EY Badanie zrównoważonej wartości 2023

Dlaczego firmy inwestują w walkę ze zmianami klimatycznymi?

Dla prawie wszystkich tworzenie wartości jest głównym motywem podejmowanych działań. Drugim najczęściej wymienianym powodem jest zdobycie przewagi konkurencyjnej – na świecie jako najważniejszy powód wskazało to 9% badanych, a w Polsce aż 17%. Respondenci zarówno w Polsce, jak i globalnie, zdają sobie sprawę, że inwestowanie w przeciwdziałanie zmianom klimatycznym to budowanie wartości. Najczęściej wskazują wartość dla konsumentów (75% firm na świecie i 77% w Polsce). Równie ważna jest wartość dla społeczności (69 i 72% odpowiednio) oraz planety (48% firm na świecie i 66% w Polsce). Dopiero potem, w przypadku polskich firm, jest wartość finansowa (58%, na świecie 68%) oraz dla pracowników (52% i 65% odpowiednio).

W przypadku światowych organizacji ponad połowa stwierdziła, że zmierzenie wartości finansowej, dla pracowników, dla konsumentów, społeczeństwa czy planety jest łatwe. W Polsce średnio zgodziło się z tym nie więcej niż 40% organizacji.

Jednakże, dla polskich przedsiębiorstw problemem jest umiejętność wyceny wartości działań proklimatycznych. Może to mieć wpływ na ich zdolność do podejmowania decyzji inwestycyjnych, ponieważ nie potrafią stwierdzić, czy rzeczywiście przynoszą oczekiwaną wartość dodaną – uważa Jarosław Wajer, Lider usług doradczych dla zrównoważonego rozwoju w regionie CESA.

Zaskakujące było dla wszystkich badanych firm to, że inwestowanie w zrównoważony rozwój przynosi o wiele większą wartość, niż się spodziewano, zarówno pod względem finansowym (co było zauważone przez 40% respondentów), jak i w kontekście krótkoterminowej konkurencyjności na lokalnym rynku (30%), nawet jeśli oznacza to pewne straty.

Działania podejmowane przez firmy

Z badania EY wynika, że wiele przedsiębiorstw stale rozwija swoje metody mierzenia i zarządzania działaniami w walce ze zmianami klimatycznymi, a następnie analizuje przyjęte cele, wykorzystuje cele pośrednie, kamienie milowe i scenariusze pozwalające przyspieszyć realizację strategii. Najczęściej podejmowane działania są związane z zarządzaniem i mierzeniem realizacji strategii, a więc takie, które wymagają najmniejszych nakładów finansowych.

Polska, w przeciwieństwie do reszty świata, przeznacza nakłady finansowe przede wszystkim na łańcuchy dostaw oraz swoje produkty i usługi

EY założył 32 różne aktywności związane ze strategią zrównoważonego rozwoju. Zostały podzielone na 5 podstawowych części: zarządzanie, mierzenie oraz raportowanie, konsumenci i oferta produktowa, działalność operacyjna oraz dostawcy i strony trzecie.

Analizując wszystkie działania podejmowane przez badane organizacje EY podzielił je na trzy grupy – liderów narzucających tempo, odkrywców wdrażających tylko część rozwiązań oraz obserwatorów wprowadzających jedynie podstawowe pomysły. Liderzy średnio zrealizowali 16 działań i są na etapie wdrażania kolejnych 13 ze wszystkich kategorii. Odkrywcy wprowadzili średnio sześć, a obserwatorzy tylko dwa.

Prawie wszyscy liderzy (83%) zidentyfikowali swoje główne źródła emisji (i zaledwie 11% obserwatorów). Tyle samo przydzieliło członkom zarządów odpowiedzialności związane ze zrównoważonym rozwojem oraz wprowadza odnawialne źródła energii (19% liderów i żaden obserwator). 40% liderów ma cele emisyjne i tylko 29% firm z trzeciej grupy. Prawie jedna trzecia najlepszych firm (28%) już ograniczyła emisję gazów cieplarnianych. W przypadku najmniej zaangażowanych organizacji zrobiło to zaledwie 17%.

W ramach zarządzania firmy przede wszystkim wyznaczają pośrednie cele pozwalające osiągnąć długoterminowy cel oraz przypisują odpowiedzialność poszczególnym członkom zarządu, co zrobiło 25% polskich przedsiębiorstw i 38% globalnych.

Mierzenie i raportowanie obejmują identyfikację głównych źródeł emisji gazów cieplarnianych. Zrobiła to prawie jedna trzecia polskich firm (28%), na świecie 41%.

Firmy chętnie zmieniają już istniejące produkty i usługi, by ograniczyć ich emisyjność. To jest główne działanie skierowane do konsumentów, podejmowane przez ponad jedną piątą firm w Polsce (22%) i prawie jedną trzecią na świecie (33%).

Polacy mają jednak problemy ze stworzeniem nowych linii biznesowych, by wykorzystać szanse związane z przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym. Takie działania podjęło zaledwie 10% firm, na świecie aż 30%. Brakuje też inwestycji w technologie związane z klimatem, np. służące do wychwytywania dwutlenku węgla (w Polsce robi to tylko 10% firm, a na świecie 30%).

Firmy mają jednak możliwość uniknięcia konieczności wykonywania wszystkich zadań samodzielnie poprzez nawiązywanie współpracy z innymi, zarówno w obrębie swojego sektora, jak i poza nim. Ciekawym faktem jest, że jedna czwarta polskich firm zdecydowała się na strategiczną współpracę ze swoimi konkurentami. 

Z jakimi podmiotami firma nawiązuje strategiczne partnerstwa w zakresie zmian klimatu?

Przeszkody w walce ze zmianami klimatu

Respondenci badania EY dostrzegają zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne trudności. Jedną z najczęściej wskazywanych przeszkód w obu kategoriach jest brak odpowiednio wykwalifikowanych pracowników. Tylko jednej piątej polskich firm udało się dotychczas zdobyć niezbędne talenty, podczas gdy 46% nadal poszukuje i rekrutuje pracowników, a 23% planuje to zrobić w ciągu najbliższych 12 miesięcy. 

Jako kolejną wewnętrzną przeszkodę wszyscy badani wymieniali brak porozumienia co do najważniejszych kryteriów wyceny inicjatyw środowiskowych między zarządem a radą nadzorczą. Zdaniem jednej czwartej zrównoważonym rozwojem zajmuje się w ramach ich organizacji zbyt wiele grup, co utrudnia osiąganie celów. Ale ponad połowa polskich przedsiębiorstw i 78% globalnych zapowiada podejmowanie działań proklimatycznych nawet za cenę gorszych wyników finansowych.

W przeciwieństwie do swoich globalnych konkurentów, polskie firmy mają mniejszy problem wewnętrzny związany z zarządzaniem wdrażaniem strategii zrównoważonego rozwoju. Niewykluczone, że brak wewnętrznych konfliktów jest spowodowany słabszym naleganiem na poprawę współpracy w ramach kierownictwa organizacji, by sprawniej realizować strategię zrównoważonego rozwoju – mówi Jarosław Wajer, Lider usług doradczych dla zrównoważonego rozwoju w regionie CESA.

Wśród zewnętrznych przeszkód wszyscy respondenci badania wymienili przede wszystkim niepewność związaną z pojawiającymi się nowymi regulacjami, trudną sytuacją geopolityczną i gospodarczą, a także trudności z pozyskiwaniem finansowania inicjatyw w ramach walki ze zmianami klimatycznymi.

Trzy najważniejsze, zewnętrzne przeszkody utrudniające dążenie do zrównoważonego rozwoju

Bez wątpienia wojna na Ukrainie wpływa na gospodarkę większości państw na świecie poprzez wyższe ceny energii i wyższą inflację, ale widać wyraźnie, że wywołane nią zamieszanie geopolityczne jest przez polskich przedsiębiorców odbierane jako dużo większe zagrożenie niż przez ich kolegów na świecie –  mówi Rafał Hummel, Partner EY, Lider grupy ds. strategii i raportowania ESG.

Czy to wystarczy?

Według EY istnieje większy potencjał do działania przez firmy. Niemniej jednak, polscy przedsiębiorcy wykazują optymizm. Aż 52% z nich jest przekonanych, że ich firmy będą w stanie osiągnąć wyznaczone cele środowiskowe w określonym czasie. Ponadto, połowa polskich organizacji dąży do wywierania istotnego wpływu na zmiany klimatyczne.

Proszę wskazać swój poziom zaufania do poniższych stwierdzeń (odpowiedzi: jestem zdecydowanie pewny oraz jestem pewny)

O badaniu

„Badanie zrównoważonej wartości 2023” EY zostało przeprowadzone, by zrozumieć, jakie działania firmy podejmują, by przeciwdziałać zmianom klimatycznym. Wśród polskich respondentów najwięcej było reprezentantów firm produkcyjnych, handlu, nieruchomości i hotelarstwa oraz produktów konsumenckich. Przychody 38% firm mieszczą się w grupie 50-99 mln USD, 14% osiąga przychody do 299 mln USD, 18% do 499 mln USD, 15% do 999 mln USD i 14% powyżej 1 bln USD. 

Podsumowanie

Obserwując liderów zrównoważonego rozwoju, dostrzega się szereg działań, które firmy powinny podjąć w celu tworzenia większej wartości w ramach swojej strategii klimatycznej. Kluczowe jest wyznaczanie ambitnych celów. Nawet najlepsze przedsiębiorstwa często nie stawiają sobie wystarczająco ambitnych wyzwań, które są niezbędne do osiągnięcia założeń Porozumienia Paryskiego.

Wszystkie organizacje muszą nauczyć się odpowiednio mierzyć redukcję emisji gazów cieplarnianych, postępy w realizacji zmian oraz zwrot z inwestycji. Zwrot z inwestycji obejmuje także inwestowanie w talenty, rozwijanie kompetencji pracowników i przyciąganie najlepszych specjalistów z rynku.

Prawdziwie ambitne cele nie mogą zostać osiągnięte w pojedynkę, dlatego kluczową rolę odgrywa współpraca zarówno wewnątrz sektora, jak i poza nim. Dotyczy to także partnerów w łańcuchu dostaw i innych zewnętrznych stron. Walka ze zmianami klimatycznymi musi być przedsięwzięciem całego systemu gospodarczego i społecznego.