Internet rzeczy

Co to jest Internet Rzeczy (IoT)? Jak regulacje unijne wpływają na IoT?

Powiązane tematy

Internet Rzeczy (IoT) to jedna z wiodących technologii cyfrowej rewolucji. W ostatnich latach pojęcie często pojawia się niemal w każdej dziedzinie życia, zarówno jako sposób na zwiększenie wydajności firm, pozyskania nowych źródeł przychodów, jak i ułatwienie codziennego życia. Czym jest Internet rzeczy i jak jest regulowany przez prawo?

Czym jest IoT (Internet Rzeczy)?

Internet Rzeczy to produkty, w tym m.in. oprogramowanie, mające możliwość bezpośredniego lub pośredniego łączenia się z siecią oraz przetwarzania informacji.

IoT, 5G, cloud computing, sztuczna inteligencja (AI)

Internet Rzeczy to gromadzenie danych z urządzeń, łączność oraz analiza informacji, które takie urządzenia tworzą. Ogólnie rzecz ujmując koncepcja IoT sprowadza się do:

  • zbierania danych, które są tworzone w wyniku korzystania z takich urządzeń;
  • przesyłania tych informacji do centrów danych lub autonomiczna komunikacja pomiędzy urządzeniami;
  • oraz analizy informacji dostarczanych przez IoT.


Zatem Internet Rzeczy to złożony proces, który wymaga zapewnienia, poza samymi urządzeniami, odpowiedniej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz wystarczających zasobów informatycznych, zdolnych do analizy dużego wolumenu danych.

Internet Rzeczy a telekomunikacja

Internet Rzeczy wymaga zapewnienia efektywnej wymiany informacji, ponieważ korzystanie z takich urządzeń powoduje, że wolumen przetwarzanych danych rośnie lawinowo. Z tego względu rozwój Internet of Things powiązany z rozwojem infrastruktury telekomunikacyjnej, zwłaszcza technologii 5G, która umożliwi podłączenie do sieci tych urządzeń oraz przesyłanie danych.

Internet Rzeczy a usługi chmury obliczeniowej

Dodatkowo analiza danych z IoT wymaga odpowiednich i elastycznych mocy obliczeniowych, co wiąże się z rozwojem usług chmurowych.

Internet Rzeczy a cyberbezpieczeństwo

Jedynym z kluczowych aspektów jest zapewnienie cyberbezpieczeństwa podczas korzystania z IoT. W tym m.in. celu przyjęto w UE rozporządzenie CRA (Cyber Resilience Act), którego jednym z założeń jest zapewnienie cyberbezpieczeństwa produktu już w fazie opracowywania lub projektowania (security by design).

Internet Rzeczy a Sztuczna Inteligencja/Uczenie Maszynowe (Machine Learning)

Wolumen danych zbieranych przez Internet Rzeczy powinien skutkować wymierną i praktyczną informacją dla użytkownika końcowego. Dlatego jednym z komponentów Internetu Rzeczy są systemy sztucznej inteligencji, które pozwalają ustrukturyzować dane z IoT.

Regulacje prawne. Internet Rzeczy a prawo unijne: Data Act i CRA

Data Act

Jedną z kluczowych regulacji dotyczących Internet of Things jest unijne Rozporządzenie Data Act (Data Act). Najważniejsze założenia Data Act to:

  • umożliwienie użytkownikom IoT uzyskania dostępu do danych IoT, które są przez nich generowane;
  • zobowiązanie producentów IoT do udostępniania wybranym przez użytkownika stronom trzecim, o ile to możliwe w czasie rzeczywistym, danych wygenerowanych przez IoT;
  • pobudzenie innowacji na rynku usług np. w naprawach posprzedażowych lub konserwacji zapobiegawczej;
  • uniknięcie zagrożenia tzw. odwróconej inżynierii (reverse engineering) w celu zapoznania się ze sposobem funkcjonowania urządzenia i w oparciu o udostępnione dane zbudowania własnego konkurencyjnego;
  • uniemożliwienie wykorzystania danych z IoT do pozyskania informacji na temat sytuacji ekonomicznej, aktywów i metod produkcji użytkownika, co mogłyby osłabić pozycję handlową użytkownika na rynkach, na których prowadzi on działalność gospodarczą;
  • uniemożliwienie osobom trzecim udostepnienia otrzymanych danych z IoT przedsiębiorstwu świadczącemu podstawowe usługi platformowe wyznaczonego jako strażnik dostępu (Gate Keeper) na podstawie rozporządzenia o rynkach cyfrowych (Digital Market Act);
  • przepisy Data Act nie naruszają RODO i stanowią uzupełnienie regulacji o ochronie danych osobowych, zwłaszcza w zakresie przenoszenia danych osobowych;
  • Data Act przewiduje, że prawo sui generis przewidziane w dyrektywie w sprawie ochrony prawnej baz danych nie ma zastosowania do baz danych zawierających dane z IoT — mogłoby to uniemożliwić skuteczne wykonywania prawa dostępu i korzystania z danych przysługującego użytkownikom. 

Okiem eksperta EY Law

Wykorzystanie danych wygenerowanych przez urządzenia IoT może skutkować ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa podmiotu, który opracował urządzenie IoT. Z tego względu Data Act zawiera przepisy, które nakładają obowiązki na użytkownika IoT oraz podmiot, któremu użytkownik przekazał dane, np. w celu diagnostyki urządzenia lub jego naprawy.

Zgodnie z Data Act tajemnice przedsiębiorstwa ujawnia się wyłącznie pod warunkiem zastosowania wszelkich szczególnych środków niezbędnych do zachowania poufności tajemnic przedsiębiorstwa, w szczególności w odniesieniu do osób trzecich.

Dodatkowo tajemnice przedsiębiorstwa ujawnia się osobom trzecim wyłącznie w zakresie, w jakim są one absolutnie niezbędne do osiągnięcia celu uzgodnionego między użytkownikiem a osobą trzecią, a osoba trzecia stosuje wszystkie szczególne niezbędne środki uzgodnione między posiadaczem danych a osobą trzecią w celu zachowania poufności tajemnicy przedsiębiorstwa.

Na uwagę zasługuję potencjalny problem w zakresie realizacji udostępnienia danych z IoT zarówno użytkownikowi, jak i osobie trzeciej:

  • producent może narzucić warunki udostępnienia danych, które będą nie do przyjęcia dla użytkownika lub osoby trzeciej;
  • zapewnienie bezpiecznego udostepnienia danych może być trudne do wykonania z uwagi np. na kwestie bezpieczeństwa przesłania danych.

CRA

Kolejną regulacją istotnie wpływającą na rynek Internet of Things jest Cyber Resilience Act (CRA). Przedmiotem regulacji w tym przypadku jest cyberbezpieczeństwo produktów i oprogramowania. Najważniejsze założenia CRA:

  • poprawa bezpieczeństwa cybernetycznego produktów i opragramowania przez cały cykl ich życia;
  • stworzenie jednolitych, spójnych ram zgodności cyberbezpieczeństwa w UE;
  • zwiększenie przejrzystości praktyk dotyczących cyberbezpieczeństwa produktów, w tym poprzez powiązanie wymagań w zależności od skutku wystąpienia incydentu związanego z cyberbezpieczeństwem;
  • stworzenie wymagań dotyczących obsługi podatności (luk bezpieczeństwa).

Internet rzeczy – zastosowanie

Internet rzeczy to technologia pomocna niemal w każdej branży i sferze naszego życia. Przykładowe zastosowanie Internet of Things to:

  • Przemysłowy Internet Rzeczy, z którym wiążą się takie pojęcia jak: big data i analityka, zdalna i predykcyjna konserwacja (Predictive Maintenance), bezpieczeństwo przemysłowe;
  • Cyfrowe Bliźniaki (Digital Twins) technologia, która pozwala stworzyć wirtualne odzwierciedlenie np. obiektu lub procesu, co z kolei pozwala na usprawnienie np. testowania, monitorowania, konserwacji lub stworzenia cyfrowej symulacji rzeczywistych urządzeń lub procesów.
  • Smart Cities;
  • Urządzenia osobiste (smartwatche, Wearables);
  • Telemedycyna.

Podsumowanie

Rozwój technologii Internet of Things w Polsce z roku na rok przyspiesza. Kluczowe jest stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju firm z tego obszaru. Skuteczne działania w tym zakresie mogą pomóc Polsce dołączyć do globalnego wyścigu technologicznego w tym sektorze. Potencjał Internet of Things w Polsce jest bardzo duży, jednak jego dalszy kierunek i tempo uzależnione są od adaptacji na poziomie producentów i usługodawców. Obecnie największy potencjał wzrostu wykazują usługi i produkty związane z inteligentnym domem (sterowanie oświetleniem i ogrzewaniem, monitoring wideo, monitorowanie zużycia energii elektrycznej, zamykanie okien i drzwi).


Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje