. nie jest jednoznaczne z tym, że w kolejnych latach polscy płatnicy powinni podążać tą samą ścieżką bez ponownej weryfikacji statusu odbiorcy płatności.

W 2023 r. niektórzy płatnicy prawdopodobnie będą musieli podjąć decyzję, co robić dalej, i rozważą ponowne złożenie oświadczenia przez zarząd w celu stosowania preferencji do konkretnych płatności.


Podmioty objęte reżimem WHT powinny cyklicznie dokonywać analizy czy warunki do
zastosowania preferencji w podatku u źródła zostały spełnione.  W szczególności
istotną kwestią jest rzetelna i systematyczna analiza statusu rzeczywistego właściciela
płatności, a także weryfikacja, czy status ten nadal można przypisać do
dotychczasowego odbiorcy tej płatności. 


Jakie sankcje?

Niedopełnienie ustawowych wymogów przez firmy może wiązać się z poważnymi sankcjami. Negatywne skutki mogą odczuć np. członkowie zarządu w związku ze złożeniem oświadczenia o spełnieniu warunków i ich udokumentowaniu w sytuacji, gdy w rzeczywistości tak nie było. Warto liczyć się także z możliwością nałożenia sankcji w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego wynikającego z przepisów Ordynacji podatkowej. Co istotne, sankcja ta wynosi minimum 10% kwoty płatności (a nie kwoty niepobranego podatku u źródła). 

Polscy płatnicy podatku u źródła mogą także zawnioskować o opinię organu podatkowego, który w wydanym dokumencie potwierdzi, że preferencja w podatku u źródła może zostać w danym przypadku zastosowana. Tym samym to organ podatkowy rozstrzygnie, czy polska spółka ma stosować zwolnienie z podatku u źródła lub obniżoną stawkę w tym podatku. Posiadana opinia będzie mogła zostać zastosowana tylko wtedy, gdy opisany w niej stan w dalszym ciągu odpowiada stanowi faktycznemu w rzeczywistości. Jak pokazuje praktyka, nierzadko z upływem czasu zmienia się profil działalności odbiorcy płatności lub pojawiają się nowe okoliczności biznesowe oddziałujące na działalność firmy. W szczególności warto dokładnie przeanalizować nowe aneksy do umowy pożyczki albo umowy, na podstawie której płacimy należności licencyjne (np. w kontekście terminu ich obowiązywania). Często mogą one wpłynąć na możliwość stosowania opinii. Podmioty dysponujące opinią mogą też zmierzyć się z sytuacją, w której pojawia się nowa umowa, z tytułu której polska spółka będzie dokonywać płatności, np. nowa umowa pożyczki. Wydana uprzednio opinia nie będzie obejmowała nowej umowy pożyczki.

Okiem eksperta EY

Obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazują, że nie można stosować opinii organu w sytuacji, gdy stan faktyczny nie odpowiada stanowi faktycznemu przedstawionemu w opinii. Warto zauważyć, że problematyczne może okazać się ustalenie, kiedy i w jakich okolicznościach stosować wydaną opinię w razie zaistnienia zmian w stanie faktycznym. Ustawodawca nie określił precyzyjnych granic, co jest tą zmianą okoliczności, która sprawia, że powinniśmy poważnie się zastanowić, czy wydana opinia już nie może być stosowana. W praktyce wiele firm może mieć problem z prawidłowym zidentyfikowaniem takich rozbieżności. Będzie to zapewne skutkowało dylematem, czy uznać, że opinia jest nadal wiążąca i można ją stosować. Czy alternatywnie złożyć oświadczenie zarządu? A może wybrać trzecią opcję: zapłacić podatek i złożyć ewentualnie wniosek o zwrot? Weryfikacja stanu faktycznego jest niezwykle ważna. Warto przypomnieć, że posiadanie ważnej opinii organu w przypadku określonych płatności powyżej 2 mln zł jest warunkiem formalnym (jako alternatywa do oświadczenia zarządu) dla zastosowania preferencji w podatku u źródła. Niespełnienie tego warunku i jednoczesny brak złożenia oświadczenia przez zarząd skutkuje objęciem polskiego płatnika obowiązkiem zapłaty podatku (i potem ewentualnie złożenia wniosku o jego zwrot) bez względu na spełnienie pozostałych warunków dla stosowania preferencji w podatku u źródła.

Podatek u źródła. Czy warto rozważyć jego zapłatę i wystąpić z wnioskiem o zwrot?

Kolejnym rozwiązaniem jest zapłata podatku u źródła i złożenie wniosku o jego zwrot. W pewnych okolicznościach właśnie to rozwiązanie może okazać się dla polskiego płatnika atrakcyjne. Warto zauważyć, że w praktyce rozpatrzenie wniosku o opinię trwa sześć miesięcy (często dłużej z uwagi na przedłużające się postępowanie), przy czym płatnicy nie mają pewności, że na pewno ją otrzymają. Organ podatkowy w przypadku uzasadnionych wątpliwości (bez gruntownego badania stanu faktycznego) może wydać decyzję odmowną.

Zapłata podatku i złożenie wniosku może być atrakcyjnym rozwiązaniem. W przeciwieństwie do postępowania w sprawie wydania opinii w przypadku zwrotu podatku organy administracji skarbowej są zobowiązane gruntownie zbadać przesłanki dla zwrotu podatku u źródła. Podatnik ostatecznie otrzymuje odpowiedź, czy warunki w przedstawionym stanie faktycznym zostały spełnione. Ponadto od podatku pobranego do kwoty 2 mln zł termin na rozpatrzenie wniosku o zwrot tego podatku może być krótszy. Zgodnie z Ordynacją podatkową postępowanie w sprawie zwrotu może potrwać jedynie kilka miesięcy (zamiast ponad 6 miesięcy).

Krótszy okres oczekiwania na zwrot podatku z pewnością wpłynie pozytywnie na przepływ gotówkowy firmy. W przypadku gdy w ustawowym terminie organ podatkowy nie dokona zwrotu podatku, wnioskodawca może być uprawniony do uzyskania odsetek od wnioskowanej kwoty. Powyższe aspekty przesądzić mogą o tym, że dla polskich płatników takie rozwiązanie może być szczególnie atrakcyjne. 

Podsumowanie

Nowe, bardziej rygorystyczne zasady rozliczania podatku u źródła wymagają praktycznego podejścia do obszaru płatności wewnątrzgrupowych. W kontekście nowych przepisów dotyczących WHT polscy płatnicy są zobowiązani do automatycznego poboru podatku u źródła na podstawie standardowej stawki. W tym celu płatnicy powinni regularnie dokonywać analizy czy warunki do zastosowania preferencji w podatku u źródła zostały spełnione.

Kontakt

Chcesz dowiedziec sie wiecej? Skontaktuj sie z nami.


Polecane artykuły

Podatek od przerzuconych dochodów

Podatek od przerzuconych dochodów pobierany jest od niektórych kategorii kosztów poniesionych pośrednio lub bezpośrednio w związku z płatnościami na rzecz zagranicznego podmiotu powiązanego.

Nowe zasady podatku u źródła (WHT) od 1 lipca 2021?

Wiele wskazuje na to, że od lipca 2021 r. podatnicy powinni być gotowi na nowe, bardziej rygorystyczne zasady rozliczania podatku źródła (WHT). Przeczytaj, jakim systemem zostanie zastąpiony obecny mechanizm zwolnienia z podatku u źródła i jakie działania powinny rozważyć podmioty dokonujące płatności podlegających WHT.