Weg met de extreme focus op risico’s in de financiële sector

Dat is geen reden voor pessimisme of cynisme, ook al is met klimaatverandering decennialang niets gedaan. Stukken die ik begin deze eeuw schreef voor de Raad voor de Jaarverslaggeving behandelen precies de onderwerpen die ik nu terugzie in de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Niettemin is Nederland al jaren koploper op het gebied van duurzaamheid en onze financiële sector loopt wat dat betreft keurig in de pas. Het valt de sector bijvoorbeeld te prijzen dat de relevantie van een belangrijke nieuwe gedragsregel, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), direct is erkend. Helaas is onder invloed van met name Frankrijk die weerstand bood – later gevolgd door Spanje en Italië – de rol van de financiële sector rond deze CSDDD gemarginaliseerd.

Met de komst van onder andere de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) en de CSRD is het onderdeel governance eindelijk goed in wetgeving verankerd. Want het gaat natuurlijk om the tone at the top, om de mindset van bestuurders en commissarissen. Hoewel al twintig jaar van ondernemingen wordt gevraagd om in hun bestuursverslag iets te zeggen over de niet-financiële aspecten van de bedrijfsvoering, was hun focus in het verleden behoorlijk biased. Toch geloof ik sterk in verandering van die mindset. In de remuneratieparagraaf in jaarverslagen van financiële instellingen zien we duurzaamheid bijvoorbeeld steeds meer inbedding krijgen. Dat is een hoopvol gegeven.

Desondanks ligt er nog genoeg werk voor de financiële sector. Wat mij betreft mag de extreme focus op risicomanagement plaatsmaken voor een meer proactieve, op innovatie gerichte houding. De sector is traditiegetrouw sterk in scenario-analyses. Niet alleen rond de eigen portfolio’s, maar ook voor andere sectoren. Zo kunnen instellingen kansen en risico’s voor de lange termijn heel nauwkeurig in kaart brengen en met de buitenwereld delen. Bij voorkeur in een overzichtelijk format, zeg ik er meteen bij. De financiële sector is van oudsher geneigd de verslaggeving zo omvangrijk te maken dat gebruikers door de bomen het bos niet meer zien. Het good old waardecreatiemodel van Integrated Reporting is een uitstekend hulpmiddel om helder en compact weer te geven welke activiteiten voor welke stakeholders op touw zijn gezet. ‘Less is more’, maar tegelijk ook ‘What gets measured gets managed’. Combineer dat met een duidelijke focus, een langetermijnvisie en een heleboel ambitie. Dan heb ik er wel vertrouwen in.

*Nancy Kamp-Roelands is hoogleraar Niet-Financiële Informatie, Integrated Reporting en Assurance aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.