Heroverweging 30%-regeling van belang voor behoud Nederlands vestigingsklimaat

Analyse van de 30%-regeling onthult de noodzaak voor een strategische heroverweging.

In het kort:

• De versoberingen van de 30%-regeling verminderen Nederlands aantrekkelijkheid voor internationaal talent en zetten het vestigingsklimaat onder druk.
• Recent doorgevoerde wijzigingen maken het voor Nederlandse bedrijven mogelijk moeilijker om aan gespecialiseerd personeel te komen.
• Het kabinet wordt opgeroepen om de huidige versoberingen van de 30%-regeling te heroverwegen, gezien de noodzaak om een concurrerend en innovatief vestigingsklimaat te behouden voor de lange termijn.

Nederland heeft zich lange tijd geprofileerd als een aantrekkelijke bestemming voor gespecialiseerde kenniswerkers, mede dankzij de 30%-regeling. Deze fiscale faciliteit stelt buitenlandse specialisten in staat een deel van hun loon belastingvrij te ontvangen en speelt een cruciale rol bij het aantrekken van talent. Echter, door recente versoberingen van deze regeling staat het Nederlandse vestigingsklimaat onder druk.

Over welke versoberingen hebben we het?
De versobering van de 30%-regeling is al langere tijd gaande. Per 2012 werd de looptijd van de regeling verkort van tien naar acht jaar; vanaf 2019 werd dit verder ingekort naar vijf jaar. Het parlement, onder leiding van Pieter Omtzigt, heeft eind 2023 een amendement aangenomen dat de regeling verder afbouwt: de belastingvrije vergoeding bedraagt momenteel 30% voor de eerste 20 maanden, gevolgd door een belastingvrije vergoeding van 20% over de volgende 20 maanden en ten slotte een belastingvrije vergoeding van 10% gedurende de laatste 20 maanden van de regeling. De totale periode blijft vijf jaar. Daarnaast is de 30%-regeling vanaf 2024 gemaximeerd op de zogenoemde 'Balkenendenorm', wat inhoudt dat de regeling vanaf dit jaar mag worden toegepast tot een salaris van € 233.000. Voor het gedeelte van het salaris dat boven deze norm uit komt, kan geen belastingvrije vergoeding meer worden berekend. Ook wordt de mogelijkheid om als buitenlands belastingplichtige behandeld te worden, wat met name voordelig was voor inkomsten uit vermogen, per 1 januari 2025 geschrapt.

Deze versoberingen tonen een kortetermijnvisie die voorbijgaat aan de lange investeringshorizonnen van bedrijven en de internationale strijd om toptalent. Recente berichten in de media over de toenemende druk op het Nederlandse vestigingsklimaat en de daaruit voortvloeiende onzekerheid voor het bedrijfsleven benadrukken de noodzaak van vertrouwen, voorspelbaarheid en visie. Het gaat hierbij niet alleen om belastingvoordeel; het gaat om het behoud van een innovatief en competitief bedrijfsklimaat. Dit creëert niet alleen banen voor de buitenlandse toptalenten, maar ook voor Nederlandse arbeidskrachten.

Welke effecten hebben de versoberingen?

Een evaluatie1 van de 30%-regeling toont aan dat de versobering van de fiscale regeling de economie op meerdere manieren raakt. Het vestigingsklimaat wordt minder aantrekkelijk en de maatregel heeft een negatief effect op investeringen, de motor voor toekomstige groei. De evaluatie is ook kritisch over de vele aanpassingen in de regeling de afgelopen jaren. Als gevolg van alle versoberingen kan de instroom van kennismigranten in Nederland stevig dalen. In het rapport is te lezen dat de looptijdverkorting van acht naar vijf jaar al tot een afname van de instroom heeft geleid van 19,6% ten opzichte van 2018. De effecten van de nieuwe versoberingen zijn nog niet bekend, maar verwacht wordt dat de instroom met 10-15% afneemt door de afbouw van het forfait (30-20-10%), en met ongeveer 40% zou afnemen bij een afschaffing van de 30%-regeling. Daarbij is het ook van belang te noemen dat werkgevers verwachten de vraag naar arbeidskrachten niet in te kunnen vullen met het binnenlandse arbeidsaanbod. De versobering van de 30%-regeling zorgt dus voor nog meer schaarste op de arbeidsmarkt.

Ook vanuit budgettair oogpunt is de versobering van de 30%-regeling geen goed idee. De evaluatie van de 30%-regeling toont namelijk juist aan dat het budgettaire effect van de regeling als geheel positief is. Het evaluatierapport spreekt van een netto belastingopbrengst van gemiddeld ca € 128,5 miljoen per jaar. Dit is nog exclusief indirecte effecten via bestedingen, aanvullende werkgelegenheid of hogere lonen. Echter, door de afbouw van het forfait worden de kosten van de 30%-regeling naar verwachting hoger dan de opbrengsten. Het versoberen van de 30%-regeling kost de Nederlandse samenleving dus juist geld; nog een reden om de 30-20-10%-afbouw van het forfait zo snel mogelijk ongedaan te maken.

Verder blijkt uit de evaluatie dat Nederland met de 30%-regeling een middenpositie inneemt in de belastingdruk na toepassing van de regeling. De Nederlandse regeling is dus niet buitensporig genereus, zoals vaak wordt beweerd. Ook zijn er op basis van het onderzoek geen indicaties dat de 30%-regeling leidt tot verdringing op de Nederlandse arbeidsmarkt.

Heroverweging van de 30%-regeling

Met het goedkeuren van het Belastingplan 2024 heeft de Eerste Kamer een motie aangenomen waarin het kabinet wordt opgeroepen om op Prinsjesdag 2024 te komen met een alternatief voor de huidige versobering die minder schadelijk uitpakt voor de economie. Tijd dus voor een heroverweging en het terugdraaien van versoberingen. Duidelijk en stabiel overheidsbeleid dat zekerheid biedt aan toekomstgerichte bedrijven is essentieel. In een tijd waarin Nederland zich op een kruispunt bevindt voor het concurrentievermogen in Europa, is het van belang dat toekomstige maatregelen ons vestigingsklimaat versterken. Nederland behoort tot de top vijf van 's werelds meest concurrerende economieën en heeft het bedrijfsleven veel te bieden, maar zonder hooggeschoold talent riskeert ons land niet alleen fiscale inkomsten te verliezen, maar ook zijn vooraanstaande positie in de mondiale kenniseconomie. Dat zou niet alleen banen kosten voor de buitenlandse toptalenten, maar zal ook een negatieve impact hebben op de binnenlandse werkgelegenheid.

Voetnoten

1. Kunde, kosten en keuzes – evaluatie 30%-regeling, extraterritoriale kostenregeling & partiële buitenlandse belastingplicht 2016-2022, SEO, juni 2024