Niewypłacalność firm w Polsce. Analiza rekordowego 2023 r. i wskazówki na rok 2024

Niewypłacalność firm w Polsce. Analiza rekordowego roku 2023 i wskazówki na rok 2024


Niewypłacalność przedsiębiorstw jest jednym z najpoważniejszych wyzwań, z jakimi może zmierzyć się gospodarka każdego kraju. W Polsce, podobnie jak w innych państwach, problem ten dotyka zarówno małe, jak i duże podmioty gospodarcze, prowadząc do szeregu negatywnych konsekwencji zarówno dla samych firm, ich pracowników, jak i dla całego otoczenia biznesowego. 

Sytuacja polskich przedsiębiorców w 2023 r.

W dobie rekordowej inflacji, niewypłacalność firm i upadłość konsumencka stanowią duże wyzwanie dla całej gospodarki. Jak pokazują dane, rok 2023 okazał się trudny dla polskiej gospodarki. Inflacja w 2023 r., chociaż spadała, utrzymywała się cały czas na wysokim poziomie powyżej 10 proc. (według danych GUS było to dokładnie 11,4 proc.). Rok 2023 był rekordowy pod względem liczby upadłości i niewypłacalności firm. Za cały 2023 r. ogłoszono 4701 upadłości bądź restrukturyzacji. Z tego największą część stanowiły tzw. postępowania o zatwierdzenie układu, najprostsze do przeprowadzenia, odformalizowane, gdzie zaangażowanie sądu jest najmniejsze.

Problemy z niewypłacalnością mogą wynikać z różnych czynników. Jednym z nich jest dynamicznie zmieniające się otoczenie rynkowe, które stanowi źródło obaw przedsiębiorców o to, co przyniesie rok 2024. Warto podkreślić, że problemy finansowe przedsiębiorstw często nie ograniczają się jedynie do płaszczyzny krajowej, lecz obejmują również aspekt międzynarodowy. W tym kontekście regulacje restrukturyzacyjne w poszczególnych krajach mogą odgrywać istotną rolę, zwłaszcza w przypadku firm działających globalnie, które nawiązują relacje z kontrahentami z różnych państw. 

Konsekwencje niewypłacalności firm są rozległe. Po pierwsze, dotykają one samo przedsiębiorstwo, które może zostać zmuszone do restrukturyzacji lub likwidacji. Pracownicy takich firm mogą stracić zatrudnienie, co wpływa na wzrost bezrobocia i obniżenie standardów życiowych. Niewypłacalność wpływa również na łańcuch dostaw, gdyż wierzyciele i kontrahenci mogą nie otrzymać należności, co może prowadzić do efektu domina i dalszych upadłości.

Więcej o konieczności monitorowania bieżących przepływów pieniężnych i kontrolowania poziomu zadłużenia i wartości aktywów można przeczytać w artykule pt. „Jak sprawdzić wypłacalność firmy? Kalkulator Wypłacalności”.

Kalkulator wypłacalności

ułatwia monitorowanie płynności oraz wypłacalności przedsiębiorcy

Dyrektywa Drugiej Szansy w 2024 r. – co warto wiedzieć?

Dyrektywa Drugiej Szansy, która została przyjęta w 2019 r. przez Parlament Europejski, jest ważnym krokiem na rzecz wzmocnienia ram restrukturyzacji dla przedsiębiorstw. Podstawowym celem regulacji unijnej jest ułatwienie procesu restrukturyzacji przedsiębiorstw i zmniejszenie liczby upadłości poprzez wprowadzenie nowych zasad i narzędzi, w tym mechanizmów wczesnego ostrzegania (early warning).

Zgodnie z informacjami opublikowanymi w wykazie prac programowych i legislacyjnych Rady Ministrów rząd planuje rozpatrzenie projektu zmian w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne (numer w wykazie: UC 43) w trzecim kwartale 2024 r. Projekt ten ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego przepisów zawartych w unijnej dyrektywie.

Przełomowe zmiany w procesie restrukturyzacji po implementacji dyrektywy

Trwające prace legislacyjne, mające na celu dostosowanie polskich regulacji prawnych do wymogów UE, przyniosą istotne zmiany dla przedsiębiorców zagrożonych upadłością. 

Czego przedsiębiorcy mogą się spodziewać po transpozycji Dyrektywy Drugiej Szansy?

Nowelizacja ustawy – Prawo restrukturyzacyjne przyniesie ze sobą kilka znaczących modyfikacji. Przewidujemy, że zmiany mogą obejmować między innymi:

  1. Wprowadzenie instytucji testu zaspokojenia: Test zaspokojenia umożliwi wierzycielom lepsze ocenienie, czy warunki restrukturyzacji są dla nich korzystniejsze niż ewentualna likwidacja majątku dłużnika w przypadku upadłości. Test ten będzie porównywał procent odzysku wierzyciela w restrukturyzacji z tym, co mógłby uzyskać w scenariuszu upadłościowym.
  2. Wzmocnienie pozycji wierzycieli zabezpieczonych: Zmiany dotkną również wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo, których pozycja była przedmiotem licznych dyskusji od wprowadzenia ustawy – Prawo restrukturyzacyjne w 2016 r. W myśl dyrektywy wszyscy wierzyciele zabezpieczeni mają uczestniczyć w układzie, niezależnie od poziomu zaspokojenia ich wierzytelności.
  3.  Cross-class : Wprowadzenie zasady cross-class pozwoli na przyjęcie układu nawet w przypadku sprzeciwu większości wierzycieli, o ile proponowane warunki restrukturyzacji nie naruszają ich interesów.
  4. Ograniczenie ochrony przed egzekucją: Dyrektywa przewiduje również ograniczenie okresu ochrony dłużnika przed egzekucją do maksymalnie czterech miesięcy, z możliwością przedłużenia do roku w wyjątkowych przypadkach. Zmiana ta ma na celu zapobieganie nadużyciom i zbyt długiemu odkładaniu w czasie procesu egzekucyjnego.
  5. Ułatwienia dla mikroprzedsiębiorców: Wprowadzone zostaną również ułatwienia dla mikroprzedsiębiorców, które pozwolą im na sprawniejsze i tańsze otwieranie postępowań restrukturyzacyjnych.
  6. Mniej formalności: Plan restrukturyzacyjny dla mikroprzedsiębiorców będzie miał mniej obowiązkowych elementów, a test zaspokojenia nie będzie dla tej grupy obligatoryjny.

Podsumowanie

Rok 2023 przyniósł rekordową liczbę niewypłacalności firm w Polsce, co stanowi znaczące wyzwanie dla gospodarki i wymaga skutecznych strategii zarządzania ryzykiem. W kontekście rosnącej liczby postępowań upadłościowych, restrukturyzacyjnych wielu przedsiębiorców oczekuje zmian w Prawie restrukturyzacyjnym. Już w 2024 r. polski ustawodawca zamierza wdrożyć rozwiązania wynikające z implementacji Dyrektywy Drugiej Szansy. W ten sposób proces restrukturyzacji ma zostać uproszczony, a sama liczba upadłości zmniejszona. Nowe regulacje mają przyczynić się także do większej efektywności procesów restrukturyzacyjnych i lepszego zabezpieczenia interesów zarówno dłużników, jak i wierzycieli.

 

Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Polecane artykuły

Prawo holdingowe a upadłość i restrukturyzacja

Zapraszamy na kolejny artykuł z cyklu: Prawo holdingowe z trzech perspektyw - prawo, podatki, transakcje. Tym razem poruszamy temat łączący prawo holdingowe i restrukturyzacje. Niekorzystna sytuacja gospodarcza powoduje bowiem, że coraz więcej przedsiębiorców może być zmuszonych do rozpoczęcia restrukturyzacji lub nawet ogłoszenia upadłości. Dotyczyć to może również tych podmiotów, które korzystając z nowych regulacji prawa holdingowego zarejestrowały się jako grupy spółek.

Jak sprawdzić wypłacalność firmy? Kalkulator Wypłacalności

Zdajemy sobie sprawę, że identyfikowanie problemów finansowych nie zawsze jest łatwym zadaniem. Dlatego przygotowaliśmy Kalkulator Wypłacalności – narzędzie, które ułatwia monitorowanie płynności oraz wypłacalności przedsiębiorcy.