Czy w okresie pandemii wzrosło zjawisko nadużyć w sektorze finansowym? Wyniki najnowszego badania ZPF i EY

- Doświadczenia kryzysu z lat 2007/2008 pokazały, że zawirowania gospodarcze negatywnie wpływają na uczciwość, a w niepewnych czasach rośnie presja na działania nieetyczne. Co jednak ciekawe, z naszej analizy wynika, że pierwsze miesiące pandemii nie przyniosły gwałtownego wzrostu liczby nadużyć w porównaniu do statystyk w pozostałych miesiącach roku. Wygląda więc na to, że w dobie pracy zdalnej i coraz bardziej cyfrowych finansów, instytucje finansowe są coraz lepiej przygotowane do walki z nadużyciami, a nasilające się w ostatnich latach zjawiska nadużyć, nieco wyhamowały. Minione 12 miesięcy, zdaniem prawie połowy respondentów, nie przyniosło intensyfikacji zjawiska fraudów a straty z ich tytułu nieznacznie spadły. Niewykluczone jednak, że miało to związek z zaostrzeniem procedur kredytowych, a to właśnie nadużycia w tym obszarze są od początku naszego badania najistotniejszym problem instytucji rynku finansowego  – mówi Mariusz Witalis, Partner EY, Lider Działu Zarządzania Ryzykiem Nadużyć.

54 proc. ankietowanych przedstawicieli instytucji finansowych również w ostatnim roku zauważyło wzrost liczby tego typu oszustw. Częściej niż w poprzednim roku zdarzały się także przypadki nadużyć z wykorzystaniem kart kredytowych (15 proc. respondentów), prania pieniędzy, fałszowania sprawozdań finansowych, a także ataki hakerskie i nieautoryzowane transakcje na rachunkach klientów (po 12 proc. wskazań). Z tegorocznego raportu płynie także wniosek, że pomysłowość oszustów podejmujących próby popełnienia nadużyć finansowych wciąż zaskakuje – ponad dwie piąte badanych ekspertów odnotowało w  ostatnim czasie wzrost liczby oszustw, które nie należą do grup najczęściej spotykanych typów nadużyć.  Mimo wszystko, branża finansowa w Polsce coraz lepiej radzi sobie z wykrywaniem i zapobieganiem nadużyciom. W ocenie prawie trzech czwartych ankietowanych reprezentowane przez nich instytucje są dobrze przygotowane na walkę ze zmieniającymi się schematami nadużyć, w tym z zastosowaniem nowych technologii.

Uczestnicy badania nadużyć w sektorze finansowym wskazywali natomiast na trudności w ściganiu fraudów wynikające z ograniczeń spowodowanych „lockdownem” gospodarki. Wiązało się to z utrudnionym prowadzeniem postępowań sądowych wynikającym z zawieszenia działalności sądów i prokuratur oraz problemami z obiegiem dokumentów i  windykacją, a także ograniczonym kontaktem z klientami.

Badanie „Nadużycia w sektorze finansowym” to cykliczny projekt realizowany od 2009 roku przez ZPF i firmę EY. Jego celem jest zobrazowanie i monitorowanie zmian zjawiska nadużyć występujących w instytucjach działających w różnych sektorach rynku usług finansowych w Polsce. Raport, który powstaje w oparciu o wyniki badania, przedstawia obserwacje i wnioski istotne w kontekście podnoszenia poziomu ochrony profesjonalnych uczestników rynku finansowego przed wyłudzeniami i oszustwami. Ze względu na wyjątkowe okoliczności, tegoroczna edycja badania została uzupełniona o analizę wpływu pandemii COVID-19 i lockdownu na badane zjawiska. W tegorocznej edycji badania nadużyć w sektorze finansowym wzięły udział cztery grupy respondentów: banki, instytucje pożyczkowe, firmy leasingowe oraz zakłady ubezpieczeń. Nową grupę stanowią instytucje świadczące usługi w zakresie ubezpieczeń osobowych, majątkowych i reasekuracji. W przeciwieństwie do zeszłego roku, w którym najliczniejszą grupę stanowiły banki, w tegorocznej edycji największą grupą respondentów były instytucje pożyczkowe.

Kongres Antyfraudowy to cykliczne wydarzenie poświęcone problemowi nadużyć w sektorze finansowym. Jest to także forum wymiany poglądów i doświadczeń pomiędzy specjalistami, którzy odpowiadają za skuteczność programów walki z wyłudzeniami. Ważną cechą tego wydarzenia jest jego międzysektorowy charakter, pozwalający na integrację wiedzy różnych środowisk branży finansowej o zjawisku wyłudzeń. Kongres jest kierowany do szerokiego spektrum podmiotów sektora finansowego, w tym banków, firm leasingowych, zakładów ubezpieczeń, SKOKów i firm pożyczkowych. Podczas tegorocznego Kongresu sesje plenarne były poświęcone: m.in. cyberbezpieczeństwu i przeciwdziałaniu fraudom z wykorzystaniem nowych technologii, problemom związanym z działalnością w czasie lockdownu, a także nowym regulacjom związanym z walką z nadużyciami w okresie pandemii.

O firmie EY

EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe oraz doradztwo strategiczne i transakcyjne. Na całym świecie EY ma ponad 700 biur w 150 krajach, w których pracuje blisko 300 tys. specjalistów. Łączą ich wspólne wartości i przywiązanie do dostarczania klientom najwyższej jakości usług. Misją EY jest  - „Building a Better Working World”, bo lepiej funkcjonujący świat to lepiej funkcjonujące gospodarki, społeczeństwa i my sami.

EY w Polsce to prawie 4000 specjalistów pracujących w 7 biurach: w Warszawie, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu oraz w Centrum Usług Wspólnych EY. EY Polska był wielokrotnie nagradzany przez media biznesowe tytułami najlepszej i najskuteczniejszej firmy doradztwa podatkowego, firma wygrywała również rankingi na najlepszą firmę audytorską.

EY Polska od 2003 roku prowadzi polską edycję międzynarodowego konkursu EY Przedsiębiorca Roku, której zwycięzcy reprezentują Polskę w międzynarodowym finale World Entrepreneur of the Year organizowanym co roku w Monte Carlo.

EY to jeden z najlepszych pracodawców w Polsce. Firma była wielokrotnie wyróżniana tytułem Najbardziej Pożądany Pracodawca w rankingu „Pracodawca Roku®” prowadzonym przez międzynarodową organizację studencką AIESEC. EY jest również laureatem w rankingu Great Place to Work w kategorii organizacji zatrudniających ponad 500 pracowników. EY to także Idealny Pracodawca według Uniwersum.