Kogo dotyczą Wytyczne EBA?
To, czy bank jest zobowiązany do wdrożenia Wytycznych EBA pozostaje kwestią indywidualną, uwarunkowaną podejściem organu resolution do przeprowadzenia przymusowej restrukturyzacji. Wytyczne nie będą miały zatem zastosowania do tych banków, w stosunku do których przewidziano standardową ścieżkę upadłościową, bez uruchamiania narzędzi przymusowej restrukturyzacji. Ustalenia w tym zakresie wynikają z przyjętych w stosunku do poszczególnych banków strategii zawartych w indywidulanych planach przymusowej restrukturyzacji, których streszczenia przekazywane były przez BFG poszczególnym bankom. Warto zwrócić uwagę na to, że w przypadku zmiany strategii przez BFG i objęcia planem przymusowej restrukturyzacji instytucji, w stosunku do której dotychczas zakładano upadłość, taka instytucja będzie zobowiązana do dostosowania prowadzonej działalności do Wytycznych w ciągu 3 lat od zatwierdzenia przez organ ds. resolution planu przymusowej restrukturyzacji. Długość okresu przejściowego bezpośrednia wskazuje, z jak złożoną materią mamy do czynienia.
Ponadto, w gestii organu ds. resolution pozostaje decyzja, w jakim zakresie banki podlegające obowiązkowi posiadania planów przymusowej restrukturyzacji, powinny spełniać poszczególne wymogi. Zakres stosowania Wytycznych może zostać ograniczony do tych wymogów, które dotyczą przyjętego w ramach resolution instrumentu przymusowej restrukturyzacji. Zakładając, że najczęściej stosowanym instrumentem będzie umorzenie lub konwersja zobowiązań (instrument bail-in), BFG mógłby ograniczyć w stosunku do banków zakres stosowania Wytycznych w odniesieniu do pozostałych instrumentów. Wymaga to odpowiedniego dialogu pomiędzy bankiem a organem resolution.
Wytyczne mają zastosowanie w stosunku do instytucji, które są częścią grupy objętej konsolidacją ostrożnościową - na poziomie podmiotów objętych planem przymusowej restrukturyzacji, jak i ich podmiotów zależnych (na poziomie grupy). Banki nieobjęte konsolidacją (ostrożnościową) wypełniają wymogi na poziomie indywidulanym.
Ciągłość operacyjna
Wytyczne EBA przewidują obowiązek przyporządkowania usług, aktywów i pracowników do poszczególnych funkcji krytycznych oraz głównych linii biznesowych zidentyfikowanych w ramach planów przymusowej restrukturyzacji i planów naprawy.
Banki podlegające Wytycznym powinny położyć szczególny nacisk na możliwość realizacji praw i obowiązków wynikających z umów ze stronami trzecimi (SLA) w związku z rozpoczęciem procesu przymusowej restrukturyzacji. W szczególności oczekuje się, aby umowy z usługodawcami (zarówno w ramach grupy, jak również z podmiotami spoza grupy) przewidywały np. możliwość świadczenia usług na rzecz zbywanego w ramach procesu resolution podmiotu, czy też możliwość przeniesienia świadczenia usług na nowych odbiorców, w tym wsparcie usługodawcy w procesach migracji przez racjonalny czas. Umowy z dostawcami usług powinny zapewniać ciągłość świadczonych usług w obliczu rozpoczęcia procesu resolution. Wymaga to gruntownego przeglądu umów, a w zależności od wyników tego przeglądu – konieczności uzgodnienia i wprowadzenia w porozumieniu z dostawcami usług odpowiednich zmian.
Istotnym wymogiem Wytycznych jest posiadanie przez banki wystandaryzowanego „katalogu usług”, który w uporządkowany sposób zapewni dostęp do aktualnych informacji niezbędnych do wdrożenia narzędzi przymusowej restrukturyzacji. Informacje te dotyczą w szczególności własności aktywów i infrastruktury, ustalania cen świadczonych usług, praw wynikających z umów, odporności na przymusową restrukturyzację, krytyczności usług oraz ich przyporządkowania do danej funkcji krytycznej i głównej linii biznesowej. Może to wymagać rozszerzenia istniejących repozytoriów umów o niektóre informacje oraz zapewnienia dostępności i możliwości przeszukiwania repozytorium w oparciu o istotne z punktu widzenia procesu resolution kryteria. Funkcjonalność repozytorium powinna podlegać testowaniu (dry runs).
Wytyczne EBA nakładają na banki obowiązek posiadania zasobów finansowych aby zapewnić ciągłość operacyjną w trakcie przymusowej restrukturyzacji, jak również odpowiednią odporność finansową dostawców. Ponadto, EBA zwraca uwagę na konieczność posiadania przez banki udokumentowanych planów retencji pracowników czy sukcesji w związku z przymusową restrukturyzacją, jak również zapewnienia dostawcom usług niezakłóconego dostępu do zasobów/danych/informacji w obliczu rozpoczętej procedury przymusowej restrukturyzacji.
Dostęp do infrastruktury rynku finansowego (FMI)
W związku z procesem przymusowej restrukturyzacji banki powinny dysponować rozwiązaniami zapewniającymi odpowiedni dostęp do usług rozliczeniowych, systemów płatności, rozrachunkowych, powierniczych, do kontrahentów centralnych czy repozytoriów transakcji. Wymaga to ponownego przeglądu powiazań z FMI, identyfikacji związanych z infrastrukturą rynkową kluczowych systemów i pracowników. Przeglądu i aktualizacji wymagać będą plany awaryjne regulujące dostęp dla dostawców usług z zakresu infrastruktury rynku finansowego w okresie poprzedzającym przymusową restrukturyzację, w jej trakcie i po jej zakończeniu.
Role i odpowiedzialności przy w planowaniu przymusowej restrukturyzacji
Wytyczne EBA wymagają od instytucji wyznaczenia zakresu odpowiedzialności w ramach struktury organizacyjnej w procesie planowania przymusowej restrukturyzacji. Banki będą musiały zapewnić, aby wyznaczonym osobom powierzono odpowiedni zakres obowiązków, w tym określenie budżetu i personelu na potrzeby działań w zakresie przymusowej restrukturyzacji.
Finasowanie i płynność w ramach przymusowej restrukturyzacji
EBA wymaga od banków identyfikacji czynników wpływających na płynność w okresie poprzedzającym przymusową restrukturyzację oraz w trakcie jej realizacji, jak również szacowania płynności i finansowania potrzebnego do wdrożenia strategii resolution. Warto zwrócić uwagę na wymóg przeprowadzenia analiz płynności – symulacji przepływów pieniężnych w różnych scenariuszach przymusowej restrukturyzacji.
Testowanie
Poprawie zdolności instytucji do realizacji strategii przymusowej restrukturyzacji ma służyć przeprowadzenie próbnych przebiegów (dry runs) określonych czynności i procesów. Testowaniu powinno podlegać m.in. przekazywanie organowi resolution istotnych informacji m.in. dotyczących ciągłości operacyjnej oraz finansowania i płynności.
Powiązania z podręcznikami bail-in
Wytyczne EBA wymagać będą przeglądu i ewentualnego dostosowania podręczników umorzenia lub konwersji sporządzanych przez banki. Warto zauważyć, że prace w tym zakresie w unii bankowej trwają już od ponad dwóch lat, a to oznacza, że dostosowanie do Wytycznych EBA nie powinno być w tym punkcie dużym wyzwaniem. Z kolei dla banków działających w Polsce, które w połowie 2022 roku zobowiązane były do opracowania i przedłożenia organowi ds. resolution pierwszych wersji podręczników, zmiany mogą okazać się poważniejszym wyzwaniem.
Plan reorganizacji działalności
Ostatnim etapem procesu przymusowej restrukturyzacji jest przygotowanie w porozumieniu z organem resolution planu reorganizacji działalności. Wytyczne EBA już teraz wymagać będą posiadania przez banki odpowiednich procesów zarządzania takim planem.
Komunikacja w okresie przymusowej restrukturyzacji
EBA przewiduje obowiązek posiadania przez banki odpowiedniej strategii komunikacji z interesariuszami na czas przymusowej restrukturyzacji. Elementy tej komunikacji zawarte są już dziś w strategiach komunikacji banków w sytuacji kryzysowej, planach naprawy banków, informacjach przekazywanych do BFG w związku z przygotowaniem/aktualizacją planów przymusowej restrukturyzacji, jak również podręcznikach bail-in (o ile zostały opracowane, przy czym dotyczą one tylko jednego instrumentu przymusowej restrukturyzacji – umorzenia lub konwersji). Elementy te będą przedmiotem przeglądu i dostosowania w związku z wejściem w życie Wymogów EBA, tak aby w pełni pokrywały one poszczególne etapy procesu przymusowej restrukturyzacji i określały w szczególności m.in. wymagane wzory dokumentów, często zadawane pytania oraz narzędzia w tym zakresie.
Zapraszam do zapoznania się z prezentacją obrazującą porównanie Wytycznych EBA z Oczekiwaniami wobec Banków zdefiniowanymi przez SRB w 2020 roku.
