Warto przypomnieć, że mechanizm podzielonej płatności, czyli split payment, to instytucja prawna przewidziana w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Mechanizm ten został wprowadzony w Polsce w 2019 r. w celu poprawy skuteczności zwalczania oszustw związanych z VAT. Przewiduje on możliwość albo obowiązek (w zależności od sytuacji podatnika), podzielenia dokonywanej płatności na kwotę netto oraz kwotę podatku VAT od towarów i usług. Jest on obligatoryjny przy rozliczaniu transakcji powyżej 15 tys. zł dotyczących. Co istotne w ramach tego mechanizmu, cena netto jest przekazywana na zwykły rachunek dostawcy lub usługodawcy będącego podatnikiem, a podatek VAT wpłacany jest na odrębny rachunek VAT podatnika, który może być używany wyłącznie do regulowania należności podatkowych. Na czym polega metoda podzielonej płatności i kiedy można wykorzystać środki z rachunku VAT można dowiedzieć się z artykułu pt. "Split payment. Co to jest mechanizm podzielonej płatności?".
Opinia w polskiej sprawie C-709/22 – najważniejsze wnioski
Z przedstawionej opinii wynika kilka istotnych wniosków. Po pierwsze, polskie przepisy ograniczające zasady wydawania pieniędzy z rachunku VAT nie naruszają unijnych regulacji prawnych. Po drugie, Skarb Państwa może być uprzywilejowany w stosunku do innych wierzycieli, a samo uprzywilejowanie polskich organów podatkowych nie narusza dyrektywy VAT ani Karty praw podstawowych.
(Formalna) technika opodatkowania nie może (w ocenie Rzecznika) wpływać na to czy VAT należy odprowadzić do budżetu państwa, na rzecz którego został pobrany, czy też pozostaje on do dyspozycji również wierzycieli poborcy podatkowego, którzy mogą zaspokoić z niego swoje wierzytelności. Jak zauważa Rzecznik Generalna Juliane Kokott, prawo Unii nie określa kolejności zaspokojenia roszczeń w ramach postępowania upadłościowego. Jeżeli prawo krajowe przewiduje pierwszeństwo urzędu skarbowego w ramach postępowania upadłościowego w odniesieniu do podatków niezharmonizowanych, to nie ma uzasadnienia do badania tych praw w kontekście unijnych regulacji.
Warto podkreślić, że teza opinii pozwala wysnuć także jeszcze jeden istotny wniosek: w sytuacji, w której przedsiębiorca nie posiadałby zaległości podatkowych, syndyk mógłby wykorzystać środki z rachunku VAT.