Od 31 sierpnia 2023 r. użytkownicy wieczyści niektórych zabudowanych nieruchomości będą mogli żądać sprzedaży tych gruntów na ich rzecz.
Takie uprawnienie przyznaje wchodząca w życie ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023 poz. 1463).
Zmiany w dotychczasowych przepisach
Już od dłuższego czasu istnieją w ustawie o gospodarce nieruchomościami przepisy dotyczące sprzedaży nieruchomości jej użytkownikowi wieczystemu. Możliwość nabycia gruntu zależy w nich jednak od woli właściciela, który nie ma obowiązku dokonania sprzedaży.
Zgodnie z nowymi przepisami, sprzedaż nieruchomości użytkownikowi wieczystemu nie będzie mogła nastąpić przed upływem 10 lat od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Zasady przeznaczania nieruchomości do sprzedaży na rzecz ich użytkowników wieczystych, ustalą wojewoda (dla gruntów należących do Skarbu Państwa) albo odpowiednia rada albo sejmik (w przypadku gruntów jednostek samorządu terytorialnego). Organy będą się kierować m.in. potrzebami społeczności lokalnej, interesem publicznym czy ładem przestrzennym.
Cenę nieruchomości gruntowej niewykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, ustalać się będzie jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości tej nieruchomości gruntowej na dzień umowy sprzedaży.
Cena nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, będzie natomiast nie niższa niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej oraz wartości tej nieruchomości określonej na dzień umowy sprzedaży, ale nie wyższa niż wartość tej nieruchomości gruntowej na dzień umowy sprzedaży.
W przypadku rozłożenia na raty niespłaconej części ceny nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, ta część ceny podlegać będzie oprocentowaniu według stopy referencyjnej ustalonej w komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych.
Prawo żądania sprzedaży nieruchomości
Na mocy nowych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, użytkownik wieczysty otrzymuje prawo żądania sprzedaży na jego rzecz nieruchomości, którą otrzymał w użytkowanie wieczyste.