road

Szansa użytkowników wieczystych na wykup nieruchomości

Od 31 sierpnia 2023 r. użytkownicy wieczyści niektórych zabudowanych nieruchomości będą mogli żądać sprzedaży tych gruntów na ich rzecz.

Takie uprawnienie przyznaje wchodząca w życie ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023 poz. 1463).

Zmiany w dotychczasowych przepisach

Już od dłuższego czasu istnieją w ustawie o gospodarce nieruchomościami przepisy dotyczące sprzedaży nieruchomości jej użytkownikowi wieczystemu. Możliwość nabycia gruntu zależy w nich jednak od woli właściciela, który nie ma obowiązku dokonania sprzedaży.

Zgodnie z nowymi przepisami, sprzedaż nieruchomości użytkownikowi wieczystemu nie będzie mogła nastąpić przed upływem 10 lat od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Zasady przeznaczania nieruchomości do sprzedaży na rzecz ich użytkowników wieczystych, ustalą wojewoda (dla gruntów należących do Skarbu Państwa) albo odpowiednia rada albo sejmik (w przypadku gruntów jednostek samorządu terytorialnego). Organy będą się kierować m.in. potrzebami społeczności lokalnej, interesem publicznym czy ładem przestrzennym.

Cenę nieruchomości gruntowej niewykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej,  ustalać się będzie jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości tej nieruchomości gruntowej na dzień umowy sprzedaży.

Cena nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, będzie natomiast nie niższa niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej oraz wartości tej nieruchomości określonej na dzień umowy sprzedaży, ale nie wyższa niż wartość tej nieruchomości gruntowej na dzień umowy sprzedaży.

W przypadku rozłożenia na raty niespłaconej części ceny nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, ta część ceny podlegać będzie oprocentowaniu według stopy referencyjnej ustalonej w komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych.

Prawo żądania sprzedaży nieruchomości

Na mocy nowych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, użytkownik wieczysty otrzymuje prawo żądania sprzedaży na jego rzecz nieruchomości, którą otrzymał w użytkowanie wieczyste.




Z żądaniem będzie można wystąpić przez 12 miesięcy od wejścia w życie nowelizacji, czyli do 31 sierpnia 2024 r. Później właściciel gruntu będzie mógł, według własnego uznania, odmówić sprzedaży.




Żądanie sprzedaży nie przysługuje:

  1. jeśli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po 31 grudnia 1997r.;
  2. jeśli użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie (lub w decyzji) o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste;
  3. w odniesieniu do gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich;
  4. jeśli grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego;
  5. w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej.

Przyznane użytkownikom wieczystym uprawnienie nie dotyczy także nieruchomości w zasobie Agencji Mienia Wojskowego. Ponadto, umowa sprzedaży nie zostanie zawarta, jeśli toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Szczegóły sprzedaży powinny zostać określone w uchwale odpowiedniej lokalnej rady lub sejmiku.

Cena nieruchomości

Cena nieruchomości Skarbu Państwa będzie następująca:

  • w przypadku jednorazowej zapłaty ceny – będzie to dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży;
  • w przypadku rozłożenia ceny na raty – będzie to dwudziestopięciokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży.

Cena za nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego ustalana będzie w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień umowy sprzedaży, ale nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.

W zakresie ustalenia wartości rynkowej nieruchomości, co do zasady zostanie ona ustalona na dzień zawarcia umowy sprzedaży na podstawie stosownej wyceny, chyba że została ustalona na potrzeby opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za okres 31 sierpnia 2022 - 31 sierpnia 2023 roku.

Jeżeli w dniu wystąpienia z żądaniem sprzedaży nie obowiązywała opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego albo toczy się postępowanie w sprawie aktualizacji jej stawki procentowej, przyjmuje się stawkę procentową określoną w ustawie o gospodarce nieruchomościami dla danego sposobu korzystania z nieruchomości gruntowej. 


Podsumowanie

Wprowadzone przez Ustawodawcę rozwiązania umożliwiają kolejnej grupie użytkowników wieczystych zastąpienie posiadanego prawa użytkowania wieczystego prawem własności, przy czym może do tego dojść wyłącznie z inicjatywy użytkownika wieczystego i na jego koszt. Na ten moment, przepisy określają tylko dwunastomiesięczny termin na zgłoszenie roszczenia. Nie wskazują, w jakim terminie powinna zostać zawarta umowa sprzedaży, w jaki sposób żądanie sprzedaży powinno być zgłoszone, ani jakie dokumenty należy do niego załączyć. Stąd, warto zasięgnąć informacji na ten temat w lokalnych organach administracji. Czas pokaże, czy ta możliwość uzyskania własności nieruchomości będzie cieszyć się popularnością wśród użytkowników wieczystych oraz jak organy będą radzić sobie z zawieraniem umów sprzedaży.



Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autorzy

Polecane artykuły

Jak sprawdzić wypłacalność firmy? Kalkulator Wypłacalności

Zdajemy sobie sprawę, że identyfikowanie problemów finansowych nie zawsze jest łatwym zadaniem. Dlatego przygotowaliśmy Kalkulator Wypłacalności – narzędzie, które ułatwia monitorowanie płynności oraz wypłacalności przedsiębiorcy.

Fundacja Rodzinna – wszystko o nowej instytucji w polskim prawie. Jakie zmiany w prawie wprowadzają fundacje rodzinne?

Jakie zmiany wprowadzają w polskim prawie fundacje rodzinne? Celem wprowadzenia nowej instytucji jest przede wszystkim wsparcie rodzinnych przedsiębiorstw i ich właścicieli w międzypokoleniowym zarządzaniu majątkiem. Co to jest fundacja rodzinna i jaki jest jej statut? Więcej informacji w artykule, którego tematem są fundacje rodzinne.