Fundusze venture capital i aniołowie biznesu. Wady i zalety.

Fundusze venture capital – co to jest?

Fundusze venture capital, czyli kapitał wysokiego ryzyka, to model finansowania dobrze rokujących na przyszłość projektów z sektora MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw), mających formę spółek kapitałowych. Jest to forma finansowania o charakterze własnościowym. To oznacza, że inwestor staje się współwłaścicielem spółki, której udziela wsparcia. Ze względu na swoje możliwości budżetowe, venture capital może pozwolić sobie na wspieranie nawet bardzo ryzykownych inwestycji. Inwestor zyskuje dopiero wtedy, gdy firma podniesie swoją wartość. Fundusze venture capital doprowadziły do powstania takich firm jak Amazon czy Facebook.

Fundusze venture capital w Polsce

W Polsce rekordowy dla funduszy venture capital był rok 2021. Większość środków dostarczyły wówczas podmioty publiczne (np. PARP, Krajowy Fundusz Kapitałowy czy PFR Ventures). Coraz częściej jednak polskie fundusze pozyskiwały kapitał bezpośrednio z europejskich instytucji i od zagranicznych inwestorów prywatnych (przede wszystkim z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Czech). W roku 2022, już w pierwszym kwartale przez polski rynek venture capital przepłynęło 1,1 miliarda zł. Możemy więc mówić o ponad dwukrotnym wzroście względem pierwszego kwartału 2021 roku. Ostatnie trzy lata to czas, kiedy polski rynek venture capital mocno się rozwijał, a polskie firmy coraz sprawniej pozyskują kapitał, również od zagranicznych inwestorów.

Przykłady inwestycji venture capital (VC)

Dziś najbardziej znane fundusze inwestycyjne w Polsce, które regularnie inwestują w projekty obarczone wysokim ryzykiem, to:

• SpeedUp Venture Capital Group (znane inwestycje: Zencard, Legimi).
• Black Pearls Advisory S.A. (Tokeo, Tiketto, Quantum Lab).
• Experior Venture Fund (iTaxi, Fuero Games).

Venture capital – wady i zalety

Ta forma finansowania może przynieść młodej spółce wiele korzyści. Start-up zyskuje zarówno kapitał, jak i wsparcie merytoryczne z zakresu zarządzania, finansów i marketingu, a także pomoc w zakresie prawa i podatków. Firma otrzymuje kapitał na realizację projektu o podwyższonym ryzyku bez konieczności dostarczania dodatkowych zabezpieczeń. Dodatkowo otrzymuje też dostęp do kapitału intelektualnego (know how) zbudowanego w ramach całego portfolio inwestycji venture capital funduszu.

Dzięki temu organizacja może budować swój wizerunek w oczach klientów i kontrahentów. Niestety, wiąże się to z częściową utratą kontroli nad własnym projektem, ponieważ inwestor zyskuje prawo do decydowania o rozwoju spółki i partycypowania w przyszłych zyskach. Istnieje też ryzyko związane z wyceną udziałów lub akcji. Warto wziąć też pod uwagę, że czas pozyskania inwestora jest zwykle stosunkowo długi (średnio około roku).

Kto to jest anioł biznesu – definicja

Anioł biznesu to określenie prywatnego inwestora, który wspiera rozwój innych przedsiębiorców. Zwykle posiada on duże doświadczenie w prowadzeniu firmy i oprócz finansowania oferuje szeroką wiedzę merytoryczną, a także zapewnia rozległą sieć kontaktów biznesowych. W zamian otrzymuje udziały w młodej spółce z dużym potencjałem. Z takiego rodzaju wsparcia korzystały takie firmy jak Starbucks czy Dell. Co ciekawe, aniołowie biznesu bardzo często chcą pozostać anonimowi. W przeciwieństwie do inwestorów venture capital, aniołowie biznesu nie są firmami, tylko osobami prywatnymi. Takie osoby poszukują organizacji z pomysłem, które w przyszłości przyniosą im zwielokrotniony zwrot z inwestycji.

Co to jest sieć aniołów biznesu?

Sieć aniołów biznesu to grono osób prywatnych, które chętnie inwestują swój kapitał w innowacyjne projekty we wczesnych fazach rozwoju. Bardzo często są to inwestorzy z dużym doświadczeniem, którzy utrzymują się głównie z pasywnych dochodów. Inwestują oni przede wszystkim w lokalne przedsięwzięcia i utrzymują regularne kontakty zawodowe z osobami, które zarządzają projektami lub start-upami. Nie szukają jednak początkujących spółek indywidualnie. Zamiast tego zrzeszają się w tzw. sieci aniołów biznesu, dzięki czemu łatwiej jest im zachować anonimowość, a jednocześnie sprawnie dokonywać selekcji projektów. W Polsce znaną siecią aniołów biznesu jest np. Lewiatan Business Angels.

Aniołowie biznesu w Polsce – jak szukać?

W Polsce większość aniołów biznesów działa w ramach organizacji pośredniczących w kontaktach pomiędzy inwestorami a podmiotami szukającymi wsparcia. W Polsce takie grupy to wspomniana wcześniej Lewiatan Business Angels, a także PoIBAN Business Angels Group czy Sieć Aniołów Biznesu Amber. Nawiązanie z nimi kontaktu nie jest trudne, najczęściej wystarczy wysłać formularz zgłoszeniowy poprzez stronę internetową. Start-upy często przechodzą przez tzw. akcelerator lub inkubator wspierający rozwój innowacyjnych projektów.

Aniołowie biznesu – przykłady wsparcia

Przykładów aniołów biznesu w Polsce i za granicą jest wiele. Najbardziej znane projekty dla rozwoju gospodarki światowej, które wspierane były funduszami aniołów biznesu, były Ford, Yahoo czy Skype, a także Apple, Google czy Dell. W Polsce w ostatnich latach dużym echem odbiły się „anielskie” inwestycje w takie start-upy jak:

• Jutro Medical o wartości 27 mln złotych.
• Ramp Network o wartości 220 mln złotych. 
• Opontia o wartości 42 milionów dolarów.

Anioł biznesu – wady i zalety

Jeśli chodzi o pozyskiwanie kapitału od aniołów biznesu, korzyści jest też sporo. Pierwszą jest oczywiście możliwość pozyskania środków na realizację zaplanowanych działań. Tu również mentor udziela merytorycznego wsparcia, opierając się na własnym doświadczeniu i know-how. Finansowana spółka otrzymuje też dostęp do rozbudowanej sieci aniołów biznesowych, która może okazać się nieoceniona na dalszych etapach rozwoju. Szczególnie jeśli inwestor jest osobą publiczną i nie decyduje się na zachowanie anonimowości, może to być najlepsza możliwa promocja dla start-upu na wczesnym etapie rozwoju.

Z drugiej strony, podobnie jak w przypadku venture capital, start-up musi zagwarantować inwestorowi określone udziały w zysku. Przez to traci częściowo kontrolę nad swoim projektem. Ponadto, aniołowie biznesu często oczekują szybkiego i dużego wzrostu oraz błyskawicznego osiągnięcia rentowności. Wreszcie, nie jest łatwo pozyskać tego rodzaju inwestora.