JPK na żądanie. Od kiedy obowiązuje Jednolity Plik Kontrolny na żądanie?

JPK na żądanie – od kiedy obowiązuje?

Ważne! O JPK na żądanie mogą wnosić nie tylko organy podatkowe. Z dniem 1 stycznia 2020 r. pozwalają na to również nowe uprawnienia Prezesa UOKiK. Co więcej, pozwalają mu wystąpić z powyższym żądaniem, także do podmiotów, które nie są stronami transakcji handlowej.

Ustawa wprowadzająca nowe uprawnienia dla Prezesa UOKiK nie wskazuje, jakie sankcje będą groziły za nieprzekazanie plików JPK na żądanie Prezesa. Zastosowanie będą tu miały zatem przepisy ogólne, zgodnie z którymi za nieudzielenie informacji żądanych przez Prezesa Urzędu lub udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wynoszą do 5% przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, jednak nie więcej niż równowartość 50 mln euro.

Statystyki prowadzonych kontroli z użyciem JPK na żądanie

Poniższa statystyka prezentuje zestawienie ilości kontroli, w trakcie których wykorzystano pliki JPK (Jednolity Plik Kontrolny) na żądanie. Należy mieć jednak na uwadze, że w trakcie jednej kontroli podatkowej organ podatkowy może zażądać przedstawienia więcej niż jednej struktury JPK co w przypadku plików JPK dotyczących wyciągów bankowych czy magazynów kilku plików. 

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zagadnienie dotyczące plików JPK na żądanie, jak i ich wykorzystanie w trakcie kontroli jest tematem wielowątkowym, na który wpływa przede wszystkim:

• Stopniowe wchodzenie obowiązku dla dużych, średnich, małych i mikro przedsiębiorców
• Rozwój narzędzi informatycznych służących do analizy danych
• COVID-19

Statystyki jasno wskazują, że pierwsze dwa lata funkcjonowania plików JPK stanowiło okres nauki dla organów podatkowych. Niska wartość ilości kontroli przeprowadzonych wynika przede wszystkim z faktu, że kontrole prowadzone w latach 2016-2017 w większości dotyczyły okresów wcześniejszych, a tym samym podatnicy nie mieli obowiązku przekazywania danych dotyczących ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych za te okresy w formie ustrukturyzowanej. Jednocześnie należy pamiętać, że w pierwszych dwóch latach obowiązek przekazywania plików JPK obejmował jedynie największych podatników. Kolejne rok funkcjonowania JPK na żądanie to ponad 10-krotny wzrost ilości kontroli z ich wykorzystaniem. Kolejny rok mógłby wyglądać podobnie, jednak przedsiębiorcy, jak i organy podatkowe stanęły przed wyzwaniem funkcjonowania w czasie pandemii COVID-19, co automatycznie przełożyło się na zmniejszoną ilość kontroli, a w pewnym momencie na ich brak. Organy podatkowe szybko nauczyły się funkcjonować w nowych warunkach, co widoczne jest w zwiększonej ilości kontroli podatkowych z użyciem JPK w ostatnich czasie. Rozwój narzędzi informatycznych prowadzony przez organy skarbowe oraz wprowadzenie e-Faktury pozwoli na szybki wzrost analizowanych plików JPK na żądanie, jak również lepsze typowanie podmiotów, które będą przedmiotem kontroli.