Zatory płatnicze psują gospodarkę

Jedna firma, która nie płaci w terminie swoim kontrahentom sprawia, że powstaje efekt domina czy też kuli śnieżnej i cały szereg firm zaczyna zalegać z płatnościami swoim dostawcom. Doprowadza to do osłabienia pozycji rynkowej, zadłużania się a nawet upadłości słabszych podmiotów. 

Nieterminowe płatności lub długie terminy zapłaty szkodzą firmom. Wpływają negatywnie na ich płynność finansową, zwiększają koszty prowadzenia działalności, są de facto wymuszoną formą kredytowania jednego podmiotu przez drugi. Przedsiębiorcy nie mogący się doczekać zapłaty za swoje towary i usługi, są zmuszeni ograniczać inwestycje lub podwyższać ceny. Wpływa to negatywnie na ich pozycję rynkową i konkurencyjność. W rezultacie, firmy będące ofiarami zatorów płatniczych często upadają, a ich pracownicy tracą zajęcie. Zatory płatnicze spowalniają tempo wzrostu gospodarczego całej gospodarki. [1]

W Polsce problem z przeterminowanymi płatnościami deklaruje między 80 a 90% firm. Poszkodowani są najczęściej mikro, mali i średni przedsiębiorcy. Duże podmioty rynkowe narzucają im wydłużone terminy płatności albo po prostu nie płacą w terminie.   

Przeciwdziałaniu takim praktykom służą rozwiązania prawne przewidujące karanie podmiotów dopuszczających się poważnych opóźnień w płatnościach kontrahentom. Egzekucja przepisów należy do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który prowadzi postępowania oraz nakłada kary administracyjne na podmioty odpowiedzialne za zatory. Wysokość tych kar obliczana jest według specjalnego wzoru. Prezes ma też możliwość stosowania wystąpień miękkich mających na celu nakłonienie podmiotu do uregulowania należności bez wszczynania postępowania. [2]

Znowelizowane w 2022 roku prawo przeciwko zatorom płatniczym definiuje, że opóźnienie świadczeń pieniężnych występuje w przypadku, gdy przez trzy kolejne miesiące suma wymagalnych płatności oraz przekazanych po terminie przez dany podmiot wynosi co najmniej dwa miliony złotych. Dotyczy to postępowań wszczętych od 2022 roku. Wcześniej suma ta wynosiła pięć milionów złotych. [3]