Wpływ COVID–19 na sektor elektroenergetyczny – czego powinniśmy się spodziewać?

COVID-19 jest wstrząsem dla światowej gospodarki 

• Gwałtowny spadek aktywności gospodarczej wpłynął na światowy łańcuch dostaw 
• Zmniejszony eksport do Chin, jednej z największych gospodarek świata (zmniejszony import przez podmioty chińskie) 
• Zmniejszone wydatki na turystykę oraz podróże biznesowe
• Zerwany, w wielu miejscach, globalny łańcuch dostaw (brak zapasów, ograniczenie produkcji, itp.) 
• Zmniejszony popyt na największych rynkach • Strach przed tym, co nieznane

I niestety nie ominie także sektora elektroenergetycznego

• Spadające zapotrzebowanie na energię, w tym energię elektryczną
• Wyższa zmienność cen, z powodu zwiększonej niepewności
• Ryzyko braku lub ograniczenia dostępności kluczowych pracowników
• Zakłócenia w łańcuchach dostaw, szczególnie w Chinach, które są światowym liderem w branży energii słonecznej oraz znaczącym graczem na rynku energii wiatrowej – zarówno jako producent jak i klient 
• Zakłócenia w przepływach pieniężnych, szczególnie w wybranych segmentach odbiorców, takich jak przemysł czy małe i średnie przedsiębiorstwa (i inne sektory, szczególnie dotknięte przez COVID–19)
• Wpływ na projekty strategiczne (inwestycje, fuzje i przejęcia, partnerstwo biznesowe w formie projektów joint venture)
• Spadek sprzedaży pojazdów elektrycznych (z powodu niższych cen ropy) 
• Wydaje się, że sektor elektroenergetyczny nie jest na pierwszej linii walki z COVID–19, natomiast należy się spodziewać, że zostanie dotknięty w drugiej fali, ze względu na wpływ COVID-19 na klientów lub dostawców sektora elektroenergetycznego  

Które obszary biznesowe są najbardziej zagrożone?

1. Model operacyjny 

• Powołaj zespół zarządzania kryzysowego i dostosuj model operacyjny 
• Przeanalizuj polityki i procedury kryzysowe 
• Przygotuj się na najgorszy scenariusz i przejmij kontrolę nad obecną sytuacją 
• Dostosuj system raportowania i KPI (stwórz kokpit kryzysowy, raportuj dziennie) 
• Skorzystaj z planowania scenariuszowego, w celu opracowania potencjalnych działań krótko, średnio i długoterminowych 
• Zaangażuj interesariuszy, zrozum ich priorytety

2. Ludzie 

• Skoncentruj się na pracownikach, stawiając na pierwszym miejscu ich zdrowie i bezpieczeństwo 
• Dostarcz odkażające i dezynfekujące środki higieny 
• Zabezpiecz obecność przeszkolonych ekspertów/ pracowników na wypadek wystąpienia zdarzeń nadzwyczajnych, np. w zakresie centrów dyspozytorskich w OSP/OSD czy osób odpowiedzialnych za infrastrukturę krytyczną 
• Zorganizuj pracę zdalną, przy równoczesnym zachowaniu szczególnej ostrożności w obszarze cyberbezpieczeństwa 
• Zorganizuj regularną i transparentną komunikację, wspierającą pracowników

3. Finanse 

• Zabezpiecz ciągłość biznesową 
• Skoncentruj się na gotówce, wypłacalność w czasach kryzysu jest kluczowa, dlatego przygotuj analizy scenariuszowe, przeprowadź „stres testy” w odniesieniu do krótkoi długoterminowego kapitału obrotowego oraz przepływów pieniężnych 
• Zabezpiecz płynność finansową i alokuj rezerwy gotówkowe 
• Utrzymuj bieżące relacje z instytucjami finansowymi (na wypadek wystąpienia negatywnego scenariusza)
• Dokonaj przeglądu budżetu i biznesplanów, wesprzyj funkcje kontrolingu i budżetowania w organizacj

4. Aktywa 

• Bądź przygotowany na działanie z ograniczoną liczbą pracowników, w szczególności w obszarze infrastruktury krytycznej 
• Przeanalizuj procesy i działania związane z utrzymaniem oraz obsługą aktywów, pod kątem tego, które z nich mogą być prowadzone cyfrowo (automatyzacja i digitalizacja mogą być kluczowe - nie tylko dla osób pracujących zdalnie, ale głównie dla utrzymania aktywów, co oznacza większe wykorzystanie Internetu rzeczy/ dronów / kamer / sensorów itp.) 
• Zapewnij części zamienne do infrastruktury krytycznej 
• Przeanalizuj listę krytycznych dostawców, przygotuj organizację na wypadek ich bankructwa lub problemów finansowych, zbadaj możliwości ich potencjalnego zastępstwa
• Dokonaj przeglądu zasad i procedur działu zamówień, zawrzyj potencjalne umowy ramowe, w razie potrzeby wzmocnij zespoły zamówień 
• Zdecyduj o priorytetach, przygotuj plan, który będzie obejmował powyższe kwestie

5. Klienci

• Przeanalizuj obecną bazę klientów 
• Przeanalizuj umowy z klientami 
• Na bieżąco monitoruj zmiany w sytuacji poszczególnych segmentów, analizuj ich pozycję finansową oraz weryfikuj ryzyko kredytowe 
• Analizuj sytuację finansową klientów i jej wpływ na własną sytuację finansową (przychody, kapitał obrotowy, przepływy pieniężne) 
• Chroń własną markę – szczególnie w erze fałszywych wiadomości („fake news”), przygotuj jasne i pozytywne komunikaty, przekazuj je za pośrednictwem dostępnych kanałów

6. Działalność handlowa 

• W związku ze spadkiem popytu na paliwa kopalniane (ropa, gaz, węgiel), należy spodziewać się ich niższych cen w perspektywie krótko- i prawdopodobnie średnioterminowej 
• Należy oczekiwać zwiększonej zmienności cen paliw kopalnianych („commodities”) ze względu na zwiększoną niepewność 
• Z uwagi na powyższe zmiany rynkowe, przeanalizuj strategię zaopatrzenia w paliwo, kontrakty długoterminowe i procedury zarządzania ryzykiem 
• Analizuj pozycję finansową oraz strategię zabezpieczeń swoich kontrahentów, ich strategia zabezpieczeń może mieć wpływ na ich dalszą działalność a zatem i na Twoją 
• Zabezpiecz swoją pozycję, bądź gotowy na okazje rynkowe

7. Inwestycje 

• Przeanalizuj portfel inwestycji oraz projektów strategicznych
• Przeprowadź testy na utratę wartości, aktualizuj je okresowo 
• Bądź gotowy do podjęcia trudnych decyzji w odniesieniu do projektów, które nie spełniają kryteriów finansowych w nowych okolicznościach 
• Analizuj łańcuch dostaw, zabezpiecz ciągłość prac kontrahentów i podwykonawców, bądź gotowy do szybkiego działania, szczególnie gdy zajdzie konieczność któregoś z elementów

8. Koszty stałe

• Energetyka jest sektorem kapitałochłonnym, ponad 80% kosztów dotyczy obszaru aktywów lub stanowi koszty stałe, zatem przygotuj wielowariantowy plan redukcji kosztów 
• Dokonaj analizy poszczególnych kategorii kosztów, bądź gotowy na podjęcie trudnych decyzji w przypadku zaistnienia negatywnego scenariusza rozwoju sytuacji
• Jednocześnie bądź przygotowany na zwiększenie niektórych pozycji kosztowych, np. w obszarach takich jak cyfryzacja lub cyberbezpieczeństwo. Szczególnie cyberbezpieczeństwo jest krytyczne, w czasie większego wykorzystania platform cyfrowych

9. Zagadnienia prawne i kwestie sporne 

• Przeanalizuj kluczowe umowy pod kątem ryzyk, potencjalnego działania siły wyższej, nowych wymogów prawa pracy czy np. ważności umów ubezpieczeniowych 
• Wiele krajów wprowadziło „stan wyjątkowy”, a tym samym ograniczenia i nowe wymogi regulacyjne, koniecznie monitoruj zmiany przepisów, związane z COVID-19 i ich wpływ na działalność biznesową

10. Szanse 

• Bądź gotowy na nowe okoliczności i szanse z nich wynikające (np. postęp w pracy zdalnej) 
• Krótkoterminowo wzmocnij własną pozycję finansową, natomiast przygotuj się na konsekwencje długoterminowe 
• Zweryfikuj strategię i upewnij się, że podejmowane obecnie działania służą budowaniu wartości interesariuszy w perspektywie długoterminowej 
• Aktualizując strategię, weź pod uwagę możliwość weryfikacji strategii energetycznej Komisji Europejskiej po kryzysie