Waarom jong talent niet meer naar de top rent

“Jongeren willen een luisterend en coachend oor,” stellen Nuray Yildiz (NBA Young Profs), Katinka Jongkind (ING) en Dirk Stroes (EY).

In het kort

• De organisatiecultuur in de accountancy, consultancy en advocatuur verandert.
• En dat is maar goed ook. Want jong talent staart zich niet meer blind op loopbaanperspectieven, maar wil vooral ruimte om zijn eigen wensen in te vullen, blijkt uit onze round table.
• Op hun wensenlijstje staan onder andere: een betere balans tussen werk en privé, meer variatie in de werkzaamheden en meer autonomie.

Ooit wilden jonge accountants, consultants en advocaten maar één ding. Partner worden. Nu hebben ze heel andere wensen en dat levert werkgevers nieuwe uitdagingen op. Een gesprek onder leiding van Jeroen van der Kroft van EY met Nuray Yildiz (bestuurslid NBA Young Profs), Katinka Jongkind (sectoreconoom Services bij ING) en Dirk Stroes (partner bij EY) over een van de belangrijkste vragen van nu: hoe boei en bind je de jonge generatie?

Jong talent heeft andere wensen en verwachtingen dan de oudere generatie. In sectoren waar medewerkers kunnen opklimmen tot partner, zoals de accountancy, consultancy en de advocatuur, is dat heel duidelijk te zien. Het Financieele Dagblad wierp deze zomer dan ook de vraag op of het partnermodel niet aan herziening toe is. Want wie wil er tegenwoordig nog partner worden? Moet het model inderdaad op de schop?

Jongkind: “We moeten het breder zien en ons afvragen wat de nieuwe generatie precies wil. Uit ons onderzoek blijkt dat jong talent in deze sectoren hecht aan flexibiliteit in hun werk, dat ze hybride werkvormen willen, maar ook autonomie. Kortom, ze willen hun baan aanpassen aan hun leven en niet andersom. Specifiek voor de accountancy geldt dat kantoren die wens serieus moeten nemen, aangezien het in de huidige, structureel krappe arbeidsmarkt steeds lastiger is om jonge accountants aan te trekken.”

Yildiz: “Herkenbare wensen, die wij vanuit de Young Profs bij de NBA ook voortdurend tegenkomen. Met nog een toevoeging: jong talent wil niet alleen groeien, maar ook nog eens razendsnel groeien.”

Stroes: “Ga er maar aan staan. Stevige verwachtingen, die overigens veel breder spelen dan alleen in de accountancy. Het geldt eigenlijk voor alle sectoren. Het is een generatievraagstuk.”

Specifiek voor de accountancy geldt wel dat er decennialang een cultuur was van ‘up-or-out’ en dat de work-life balance nogal eens naar de verkeerde kant doorsloeg. Tijdens de coronapandemie gingen mensen zich bovendien meer bezinnen op hun leven, en mede daardoor kunnen de kantoren nu nog moeilijker mensen vinden en tevreden stellen. Is het tijd voor verandering om de slag om het talent aan te kunnen?

Jongkind: “Wat mij opvalt: veel kantoren zeggen dat ze zich onderscheiden van de concurrentie door een breed palet aan arbeidsvoorwaarden te bieden. Maar in de praktijk blijkt dat vooralsnog niet zo onderscheidend te zijn. Er is dan ook nog veel werk te doen op het vlak van employer branding. Dit kan onder meer door een betere balans tussen werk en privé, meer variatie in de werkzaamheden en meer autonomie te bieden. En specifiek voor de jonge generatie: die heeft behoefte aan een goed luisterend en coachend oor. Dat is een belangrijke wens waar werkgevers zich mee kunnen onderscheiden.” 

Yildiz: “Er is ook echt wel een verandering gaande, in positieve zin. Een jaar of vijf geleden was dat luisterend oor er veel minder dan nu. Van jongeren horen we dat partners meer betrokken zijn bij opdrachten, ook zijn de drempels om hen te benaderen lager. We zien ook hoe serieus het management van de accountantskantoren omgaat met de uitkomsten van enquêtes over coaching en medewerkerstevredenheid. En we merken het ook bij de NBA: zo zitten wij bij de bestuursvergadering, en waar nodig nemen onder andere NBA-bestuurders deel aan de vergaderingen van de NBA Young Profs.”

Stroes: “De opvattingen over work-life balance zijn ook veranderd. Als je in mijn begintijd om half zeven naar huis ging, werd vaak de grap gemaakt of je een vrije middag nam. Die reflex is er nu gelukkig wel uit.”

Yildiz: “Jongeren die net beginnen willen vaak nog steeds hard werken. Maar velen realiseren zich niet wat er op hen afkomt. Dat ze moeten leren samenwerken. Leren presenteren. Leren verantwoording afleggen. Dat er veel van hun sociale competenties wordt verwacht. Op die zaken bereidt een opleiding studenten nauwelijks voor, en precies op dat punt hebben ze dat luisterende en coachende oor nodig. Mede hiermee kunnen ze hun work-life balance zelf ook beter bewaken en met wrijving omgaan. Overigens zien we daarbij wel een mooie ontwikkeling. Vroeger pakten leidinggevenden coaching nog weleens met lichte tegenzin op. Nu wordt het heel serieus genomen.”

Om het jonge talent aan je te binden moeten leidinggevenden dus hun aanpak veranderen?

Stroes: “Eigenlijk moet je een meewerkend voorman zijn. Dicht bij de jonge mensen werken om ze te coachen en dingen te leren. Veel organisaties maken op dat vlak echter een worsteling door. De opkomst van het thuiswerken heeft de afstand vergroot, want daardoor ontbreekt de middenlaag op kantoor. Mede daarom doen organisaties er goed aan om het momentum van deze ‘storm’ – veroorzaakt door covid-19 en de tekorten op de arbeidsmarkt – te gebruiken om de proposities en organisatiemodellen aan te passen.”

Yildiz: “Rolmodellen zijn belangrijk voor jongeren. Met de juiste support kunnen die voorbeeldrollen bepaald gedrag stimuleren, wat ook weer bijdraagt aan de organisatiedoelen. Dat gedrag aansturen moeilijk is, kan iedereen beamen. Maar het gaat niet alleen over de capaciteiten van een young professional, maar ook over zijn motivatie en werk- en leefomgeving. Tegelijk vergt het ook anders denken van de young professional zelf. Je kunt erop mikken om snel naar een volgende rol door te groeien, maar beter is dat je geniet van de stappen die je zet en jezelf ontwikkelt naar de eisen en verantwoordelijkheden die die rol vereist. Zonder inhoud zegt een functietitel niet zo veel. Denk daar dus goed over na.”

Jongkind: “Daarbij komt nog dat jongeren veel afwisseling willen in hun werk. Ze nemen er geen genoegen mee om het eerste jaar alleen maar saaie en uitvoerende klussen te doen. Daar moet je als leidinggevende ook wat mee.”

Tot slot. Verandert dit allemaal als we de komende jaren flink wat economische tegenwind krijgen?

Stroes: “Ik maak me wel zorgen over jongeren die zijn opgegroeid in een wereld waar alles alleen maar uphill ging. Als het dan opeens downhill gaat, dan doet dat wat met je. Kan de jongere generatie die klappen aan?”

Jongkind: “Tegelijkertijd is het maar de vraag of het over een paar jaar downhill gaat. Want de krapte op de arbeidsmarkt voor deze groep is structureel. Die gaat niet zomaar weg.”