Zdjęcie do artykułu: Umowa PPA jako sposób redukcji emisji w Scope 2

Umowa PPA jako sposób redukcji emisji w Scope 2 – porównanie metod location-based i market-based


W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych, obowiązków regulacyjnych w zakresie kontrybucji do realizacji celów Porozumienia Paryskiego oraz obowiązków raportowych w zakresie zrównoważonego rozwoju, przedsiębiorstwa na całym świecie poszukują skutecznych metod ograniczenia swojego śladu węglowego i zmniejszenia emisyjności swojej działalności. Jednym z istotnych obszarów pochodzenia emisji, w którym można osiągnąć znaczące redukcje, jest zakres 2 (tzw. Scope 2), który jak podaje World Resource Institute, odpowiada za około 40% globalnych emisji [1] gazów cieplarnianych. Scope 2 obejmuje emisje pośrednie wynikające z zakupu i zużycia energii elektrycznej.

Umowy Power Purchase Agreements (PPA) wyłaniają się jako kluczowe narzędzie umożliwiające firmom osiągnięcie tego celu. Niniejszy artykuł przybliża dwa główne podejścia do raportowania emisji w ramach Scope 2 – location-based i market-based – oraz eksploruje, jak umowy PPA fizyczne i wirtualne wpisują się w te metody, oferując przedsiębiorstwom elastyczne opcje w zakresie zrównoważonego pozyskiwania energii.

Metoda liczenia emisji location-based i marked-based

Od 2015 r. wytyczne dotyczące sposobu pomiaru emisji w Scope 2 GHG Protocol (porozumienia organizacji pożytku publicznego i biznesu oraz World Resources Institute (WRI) i World Business Council for Sustainable Development (WBCSD)) wymagają raportowania dwóch wartości liczbowych: wartości opartej na lokalizacji („location-based”) i wartości opartej na rynku („marked-based”), jest to tzw. podwójna sprawozdawczość [2]. Wartość location-based odzwierciedla średnią emisję energii elektrycznej w sieci na danym obszarze, podczas gdy wartość market-based uwzględnia emisję ze zużycia energii od wybranego przez odbiorcę sprzedawcy. W tym kontekście, umowy Power Purchase Agreements (PPA) stają się coraz popularniejszym narzędziem umożliwiającym przedsiębiorstwom redukcję emisji w Scope 2.


Spośród wszystkich europejskich standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. European Sustainability Reporting Standards, ESRS[3]) uzupełniających dyrektywę w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD[4]) szczególnie istotny charakter ma standard E1 Zmiany Klimatu. Na jego podstawie rozliczanie emisji w zakresie 2 i raportowanie całkowitych emisji powinno uwzględniać emisje w zakresie 2 zarówno w metodzie marked-based, jak i location-based.


Emisje związane z wykorzystaniem energii zakupywanej z zewnątrz bardzo często stanowią znaczny udział w całkowitym śladzie węglowym organizacji, dlatego jednym z najprostszych sposobów ograniczania emisji spowodowanych działalnością przedsiębiorstwa jest korzystanie z energii elektrycznej wytworzonej w bezemisyjnych źródłach. W zależności od rynku, na jakim kupowana jest energia, dostępne są różne formy umów, które to zapewniają, w tym przede wszystkim kupowanie energii wytwarzanej na potrzeby przedsiębiorstwa od dostawców, którzy opierają swoją produkcję na OZE.

Umowy PPA i corporate PPA (cPPA) pozwalają na zakup energii elektrycznej bezpośrednio od wytwórcy energii z odnawialnych źródeł (OZE), co w podejściu market-based[5] przekłada się na przypisanie zerowych emisji do zakupionej energii. W ramach umów PPA, odbiorcy nabywają często także certyfikaty poświadczające wytworzenie i wprowadzenie do sieci energii odnawialnej z odnawialnych źródeł oraz ilość unikniętych emisji (atrybuty środowiskowe: Renewable Energy Certificates, RECs w USA, gwarancje pochodzenia: Guarantees of Origin, GoOs w Europie). Certyfikaty te są kluczowe dla metodologii market-based[6], ponieważ pozwalają na przypisanie zerowych emisji GHG do ilości energii zakupionej przez PPA, bezpośrednio redukując ślad węglowy organizacji.

W podejściu location-based, PPA mają wpływ pośredni, wspierając rozwój projektów energii odnawialnej i przyczyniając się do zmniejszenia średnich emisji w regionie. Choć bezpośredni wpływ PPA na lokalne wskaźniki emisji jest ograniczony, to jednak w dłuższej perspektywie, zwiększona dostępność odnawialnej energii może obniżyć średnie emisje w systemie elektroenergetycznym.

Modele corporate PPA: PPA fizyczny i PPA wirtualny

Zarówno kontrakty PPA jak i cPPA, a więc korporacyjne PPA, zawierane między wytwórcą energii z odnawialnych źródeł a firmami, które są odbiorcami końcowymi tej energii mogą występować w postaci fizycznej jak i wirtualnej. PPA fizyczne polegają na realnym dostarczeniu energii odnawialnej do odbiorcy z wykorzystaniem klasycznej sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej za pośrednictwem operatora sieciowego. Natomiast PPA wirtualne (kontrakty różnicowe) są formą instrumentu finansowego, który nie wiąże się z fizycznym przepływem energii, gdyż odbiorca nie jest bezpośrednio podłączony do źródła energii, lecz z rozliczeniem różnicy między ceną rynkową a ceną ustaloną w umowie. Podstawowa różnica między tymi dwoma rodzajami umów to zatem charakter rozliczenia (fizyczna dostawa a rozliczenie pieniężne).

Wybór między fizycznym a wirtualnym PPA zależy od specyficznych potrzeb i możliwości odbiorcy. Fizyczne PPA są bardziej odpowiednie dla dużych odbiorców zlokalizowanych blisko źródeł energii, którzy chcą bezpośrednio korzystać z odnawialnej energii. Z kolei wirtualne PPA oferują większą elastyczność geograficzną i mogą być bardziej korzystne dla odbiorców, którzy chcą zwiększyć udział odnawialnej energii w swoim miksie energetycznym, bez konieczności fizycznego połączenia ze źródłem energii, a więc takich o bardziej rozproszonej działalności, które nie posiadają swoich punktów poboru energii.

W metodzie location-based, PPA fizyczne i wirtualne nie wpływają bezpośrednio na obniżenie emisji, ponieważ wskaźniki emisji są oparte na średniej emisji w sieci. Jednakże, poprzez wspieranie rozwoju OZE, oba typy PPA przyczyniają się do zmiany miksu energetycznego i mogą pośrednio wpływają na obniżenie średnich emisji w przyszłości.

W metodzie market-based, PPA fizyczne pozwalają na przypisanie emisji zgodnie z emisyjnością źródła energii określonego w umowie, co często oznacza zerowe emisje. Natomiast PPA wirtualne, poprzez mechanizm finansowy, umożliwiają odbiorcom czerpanie z korzyści związanych z niską emisyjnością energii odnawialnej, nawet jeśli nie jest ona dostarczana bezpośrednio do odbiorcy. Ponadto, zawarcie Umowy wirtualnej PPA umożliwia często finansowanie nowych inwestycji w zakresie źródeł OZE skutkuje redukcją emisji gazów cieplarnianych w porównaniu do scenariusza bazowego, w którym Instalacja by nie powstała (tzw. „dodatkowość”).

Porównanie Umów PPA/cPPA fizycznych i wirtualnych

Metoda location-based

Metoda market-based

PPA fizyczna

Bezpośredni zakup energii odnawialnej od wytwórcy nie zmienia miksu energetycznego.

Bezpośrednie przypisanie emisji odbiorcy zgodnie z emisyjnością źródła energii.

PPA wirtualna

Pośredni wpływ na zwiększenie energii z OZE w miksie energetycznym.

Redukcja emisji odbiorcy dzięki braku emisyjności energii odnawialnej.

Porównanie umów PPA w podejściu market-based i location-based

Parametr umowy PPA

Metoda location-based

Metoda market-based

Przypisanie emisji

Emisje zgodne z lokalnym miksem energetycznym.

Zerowe emisje dzięki Renewable Energy Certificates (RECs)/Guarantees of Origines (GoOs).

Certyfikaty energii odnawialnej

Nie uwzględniane.

Uwzględniane jako dowód zakupu energii odnawialnej.

Wybór przedsiębiorstwa

Indywidualne wybory dotyczące dostawców lub zakupów certyfikatów nie są bezpośrednio odzwierciedlone.

Indywidualne wybory przedsiębiorstw są bezpośrednio odzwierciedlone w zakupach certyfikatów lub umów PPA.

Horyzont czasowy

Krótkoterminowy (natychmiastowe redukcje) przy zakupie energii.

Długoterminowy (zmiana miksu energetycznego).



Podsumowanie

Umowy PPA wydają się być obiecującym narzędziem w dążeniu do zrównoważonego rozwoju i ograniczenia negatywnego wpływu działalności gospodarczej na środowisko. W każdym roku w Polsce przybywa nowych kontraktów PPA. Według rankingu RECAI prowadzonego przez EY Polska zajmuje 7 miejsce na świecie pod względem atrakcyjności rynku PPA (awans z 15 miejsca w 2022)[7]. Co prawda od zeszłego roku obowiązują przepisy wdrażające dyrektywę RED II (Renewable Energy Directive[8]), których celem miało być wsparcie procesów administracyjnych dla inwestycji w OZE: zniesienie 10h, cable pooling, linia bezpośrednia oraz doprecyzowanie kwestii sprzedaży energii elektrycznej z OZE od wytwórcy, jednak nie zmniejszyło to ryzyka inwestycyjnego w postaci przedłużających się postępowań i odmów przyłączenia nowych instalacji przez operatorów sieci.

Rynek energii czeka jeszcze wiele reform, które napędza otoczenie regulacyjne, w tym pakiet legislacyjny Electricity Market Design[9]. Może on wpłynąć na rozwój rynku PPA w Unii Europejskiej, przez co popularność umów cPPA w najbliższym czasie wzrośnie, a przedsiębiorcy będą potrzebowali wsparcia we wdrażaniu umów w swoich strategiach energetycznych i klimatycznych. 




Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Współautorzy


Polecane

Raport NIS2 dla sektora energetyki w Polsce

Pobierz Raport NIS2 dla sektora energetyki w Polsce – niezastąpione źródło informacji dla organizacji, które stawiają czoła wyzwaniom regulacyjnym związanym ze zbliżającym się terminem wdrożenia dyrektywy NIS2.

Dekarbonizacja ciepłownictwa systemowego w Polsce – szanse i wyzwania 

Dekarbonizacja sektora ciepłowniczego wymaga skoordynowanych działań na poziomie krajowym i lokalnym, a także zapewnienia źródeł jej finansowania. Głównym wyzwaniami jakie stoi przed sektorem ciepłownictwa w Polsce są wysokie koszty modernizacji - przebudowa istniejących systemów ciepłowniczych, w tym przejście na odnawialne źródła energii, która wymaga znacznych inwestycji.

Dyrektywa CSRD: Wstępne porozumienie polityczne między Radą a Parlamentem Europejskim

Parlament Europejski Dyrektywę o Raportowaniu w Zakresie Zrównoważonego Rozwoju (Corporate Sustainability Due Diligence), która ma za zadanie zwiększyć publiczną odpowiedzialność przedsiębiorstw poprzez zobowiązanie ich do regularnego ujawniania informacji na temat ich wpływu na społeczeństwo i środowisko, dodatkowo wzmocnić społeczną gospodarkę rynkową UE i grać główną rolę w kształtowaniu standardów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju na poziomie globalnym.