Zdjęcie do artykułu: Zmiana ustawy OZE - obniżenie kosztów energii dla odbiorców przemysłowych od 2025 r.

Zmiana ustawy OZE - obniżenie kosztów energii dla odbiorców przemysłowych od 2025 r.


14 grudnia 2024 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii (ustawa OZE) oraz niektórych innych ustaw[1]. Zmiany dotyczą m.in. „ulgi OZE”, tj. obniżenia obowiązku umarzania świadectw pochodzenia, dokonywania opłaty OZE i kogeneracyjnej oraz rozszerzenie katalogu kodów PKD kwalifikujących do skorzystania z ulgi. 

Nowelizacja implementuje wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące pomocy publicznej[2] dla odbiorców przemysłowych spełniających określone kryteria zgodnie z przepisami ustawy OZE. Wytyczne uwzględniają konieczność wsparcia przemysłu w obniżeniu kosztów transformacji energetycznej.

Ulga od obowiązku uzyskania i przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia oraz obniżenie wybranych opłat za energię elektryczną

Ulga od obowiązku uzyskania i przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia oraz obniżenie wybranych opłat za energię elektryczną (tzw. „ulga OZE”) jest mechanizmem wsparcia dedykowanym odbiorcom przemysłowym korzystającym z energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii. Dzięki możliwości uzyskania ulgi przedsiębiorstwa o wysokim zużyciu energii mogą redukować koszty operacyjne, co sprzyja ich konkurencyjności na rynku krajowym i międzynarodowym.

Odbiorcami przemysłowymi w rozumieniu ustawy są natomiast przedsiębiorstwa działające w branżach energochłonnych, które spełniają określone kryteria intensywności zużycia energii elektrycznej. W celu ubiegania się o ulgę odbiorca przemysłowy musi spełniać określone kryteria zgodnie z art. 52 ust. 2, 3 i 6 ustawy o OZE, takie jak:

  • roczne zużycie energii przekraczające 100 GWh energii elektrycznej;
  • prowadzenie działalności objętej kodem PKD wskazanym w ustawie o OZE;
  • posiadanie współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej na poziomie co najmniej 3%;
  • nieznajdowanie się w trudnej sytuacji finansowej zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy publicznej[3].

Dane te, potwierdzone co do prawdziwości przez biegłego rewidenta, przedstawia się w oświadczeniu składanym do Prezesa URE.

 


Nowe kryteria z ustawy i ich wpływ na obowiązki przedsiębiorców

Nowelizacja ustawy OZE wprowadziła szereg zmian kluczowych w procesie ubiegania się o ulgę OZE:

  • zmodyfikowana została lista kodów PKD działalności uprawnionych przedsiębiorców oraz podzielona na dwie kategorie: sektory szczególnie narażone na ucieczkę emisji (85% ulgi) oraz sektory narażone na ucieczkę emisji (75% ulgi);
  • wartość współczynnika intensywności zużycia energii została określona w dwojaki sposób, z dodaniem przesłanki o nieznajdowaniu się odbiorcy przemysłowego w trudnej sytuacji, z zatem wartość ta: a/ wynosi nie mniej niż 3 % albo b/ jest mniejsza lub równa zero
  • i podmiot wnioskujący nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014.

Dodatkowo wprowadzony przepis art. 53a ustawy OZE przewiduje „opłatę wyrównawczą” w przypadku gdy, w odniesieniu do energii elektrycznej zakupionej na własny użytek i zużytej przez odbiorcę przemysłowego na własne potrzeby, koszt zakupu netto uzyskanych i przedstawionych do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, powiększony o łączną wysokość opłaty zastępczej[4], opłaty OZE[5] oraz opłaty kogeneracyjnej[6] jest niższy niż 0,5 euro za 1 MWh energii elektrycznej objętej obowiązkiem.

Termin na złożenia świadczenia w kolejnych latach został zmieniony na 15 listopada roku poprzedzającego obowiązek.


 

Co istotne, przedsiębiorcy, którzy przed wejściem w życie nowelizacji ustawy o OZE złożyli dokumenty wymagane do wpisania ich do wykazu na 2025 rok, muszą w ciągu 20 dni od momentu wejścia w życie nowelizacji, tj. najpóźniej do 3 stycznia 2025 roku, złożyć korektę tych dokumentów do Prezesa URE. W przeciwnym wypadku nieskorygowane dokumenty będą uznawane za nieważne i przedsiębiorcy nie będą mogli skorzystać z ulgi na podstawie wniosków złożonych w poprzednim stanie prawnym.

Podmioty, które jeszcze nie złożyły wymaganych dokumentów, a chcą skorzystać z preferencyjnych warunków, mają obowiązek przesłać oświadczenia zgodne z nowymi wzorami do Prezesa URE w ciągu 20 dni od wejścia w życie nowej ustawy.

 


Nowe sektory, które od 2025 r. będą mogły skorzystać z ulgi to m.in.: 

Przetwórstwo spożywcze: przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków; przetwarzanie i konserwowanie ziemniaków; produkcja cukru; produkcja artykułów spożywczych homogenizowanych i żywności dietetycznej; przetwarzanie i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu, przetwarzanie i konserwowanie mięsa z drobiu; produkcja margaryny i podobnych tłuszczów jadalnych; przetwórstwo mleka i wyrób serów; wytwarzanie produktów przemiału zbóż; produkcja sucharów i herbatników; produkcja konserwowanych wyrobów ciastkarskich i ciastek; produkcja makaronów, klusek, kuskusu i podobnych wyrobów mącznych; produkcja kakao, czekolady i wyrobów cukierniczych; wytwarzanie gotowych posiłków i dań; produkcja pozostałych artykułów spożywczych, gdzie indziej niesklasyfikowana; produkcja napojów bezalkoholowych; produkcja wód mineralnych i pozostałych wód butelkowanych. 

Produkcja tekstyliów: wykończanie wyrobów włókienniczych, produkcja dzianin metrażowych; produkcja dywanów i chodników; produkcja pozostałych technicznych i przemysłowych wyrobów tekstylnych; produkcja wyrobów pończoszniczych; wyprawa skór, garbowanie; wyprawa i barwienie skór futerkowych.

Tworzywa sztuczne: produkcja opon i dętek z gumy; bieżnikowanie i regenerowanie opon z gumy; produkcja pozostałych wyrobów z gumy; produkcja pozostałych wyrobów z tworzyw sztucznych.

Obróbka metali: kucie, prasowanie, wytłaczanie i walcowanie metali; metalurgia proszków; obróbka metali i nakładanie powłok na metale; produkcja wyrobów nożowniczych i sztućców; produkcja wyrobów z drutu, łańcuchów i sprężyn; produkcja złączy i śrub; produkcja kabli światłowodowych; produkcja pozostałych elektronicznych i elektrycznych przewodów i kabli; produkcja pozostałego sprzętu elektrycznego; produkcja łożysk, kół zębatych, przekładni zębatych i elementów napędowych; produkcja motocykli; produkcja pozostałego sprzętu transportowego, gdzie indziej niesklasyfikowana.

Zmiany w obowiązkach sprawozdawczych

Nowelizacja ustawy OZE wprowadziła także istotne zmiany w zakresie obowiązków sprawozdawczych dla odbiorców przemysłowych, którzy składają wnioski o przyznanie ulgi OZE, czyli tzw. obowiązków porealizacyjnych. Dotychczas przedsiębiorcy byli zobowiązani do jednorazowego przekazania wymaganych informacji do Prezesa URE do 31 sierpnia roku następującego po uzyskaniu ulgi. Nowe przepisy przewidują jednak dwukrotny obowiązek sprawozdawczy, co oznacza, że przedsiębiorcy składający wnioski na rok 2025 będą musieli przygotować dwa sprawozdania:

  • Pierwsze sprawozdanie będzie musiało zostać złożone do 31 lipca 2026 roku. W tym raporcie przedsiębiorcy będą zobowiązani przedstawić informacje dotyczące realizacji założeń związanych z ulgą na OZE, w tym szczegóły dotyczące zużycia energii oraz stopnia wykorzystania odnawialnych źródeł w ich działalności.
  • Drugie sprawozdanie będzie miało termin składania do 31 stycznia 2027 roku. W tym przypadku przedsiębiorcy będą musieli dostarczyć pełniejsze dane, które mogą obejmować dodatkowe informacje na temat wyników osiągniętych w wyniku zastosowania ulg, a także analizę wpływu na efektywność energetyczną i zrównoważony rozwój działalności.

Zmiany te dotyczą także zakresu wymaganych informacji w sprawozdaniach. Odbiorcy przemysłowi będą zobowiązani do przedstawienia szerszych danych, które mogą obejmować szczegóły dotyczące nie tylko ogólnego zużycia energii, ale także efektywności wykorzystania odnawialnych źródeł energii w procesach produkcyjnych czy wpływu na zmniejszenie emisji CO2.

Sprawozdania za 2024 rok będą składane według dotychczasowych zasad, co oznacza, że przedsiębiorcy muszą je złożyć do 31 sierpnia 2025 roku. Natomiast przedsiębiorcy, którzy wnioskują o ulgi w 2025 roku, muszą jednak już przygotować się na zmiany w obowiązkach sprawozdawczych, które będą miały miejsce w kolejnych latach.

Ulga OZE jako sposób na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych

Do ustawy o OZE został dodany tzw. mechanizm warunkowości. Oznacza on, że skorzystanie z ulg powiązane jest z obowiązkiem ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Firmy, które skorzystają z ulgi, są zobowiązane do wdrażania działań ograniczających emisję gazów cieplarnianych. W praktyce oznacza to inwestycje w:

  • efektywność energetyczną, np. modernizację infrastruktury czy zastosowanie zaawansowanych technologii minimalizujących straty energii;
  • odnawialne źródła energii, takie jak instalacje fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe czy systemy kogeneracji opierające się na biomasie;
  • zrównoważone modele produkcji, redukujące ślad węglowy w całym łańcuchu dostaw.

Dzięki uldze OZE przedsiębiorstwa mogą skutecznie łączyć korzyści ekonomiczne z celami środowiskowymi. Zredukowane koszty operacyjne pozwalają na poprawę konkurencyjności na rynku, jednocześnie wspierając realizację polityki klimatycznej UE. Dodatkowo, dzięki zastosowaniu technologii obniżających emisje, przedsiębiorstwa mogą spełniać standardy środowiskowe wymagane w ramach dostępu do rynków międzynarodowych.

Ulga OZE stanowi istotne narzędzie wspierające realizację celów Europejskiego Zielonego Ładu[7]. Przykładowo, wymagania dotyczące minimalnej opłaty w przeliczeniu na MWh na poziomie 0,5 euro skłaniają przedsiębiorstwa do działań optymalizacyjnych. Jest to zgodne z dążeniami UE do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 roku oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.

 

Okiem ekspertów EY Law

Zainteresowanie możliwością otrzymania statusu odbiorcy przemysłowego z odpowiednim wyprzedzeniem, zwłaszcza w obliczu zmiany przepisów może przynieść istotne korzyści finansowe przedsiębiorstwom energochłonnym. Uzyskanie tego statusu umożliwia dostęp do ulg, takich jak obniżenie opłat OZE i kogeneracyjnych oraz redukcja obowiązku przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia energii. Takie rozwiązania mogą znacząco poprawić kondycję finansową firm z sektora przemysłowego.

Dzięki zmianom w przepisach więcej przedsiębiorstw będzie mogło skorzystać z tych udogodnień, co może prowadzić do istotnych oszczędności, nawet sięgających kilkuset tysięcy złotych rocznie. Zaoszczędzone środki mogą być wykorzystane na działania związane z dekarbonizacją, w tym na zmiany modelu biznesowego czy dostosowanie działalności do wymogów regulacyjnych, tak by skutecznie dążyć do transformacji energetycznej i zapewnić zgodność z celami zrównoważonego rozwoju.

Warto rozważyć skorzystanie z profesjonalnej pomocy organizacyjnej i merytorycznej w przygotowaniu dokumentacji, weryfikacji wymagań do ubiegania się o ulgę OZE oraz złożenia wniosku do Prezesa URE. Pozwoli to na właściwe przygotowanie przedsiębiorstwa do zmian wynikających z nowelizacji ustawy o OZE.

 





Centrum Kompetencyjne Europejskiego Zielonego Ładu

  

Centrum Kompetencyjne Europejskiego Zielonego Ładu
Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Współautorzy


Polecane

Umowa PPA jako sposób redukcji emisji w Scope 2 – porównanie metod location-based i market-based

W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych, obowiązków regulacyjnych w zakresie kontrybucji do realizacji celów Porozumienia Paryskiego oraz obowiązków raportowych w zakresie zrównoważonego rozwoju, przedsiębiorstwa na całym świecie poszukują skutecznych metod ograniczenia swojego śladu węglowego i zmniejszenia emisyjności swojej działalności.

Jak państwa członkowskie UE podchodzą do implementacji dyrektywy dotyczącej raportowania zrównoważonego rozwoju

Raportowanie zrównoważonego rozwoju jest kluczowym środkiem, poprzez który Komisja Europejska chce zweryfikować realizację celów określonych przez Europejski Zielony Ład. Publikowanie danych ESG ma zapewnić porównywalność oraz transparentność informacji przekazywanych przez spółki oraz umożliwić inwestorom podejmowanie świadomych decyzji o zrównoważonych inwestycjach.

Dekarbonizacja ciepłownictwa systemowego w Polsce – szanse i wyzwania 

Dekarbonizacja sektora ciepłowniczego wymaga skoordynowanych działań na poziomie krajowym i lokalnym, a także zapewnienia źródeł jej finansowania. Głównym wyzwaniami jakie stoi przed sektorem ciepłownictwa w Polsce są wysokie koszty modernizacji - przebudowa istniejących systemów ciepłowniczych, w tym przejście na odnawialne źródła energii, która wymaga znacznych inwestycji.