- Wprowadzona ma być również zasada „Switch-Over Rule”, która jest równoważna zasadzie IIR i pozwala na zastosowanie metody odliczenia (ang. credit) zamiast zwolnienia (ang. exemption) w przypadku zagranicznego oddziału przedsiębiorstwa;
- Zgodzono się także na możliwość zastosowania klauzuli wyłączenia ze względu na treść ekonomiczną (ang. substance carve-out). Klauzula ta pozwala na zwolnienie dochodu opodatkowanego efektywną stawką podatku niższą niż 15% z zakresu obowiązywania systemu minimalnego opodatkowania ze względu na posiadaną w danej jurysdykcji treść ekonomiczną (ang. economic substance). Na potrzeby obliczenia części dochodu, która może być objęta klauzulą substance carve-out uzgodniono formułę, biorącą pod uwagę wartość aktywów trwałych (ang. tangible assets) oraz wysokości wynagrodzeń (ang. payroll).
Implementacja zmian uzgodnionych na forum OECD
Po uzyskaniu politycznej akceptacji dla założeń tzw. podatku minimalnego, rozpoczęty został proces implementacji uzgodnionych zmian. Wprowadzenie zasady STTR wymaga zmiany obecnych traktatów, która ma być dokonana w wyniku wielostronnej konwencji (ang. multilateral instrument). Według deklaracji złożonej przez jurysdykcje biorące udział w negocjacjach BEPS 2.0, treść konwencji ma być wypracowana do połowy 2022 r.
Wprowadzenie zasad GloBE (IIR oraz UTPR) wymaga zmiany porządków wewnętrznych poszczególnych jurysdykcji. Spójną implementację przepisów technicznych ma wspomóc opublikowanie przez OECD modelowych przepisów (ang. Model Rules), które państwa będą mogły wdrożyć w swoich systemach. Publikacja modelowych przepisów przez OECD oczekiwana jest po spotkaniu Inclusive Framework jeszcze w grudniu 2021 r.
W przypadku państw członkowskich Unii Europejskiej, implementacja reform uzgodnionych na forum OECD w zakresie GloBE ma odbyć się w wyniku przyjęcia dyrektywy. Opublikowanie projektu dyrektywy planowane jest na 22 grudnia 2021 r. Dyrektywa ma zacząć obowiązywać w pierwszej części 2022 r. z obowiązkiem transpozycji przepisów dyrektywy w państwach członkowskich od 1 stycznia 2023 r. Wobec tego, uzgodnione przepisy dotyczące podatku minimalnego mogą mieć zastosowanie na terytorium Unii Europejskiej od roku podatkowego rozpoczynającego się w 2023 r.
Powiązane działania na forum Unii Europejskiej
W ramach Unii Europejskiej, prowadzone są również dodatkowe prace, mające na celu umożliwienie państwom członkowskim osiągnięcie poziomu minimalnego opodatkowania w efektywnej wysokości 15% przy jednoczesnym zachowaniu równowagi konkurencyjnej pomiędzy podmiotami z Unii Europejskiej oraz spoza Unii Europejskiej. W tym kontekście, kluczowe znaczenie mają następujące inicjatywy:
- Publikacja raportów krajowych (ang. public country-by-country reporting): 1 grudnia 2021 r. został opublikowany tekst dyrektywy dotyczącej obowiązku publikacji raportów krajowych, obejmującego podmioty z międzynarodowych grup prowadzące działalność w państwach członkowskich. Dyrektywa otrzyma moc prawną 21 grudnia 2021 r. Termin transpozycji przepisów dyrektywy w państwach członkowskich przewidziany jest na 22 czerwca 2022 r. Pierwszym rokiem, który ma być objęty obowiązkiem publikacji jest rok rozpoczynający się 1 stycznia 2025 r. a kończący 31 grudnia 2025 r. Dane odnośnie do tego roku mają być przygotowane w roku następnym i opublikowane do dnia 31 grudnia 2026 r. Możliwe jest jednak wcześniejsze rozpoczęcie obowiązywania tego reżimu;
- Obowiązek posiadania odpowiedniej treści ekonomicznej oraz publikacji efektywnej stawki podatkowej: Trwają również prace nad projektami dyrektyw, dotyczącymi posiadania odpowiedniej treści ekonomicznej przez podmioty prowadzące działalność na terytorium Unii Europejskiej (tzw. dyrektywa ATAD3/Unshell) oraz obowiązku publikacji efektywnej stawki podatkowej. Publikacja projektów dyrektyw w tym zakresie obecnie oczekiwana jest w 2022 r.;
- Wprowadzenie zmian do Kodeksu Postępowania (EU Code of Conduct) oraz szersze korzystanie przez Komisję Europejską z narzędzi umożliwiających walkę z reżimami, które uważane są za szkodliwe z punktu widzenia konkurencji podatkowej. Oczekiwane jest wprowadzenie zmian do Kodeksu Postępowania w zakresie wspomagającym państwa członkowskie w możliwości osiągnięcia poziomu minimalnego opodatkowania na efektywnym poziomie 15%. Planowane jest również szersze użycie przez Komisję Europejską dostępnych narzędzi, w tym w zakresie dozwolonej pomocy państwa (ang. State aid). Działania te, w szczególności odnośnie do Kodeksu Postępowania, mają mieć charakter ekstra-terytorialny (ang. extraterritorial effect), aby osiągnąć cel utrzymania równowagi konkurencyjnej pomiędzy podmiotami z Unii Europejskiej oraz spoza Unii Europejskiej.
Obecne rekomendacje
Wprowadzenie zasad dotyczących podatku minimalnego oraz powiązanych inicjatyw będzie miało znaczący wpływ na funkcjonowanie międzynarodowego systemu podatkowego. Może doprowadzić do podwyższenia efektywnej stawki podatkowej międzynarodowych grup oraz zwiększonej ilości kontroli oraz sporów podatkowych. W zakresie dotyczącym publikacji danych podatkowych, kluczowe znaczenie mogą mieć również kwestie związane z reputacją przedsiębiorstwa, w tym dotyczące relacji z klientami oraz kontrahentami.
Wskazane jest więc nie tylko bieżące monitorowanie projektów legislacyjnych, ale również dokonanie wczesnej analizy obecnych sposobów funkcjonowania międzynarodowych grup kapitałowych w celu rozważenia przeprowadzenia odpowiednich działań dostosowawczych przed wprowadzeniem przepisów technicznych w życie. W tym kontekście, należy podkreślić, iż w ramach systemu podatku minimalnego, przewidziano możliwość uzyskania zwolnienia odnośnie do dochodu, korzystającego z ulg i zachęt, jeśli dochód ten został uzyskany przy wykorzystaniu odpowiedniej treści ekonomicznej (ang. substance carve-out). W polskim systemie podatkowym istnieją atrakcyjne ulgi i zachęty, których beneficjenci mogą mieć możliwość skorzystania z klauzuli substance carve-out. Wśród nich znajdują się zwolnienia strefowe, system IP Box oraz ulga badawczo-rozwojowa. W związku z tym, istotne jest przeprowadzenie analizy, w jakim stopniu skorzystanie z tych elementów polskiego systemu podatkowego może pomóc w zachowaniu poziomu opodatkowania umożliwiającego skuteczną rywalizację z podmiotami konkurencyjnymi na rynku międzynarodowym.