De menselijke kant van de ESG-transitie in organisaties: hoe krijgen we mensen mee in de evolutie?

Duurzaamheid zacht gemaakt

Om de opwarming van de aarde te beperken is een stroom aan nieuwe reguleringen (vrijwillig of verplicht) op gang gekomen waarvan het eind nog niet in zicht is. Europa heeft een beweging ingezet die erop is gericht duurzaamheid hard te maken met behulp van rapportage en het kanaliseren van geldstromen richting duurzame initiatieven en investeringen.

Mensen meekrijgen door hun intrinsieke motivatie aan te spreken

Duurzaamheid is meer dan een compliance-exercitie. Door aandacht te besteden aan de ‘zachte kant’ van de ESG-evolutie wordt verandering pas echt duurzaam. Duurzaamheid tussen ‘de oren’ en niet ‘slechts op papier’. Cultuur en gedrag behoren tot de belangrijkste redenen waarom transformaties slagen. Verandering van denken en gedrag in combinatie met de intrinsieke motivatie zijn nodig om de door Europa ingezet beweging te doen slagen. Hoe mooi zou het zijn als we ten aanzien van de ESG regelgeving niet, zoals in het geval van de Sarbanes-Oxley-wetgeving, na twintig jaar nog steeds zeggen: ‘het moet van SOx’. Bedenk daarbij dat het in dat geval (SOx) nagenoeg uitsluitend de financiële afdeling betrof; medewerkers die gewend zijn aan checks en balances. De duurzaamheidsuitdaging is veel groter omdat, niet alleen de financiële afdeling, maar het hele bedrijf mee moet in de omslag. Daarom wens ik iedereen toe dat we over 20 jaar niet nog steeds zeggen: het moet van Timmermans. 

De vraag die we ons moeten stellen is: hoe krijgen we mensen mee in de ESG-beweging die is ingezet door de wetgever?

ESG maakt het mogelijk reputatierisico te beperken

ESG biedt een kans om ‘engagement’ te creëren en is tegelijkertijd een must om talent binnen te halen en te binden. Dat betekent in de interne en externe communicatie aandacht besteden aan waarom de onderneming naast winst ook bijdraagt aan mens en omgeving. Liever nog, in omgekeerde volgorde. Als risicomanagementprofessional vond ik reputatierisico voor de organisatie, behoudens compliance en (milieu) incidenten, moeilijk te duiden. Transparante ESG-communicatie creëert kansen en is tegelijkertijd een risico ten aanzien van reputatie. Walk the talk! Een duidelijke omschrijving van de missie van de organisatie (purpose) en doelstellingen ten aanzien van duurzaamheid, de bijbehorende verantwoordelijkheid van- en kansen voor iedere medewerker, maakt Walk the Talk mogelijk en beperkt het reputatierisico. 

Ik verwacht dat de digitale transformatie – die in veel bedrijven nog in de opstartfase is – een sleutelrol gaat vervullen in de ‘zachte kant’ van de ESG-transitie. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het genereren van wereldwijde stuurinformatie en informatie waarmee mensen kunnen worden overtuigd op basis van feiten. Neem als voorbeeld een hoofdkantoor dat een besluit neemt om wereldwijd groene energie te gebruiken, maar een lokale fabriek is daarvan niet op de hoogte en koopt lokaal energie uit kolen. Het inzetten van technologie helpt voorkomen dat dit soort (on)bewuste fouten worden gemaakt.

Veel mensen zijn intrinsiek gemotiveerd om met duurzaamheid aan de slag te gaan. Duurzaamheid, in tegenstelling tot Sarbanes-Oxley, raakt alle medewerkers en heeft daarmee in beginsel een uitstekende basis voor duurzame verandering van binnenuit. ‘Het moet van Timmermans en van Finance’ kan worden voorkomen.