Jak mogą wyglądać regulacje dla sektora finansowego w 2023 roku?

Tegoroczny raport z cyklu Global Regulatory Outlook przedstawia 8 zagadnień, które uznano za kluczowe w otoczeniu regulacyjnym w 2023 roku. 

Geopolityka i fragmentacja przepisów  

Pomimo wielu uzasadnionych inicjatyw regulacyjnych mających na celu określenie jednolitych (globalnych) ram regulacyjnych (np. w obszarze zrównoważonego rozwoju czy cyberbezpieczeństwa), ze względu na sytuację geopolityczną i rosnące napięcia świat podchodzi do tych samych zagadnień na różne sposoby. Fragmentacja przepisów oznacza dla ponadnarodowych instytucji finansowych dodatkowe koszty i ryzyko operacyjne. Ryzyko geopolityczne i pogłębiające się „ulokalnienie” przepisów oznacza, że globalne instytucje coraz częściej mierzą się ze strategicznym wyzwaniem, w których jurysdykcjach będą obecne, a w których powinny wygaszać swoja działalność.  

Otoczenie makroekonomiczne i jego wpływ na klientów  

Pogarszająca się koniunktura gospodarcza na całym świecie zmusza organy regulacyjne do uważniejszego przyjrzenia się ochronie konsumenta na rynku finansowym. Oznacza to już nie tylko zapewnienie sprawiedliwego dostępu do produktów i usług finansowych poprzez zapewnienie zgodności, ale ocenę całościowego wpływu usług na klientów detalicznych, tj. na każdym etapie cyklu życia produktu i w każdym aspekcie, takim jak dopasowanie produktu do potrzeb klienta, uczciwa cena, wsparcie posprzedażowe czy doradztwo. Coraz częściej wskazuje się na potrzebę zapewnienia sprawiedliwego traktowania już nie tylko konsumentów, ale i przedsiębiorców z sektora SME. 

Aktywa cyfrowe  

Zamieszanie wokół cyfrowych aktywów i materializujące się ryzyka z nimi związane, czego spektakularnym wyrazem był upadek pod koniec 2022 r. jednej z najpopularniejszych giełd kryptowalut, wzmocniły potrzebę wprowadzenia nowych uregulowań w tym zakresie. Wiele krajów wprowadza przepisy dotyczące aktywów cyfrowych czy giełd obrotu kryptoaktywami. Organy regulacyjne zaczynają walczyć z fragmentacją przepisów w tym zakresie i arbitrażem regulacyjnym, aby zapewnić równe reguły gry i zwiększyć ochronę (niechronionych) uczestników rynku. Z drugiej strony widoczna jest presja na to, aby nie przeregulować rynku, co mogłoby znacząco przeciwdziałać rozwojowi innowacji na rynkach finansowych w dalszej przyszłości.  

Digitalizacja usług finansowych  

Innowacje technologiczne w dalszym ciągu rewolucjonizują sektor usług finansowych. Tempo i skala zmian technologicznych będzie rosnąć wraz z popularyzacją  sztucznej inteligencji, upowszechnieniem chmury i funkcjonowaniem nowych niebankowych uczestników rynku finansowego,  oferujących usługi zbliżone do bankowych, takie jak np. płatności. Ekspansja firm technologicznych w obszarze usług finansowych i powiązania FinTech-ów z sektorem finansowym generują nowe ryzyka, które wzmagają presję regulacyjną. Można oczekiwać, że takie obszary usług, jak np. płatności, będą podlegać dalszym zmianom i mogą być przedmiotem zakłóceń w przyszłości, a to mieć będzie wpływ na stabilność banków i całego sektora finansowego.

Środowisko, społeczeństwo i zarządzanie (ESG)  

Zrównoważony rozwój i realizacja celów środowiskowych w dalszym ciągu będzie ważnym uwarunkowaniem prowadzenia działalności bankowej. W obszarze regulacji w roku 2023 roku i kolejnych latach nacisk będzie położony na rozwiązania przeciwdziałające greenwashingowi, kontynuację ujawnień ESG oraz przeprowadzenie klimatycznych testów warunków skrajnych czy analiz scenariuszowych. Można oczekiwać wprowadzenia restrykcji w zakresie używania przez dostawców produktów finansowych nazw odnoszących się do zrównoważonego rozwoju, jak również wymogu weryfikacji jakości danych z obszaru ESG wykorzystywanych przez instytucje finansowe na potrzeby zarządzania ryzykiem i ujawnień. Pozycja front-runner’a w obszarze regulacji ESG w skali globalnej należeć będzie w dalszym ciągu do Unii Europejskiej. 

Przestępczość finansowa  

Wojna w Ukrainie i wprowadzone w jej efekcie pakiety sankcji stworzyły nowy impuls dla rozwoju przestępczości finansowej. Regulacje w tym zakresie idą w kierunku większej harmonizacji standardów, mającej na celu ujednolicenie podejść w wielu jurysdykcjach i równe egzekwowanie przepisów.  

Odporność operacyjna  

„Prowadzić organizację”, „zmieniać organizację”, „reagować na zakłócenia” to 3 kluczowe obszary prowadzenia działalności na rynku usług finansowych. Będący pod presją spadku efektywności sektor finansowy coraz bardziej polega na modelu outsourcowania procesów, a organy regulacyjne oczekują większej zdolności reagowania na pojawiające się w związku z tym zagrożenia. Z tego względu banki będą musiały w większym stopniu budować zwinność i zapewnić odporność operacyjną w środowisku rozwijającej się sieci dostawców zewnętrznych.  

Agenda ostrożnościowa 

Biorąc pod uwagę pogarszającą się koniunkturę gospodarczą na całym świecie, uwaga organów regulacyjnych ponownie będzie skupiać się na kondycji finansowej banków, a w efekcie na ich pozycji kapitałowej.  

Finalizacja reformy ostrożnościowej w wyniku spodziewanego wdrożenia wymogów Bazylei IV postawi sektor bankowy w obliczu większego zapotrzebowania na kapitał, chociaż skala wpływu na banki będzie zróżnicowana ze względu na ich specyfikę i profil ryzyka. Globalne banki będą musiały wziąć pod uwagę bieżące zmiany w różnych jurysdykcjach (następujące w różnych terminach) i oceniać ich wpływ na pozycję kapitałową.  

Podsumowanie

Global Financial Services Regulatory Outlook jest przekrojowym zbiorem przykładów kluczowych inicjatyw regulacyjnych z Europy, Stanów Zjednoczonych i Azji.  Podejmowane inicjatywy, z których wiele jest na etapie wdrożenia do lokalnych porządków prawnych, inne na etapie przygotowania czy konsultacji, wskazują z jednej strony na mnogość nowych obszarów, które podlegają uregulowaniu, z drugiej strony – fragmentację przepisów i wyzwania dla tych globalnych instytucji finansowych. Dla polskich banków to dobry drogowskaz, jakie obszary będą w przyszłości na agendzie regulacyjnej i jak transformować swoją działalność, aby odpowiedzialnie przeciwdziałać ryzykom, które materializują się w innych jurysdykcjach.