Komitety Audytu - ryzyko nadużyć

Komitet Audytu reprezentuje interesy inwestorów poprzez sprawowanie nadzoru nad sprawozdawczością finansową spółki. Integralną częścią tego nadzoru jest zrozumienie jak identyfikowane, adresowane i oceniane jest ryzyko nadużyć. Sprawdź jakie zadać pytania aby ocenić podatność spółki nad nadużycia oraz jak sprawdzić czy odpowiednie mechanizmy kontrolne funkcjonują w spółce.

Komitet Audytu reprezentuje interesy inwestorów poprzez sprawowanie nadzoru nad sprawozdawczością finansową spółki. Integralną częścią tego nadzoru jest zrozumienie jak identyfikowane, adresowane i oceniane jest ryzyko nadużyć. Wiedza ta pozwala na stworzenie odpowiednich programów i procesów zapobiegającym nadużyciom. Ocenę ryzyka nadużyć należy przeprowadzać regularnie i dostosować ją do specyfiki spółki (np. pod kątem branży, lokalizacji, wielkości, itp.). Komitet Audytu powinien znać poziom tolerancji spółki dla zidentyfikowanego ryzyka nadużyć oraz pomóc w dostosowaniu procedur przeciwko nadużyciom. Po uwzględnieniu tych czynników Komitet Audytu powinien nadzorować projekt, wdrożenie i monitorowanie kontroli wewnętrznych mających na celu zapobieganie nadużyciom.

Sprawozdawczość finansowa niezgodna z prawdą nie musi być wynikiem wielkiego planu czy też spisku. Niektóre osoby mogą usprawiedliwiać błędną prezentację na przykład odmienną interpretacją skomplikowanych zasad rachunkowości. Inne mogą uważać, iż błędną prezentację można skorygować w kolejnych latach, kiedy poprawią się wyniki finansowe, jeszcze inne, że taka prezentacja jest w najlepszym interesie spółki czy pracowników.

Jakkolwiek takie osoby nie próbowałyby się wytłumaczyć, błędna prezentacja wprowadza w błąd użytkowników sprawozdań finansowych.

Nadużycia mogą powstać poprzez manipulowanie, fałszowanie czy zmianę zapisów księgowych lub dokumentów księgowych; przedstawienie niekompletnych lub wprowadzających w błąd ujawnień, celowe niewłaściwe zastosowanie zasad rachunkowości, pominięcie przez zarząd procedur kontrolnych, lub wywarcie innego rodzaju wpływu w procesie sprawozdawczym.

Zarząd i pracownicy nadzoru są zobowiązani do zapobiegania nadużyciom. Zarząd powinien mocno podkreślać wagę procedur zapobiegania nadużyciom, krzewić kulturę uczciwości i etycznych zachowań. Nad tymi działaniami powinien czuwać nadzór korporacyjny. Powinien on upewnić się, że zarząd opracował taki system kontroli wewnętrznej, który zapewnia wiarygodność sprawozdań finansowych. Rozważając ryzyko nadużyć Komitet Audytu powinien wziąć pod uwagę „trójkąt nadużyć” czyli trzy okoliczności jakie zazwyczaj zachodzą w przypadku wystąpienia nadużycia: presja lub zachęta finansowa, okazja (możliwość bezkarnego popełnienia nadużycia) oraz racjonalizacja („nie kradnę, tylko pożyczam”). To, że występują czynniki ryzyka nie oznacza że dochodzi do nadużyć. Jednakże w przypadku, gdy istnieje wiele czynników ryzyka, należy zastosować większą ilość kontroli I procedur zapobiegających nadużyciom oraz umożliwiających ich wykrycie.    

Przykładowe czynniki ryzyka nadużyć:

Czy zadałeś sobie te pytania:

• Czy spółka dokonała oceny ryzyka nadużyć? Jakie ryzyka zostały zidentyfikowane w procesie oceny? Czy spółka posiada system zapobiegania nadużyciom w celu zmniejszenia ryzyka nadużyć?
  
  
• Jaka jest ocena kierownictwa w zakresie ryzyka nadużyć? Które z obszarów uznawane są za najbardziej podatne na wystąpienie nadużyć? Czy ocena ta pokrywa się z oceną biegłego rewidenta / audytora wewnętrznego?
  
  
• Czy w trakcie roku zidentyfikowano przypadku nadużyć? Jakie były konsekwencje zidentyfikowanych przypadków? Jakie dodatkowo kontrole wprowadzono?
  
  
• Czy w wyniku procedur audytu wewnętrznego lub niezależnego biegłego rewidenta ujawniono przypadki nadużyć pracowników, wątpliwe lub nielegalne płatności, naruszenia prawa lub procedur?
  
  
• Czy niezależny biegły rewident zidentyfikował jakieś wady/braki w kontrolach, które podnoszą ryzyko nadużyć?